Бичкдүдтә өрк-бүлмүдиг дөңнхәр

15-11-2022, 13:05 | Общество

Шидр Әрәсән Президент Владимир Путин социальн төрмүдәр, тер тоод бичкдүдиг асрҗах өрк-бүлмүдт шаңһас дөң күрглһнә тускар селвлцә давулв. Терүнд бичкдүдиг асрҗах өрк-бүлмүдт шаңһас цааранднь чигн дөң күрггдх, нилхд төрлһнә, әмтнә олз-ору икдүллһнә төрмүд эркн чинртә болх, тегәд терүнә төлә олн зүсн көтлвр, керг-үүлдвр күцәгдх гиҗ орн-нутгин толһач темдглв. Бичкдүдтә өрк-бүлмүдт шаңһас күрггдҗәх дөң чинртә болн күцәмҗтә болх зөвтәг Президент онц заав. Экин сертификатын көтлврин 2026 җил күртл күцәхвидн гиҗ Владимир Путин зәңглв.
2007 җиләс авн мана орн-нутгт экин сертификат өгдг болв. Хальмг Таңһчд эн җилмүдин эргцд 27 миңһн өрк-бүл экин сертификат авв. Таңһчин бәәрн улс федеральн сертификатын мөңгиг хамгин түрүнд гер-бүүрин таалд олзлхар шунна. Тиигәд, эдн эн кергт 7,6 җува арслң олзлв. Дәкәд өрк-бүлмүд сертификатын мөңгиг күүкдиннь сурһульд олзлдг болв, эн кергт 35 сай арслң эдн йовулв. Тер мет өрк-бүлмүд сертификатын мөңгиг экин пенсь икдүллһнд, гемтә-шалтгта бичкдүдин социальн адаптацд болн нань чигн талдан зөрүллтд олзлна.
Келхд, 2012 җиләс авн һурвдгч үрнь төрҗ һарсн өрк-бүл региональн сертификат авдг болв. Региональн сертификатын көтлвр 2026 җил күртл күцәгддг болхмн. Эн җил мана таңһчд 621 өрк-бүл экин сертификат авв. Арвн җилин эргцд эн көтлврин медлд 10 миңһн өрк-бүл сертификат авв. 2012 җилин туула сарин негнәс авн 2018 җилин бар сарин 31 күртл региональн сертификат авх зөв эдлсн өрк-бүлмүдин төлә терүнә кемҗән 73009,10 арслң болна. 2019 җилин туула сарин эклцәс авн региональн сертификатын кемҗән 112270,08 арслң тогтав.
2023 җиләс авн мана орн-нутгт бичкдүдин төлә негдсн демин мөңг өгдг болхмн. Эндр амр биш цаг учрв чигн өрк-бүлмүдиг дөңнхвидн, гиҗ Әрәсән Президент зәңглв. Тиигәд саата күүкд улс болн 17 нас күртл бичкдүдиг асрҗах өрк-бүлмүд үрн болһндан демин мөңг авдг болхмн. Әрәсән күч-көлснә болн социальн харслтын министр Антон Котяковин келсәр, эн демин мөңгнә кемҗән дундлад сард 13,9 миңһн арслң болхмн. Эн демин мөңг өглһнд 1,7 дуңшур арслң йилһгдхмн, терүнәснь ик зунь федеральн бюджет даахмн. Эн кергт олзлгдх мөңгн ирх һурвн җилин бюджетин төсвд заагдсн бәәнә.
Селвлцәнд хәләгдсн төрмүд дунд әмтнә җалв өөдлүллһнә, көдлмшт һарсн эк-эцкнрин дөңнлһнә, теднд мергҗлт өөдлүлхд, шин эрдм дасхд тус күрглһнә төрмүд бас босхгдв. Орн-нутгин толһач правительствд даалһвр өгәд, җалвин кемҗән сара хонгин теҗәлин мөңгнә кемҗәнәс баһ биш болх зөвтә гиҗ темдглв. Көдлмшт һарсн эк-эцкнр демин мөңг авдган уурсн цагт эднә олз-ору баһршгон төлә эднд шин эрдм дасхиг, мергҗлтән өөдлүлхиг урмдулх керг-үүлдврмүд батлх болн сән таал тогтах кергтә гиҗ Владимир Путин правительствд даалһвр өгв.
Сүл кесн то-дигәр мана орн-нутгт эн җилин нәәмн сарин эргцд җалв дундлад 12,7 процентд өсв. Әрәсән экономическ делгрлтин министерствд кесн тааврар 2023 җилд әмтнә җалв 2,6 процентд өсәд, зуралгдҗах инфляцас ик болх.
Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Әрәсән Президент Владимир Путина һардврт болсн селвлцәнд хәләгдсн төрмүд эркн чинртә болҗахиг темдглв. Өрк-бүлиг дөңнлһн, нилхд төрлһиг урмдуллһн, эк-эцкнрин чинр өөдлүллһн энтн шаңһа эрк биш дөң олх төрмүд болна. Эн төрмүд хаһллһнд туслдг көтлврмүд цааранднь чигн күцәгдхмн, тегәд дәкәд кесг өрк-бүл шаңһас дөң авхнь лавта гиҗ таңһчин Толһач келв.
ДООҖАН Наталья