Өвкнрин авъясар сурһульчнран сурһна

Сүл җилмүдин эргцд мана төрскн хальмг келн ямр бәәдлд туссинь цуһар меднә. Уул хальмг келән меддг ах үйин улсин то баһрад йовна. Урднь хальмг өрк-бүлмүдт аавнр-ээҗнр хамдан бәәһәд, ачнр-зеенртән төрскн кел дасхдг билә. Өдгә цагт бәәдл-җирһл оңдарад, баахн эк-эцкнр эврә келән мууһар меддг болв. Мана таңһчин һардвр, нег һазра номтнр, багшнр эн нәрн төриг хаһлхин төлә кесг керг-үүлдвр бүрдәдг болв.
1994 җилд мана таңһчд хальмг кел, сойл, өвкнрин авъяс-заңшал, тер мет келн-улсин халхиг делгрүлхин төлә Элст балһснд Хальмг прогимназь секгдв. Эн бүрдәц Хальмг Таңһчин сурһуль-эрдмин министерствин талвң болҗ үүлдв. Этносойлын делгрүллһнә шишлң көтлврәр бүрдсн шин сурһульд олн эк-эцкнр үрдән сурһхар нааран ирв. 2001 җилд прогимназь күцц дунд сурһулин көтлврәр сурһдг бүрдәцд хүврв. Тегәд сурһуль-эрдмин бүрдәцд шин бәәрн кергтә болв. Хальмг келн-улсин гимназин эдлврт Элст балһсна 14-ч тойгта дунд сурһулин хуучн гер өггдв. Тенд гимназин эклц классмудын сурһульчнр сурдг болв, балһсна төвд бәәдг герт болхла 5-11-ч классмудын көвүд-күүкд сурв.
Тер цагас нааран дигтә һучн җил давв. Эн җилмүдин туршарт Кичгә Төлән нертә Хальмг келн-улсин гимназиг олн арвтнр төгсәсн болдг. Түрүн төгсәһәчнр өсәд-босад, өрк-бүлмүдән өндәлһҗ, эврәннь үрдән бас эн гимназьд сурһхар орулна. Онц темдглхд, Хальмг гимназьд мана таңһчд бәәтхә нам орн-нутгт чигн ор һанцхн ээҗнрин күрәлң бүрдәгдсн бәәнә. Үдин хөөн эклц классмудын сурһульчнр ээҗнрин хәләврт бәәһәд, хальмг улсин авъяс-заңшал, амн үгин зөөр дасна. Терүнәс нань эндр гимназьд ээҗнрлә хамдан Әрәсән болн Хальмг Таңһчин ачта кесг багшнр көдлҗәнә. Сүл җилмүдт гимназьд баахн кесг багшнр ирҗ көдлҗәхнь бас темдгтә болҗана.
Одахн үкр сард эн бүрдәц һучн җилин өөнән өргмҗтәһәр темдглв. Манҗин Аркадин нертә Хальмг филармоня герт нәәрән кев. Байрин концерт эклхин өмн соньн һәәхүл үзҗ болв. Терүнд һучн җилин туршарт гимназин багшнрин, сурһульчнрин бәрсн күцәмҗлә таньлддг саам учрв. Таңһчин болн Элстин һардврин, Улсин Хуралын (Парламентин), Элст балһсна Хургин, Хальмгин сурһуль-эрдмин министерствин. сурһульчнрин эк-эцкнр болн талдан күндтә гиичнр байрин керг-үүлдврт орлцв.
Кичгә Төлән нертә Хальмг келн-улсин гимназин һардач Ченкуран Екатерина байриг секч, сурһулин бүрдәцин тууҗин тускар тодрхаһар келҗ өгв. Тер мет гимназьд көдлҗәдг багшнрин, сурчадг көвүд-күүкдин төлә бәәтхә цуг таңһчин төлә һучн җилин өөн ончта йовдл болҗахинь онц темдглв.
Эн байр угтҗ гимназин сурһульчнр Көглтин Даван поэм-тууляр дамҗад, «Төрскнә туск частр» нертә олнд үзүлв. Нааднд гимназин 1-ч классмудын сурһульчнрас авн 11-ч классмудын сурһульчнр күртл цуһар орлцв. Һардачнь Екатерина Николаевна эврән режиссер болҗ эн наад тәвсмн.
Байрин концертын йовудт ончрсн багшнр болн сурһульчнр Күндллһнә темдгүдәр болн мөрәһәр ачлгдв. Һучн җилин өөнд нерәдсн концертд сурһуль-эрдмин бүрдәцин сурһульчнр энд хоршасн медрлән, билг-эрдмән ирсн гиичнрт үзүлв. Көвүд-күүкд нертә артистнр мет хальмг би биилҗ, сәәхн еңсг дууһан дуулҗ олыг байрлулв.
Кесгәс нааран Хальмг гимназьд шин гер керглгдҗәнә. Тегәд багшнр, сурһульчнр, теднә эк-эцкнр эн төр хаһлгдхинь тесвртәһән күләҗәнә. Шин сурһулин гер тосхгдад, сурһульчнр өдгә цагин некврлә ирлцҗәдг сән кец-таалта бүрдәцд цааранднь сурһулян сәәнәр сурч, төрскнч седклтә көвүд-күүкд болҗ өсәд, таңһчиннь нер дуудулҗ йовхнь лавта. Кичгә Төлән нертә Хальмг келн-улсин гимназин багшнриг болн сурһульчнриг ончта өөнләнь йөрәҗ, күцәмҗ дурдҗанавидн!
КАРСАНА Евгения