Седвәртә улсин нилчәр

Приютна района Үлдчн селәнә бәәрн улс хоорндан ниитә бәәҗ, медәтнрән тевчҗ күндлнә, дорас өсч йовдг бичкдүдт төрскнч сурһмҗ өгхәр зүткнә. Эдн ямр нег кергиг хамдан хаһлҗ, хамцу үүлдҗ, байр-зовлңган әдл хувалцҗ, нег-негән дөңннә. Олн үртә, баһ тетквртә өрк-бүлмүдиг, медәтнриг, цергә шишлң керг-үүлдврт орлцачнриг дөңнлһнә кергт селәнәхн шунмһаһар орлцна.

Эдн олн зүсн кергин седвәр татҗ, чинртә төрмүд хаһллһнд нилчән күргнә. Хөрн җил хооран селәнд секгдсн хурлд ясвр керглгдв, тегәд бәәрн улс бәәтхә, талдан райодт, балһсдт бәәдг нег һазра улс демән күргәд, эн төр хаһллһнд орлцв. Селәнә седвәртә күүкд улс Чирән Жанна, Одыка Өлзәтә, Болән Валентина эн буйнч седклтә керг күцәлһиг бүрдәҗ, аһу ик көдлмш кев. Селәнәхн ясвр келһнд шунмһаһар орлцҗ, цугинь ширдәд шинрүлв, эдәр кесн кесг тоотынь сольв. Селәнд босхгдсн бодь суврһн күрд уга билә, тегәд эн кергиг олна дөңгәр бас күцәв. Нидн хурлд дулаһар тетклһнә кергслиг бас шинрүлв. Бәәрн арһлач Мулан Николай хурлын эргндк һазрт ясвр кеһәд, сән кец-таал тогтав. Тиигәд үлдчнәхн хурлын 20 җилин өөнән темдглв.
Цергә шишлң керг-үүлдвр эклснәс авн Үлдчн селәнә әмтн нег һазра улсиг дөңнҗ, буйнч седклин кергт орлцдг болв. Эн сәләнәс хөрн һар күн цергә керг-үүлдврт орлцҗана, тегәд эднд болн өрк-бүлмүдтнь килмҗән тусхалһна керг олна даавр болв. Одыка Өлзәтин көвүн цергә керг-үүлдврт түрүн өдрәс авн орлцҗана, тегәд күүкд күн эврә сән дурар үүлддг района болн селәнә багмудын шунмһа гешүн болна. Приютна районд үүлддг «Зүркни залмҗар» багин ханьд Приютное, Воробьевка, Үлдчн болн Нарта селәдин элчнр орлцна. Эдн цергчнрт хот-хол, дулан хувц, эм, олн зүсн кергсл цуглулҗ йовулна, гөлм өлгнә, хорһн шам кеҗ һарһна.
- Мана селәнә күүкд улс цергчнрт дотр чанҗ ишкәд көргәнә, боорцг шарад, саал давслад, завср учрсн цагт дарунь халулад идх хот белднә. Хамдан нег ормд цуглрад, хорһн шам бас кенә, гөлм өлгхин төлә тасм керчҗ белднә. Кеер йовх цергчнр дарунь махмудан сергәһәд уһаҗ чадхин шишлң кергслиг мана күүкд улс бас кенә. Окнян Зоя терүг олзллһна сүв-селвг барлад, һартан эрк бәрҗ мөргҗәдг ээҗин зург зурҗ дахулҗ белдв. Бәрлдәнә хөөн даалһвран күцәһәд ирсн цергчнр тер зургиг хәләһәд, эңкр ээҗән тодлҗ, энүг гертнь күләҗәхиг медхнь лавта. Хальмг улсин Цаһан Сарин, Зулын байр угтҗ бас шикр-балта, боорцг мана нег һазра цергчнрт өгүлхәр шуннавидн. Селәнә хурлд мөргүлин хөөн маднд аршан йилһҗ өггднә, һартан зүүдг номта утциг бас мана цергчнрт өгүлнәвидн. Селәнә дунд сурһулин болн бичкдүдин садын күүкд-көвүд буйнч седклин кергт бас шунмһаһар орлцҗ, бичгүд бичнә, зургуд зурна. Төрскн һазраснь илгәсн халун менд, бүлән үгмүд цергчнрин седкл байсаҗ, даалһвран үнн кевәр күцәҗ хәрҗ ирхд туслна гиҗ ицҗәнәвидн. Селәнә улс ик-бичкн уга цуһар эн кергт орлцҗ, эврә тәвцән орулна, - гиҗ Жанна Максимовна келнә.
Цергә керг-үүлдврт орцлҗ йовдг нег һазра улсиг дөңнсн деерән эднә өрк-бүлмүдин гешүдиг чигн оньгасн бас алдхш. Бәәрн арһлач Мулан Николай Зулын, Цаһан Сарин, экин, медәтнрин Өдрмүд угтҗ цергчнрин эк-эцкнриг цуглулад, байрин харһлт бүрдәҗ тоона. Селәнә фермермүд, арһлачнр буйнч седклин кергт эрк биш демән күргҗ, нег һазра улсин төрмүдт орлцдгнь темдгтә. Мана орн-нутгин төлә амр биш цагла нег һазра улс арһ-чидлән хамцулҗ, чадсарн тәвцән орулҗ дөңгән күргҗәхнь цергчнрт ик чидл-омг үүдәнә. Эдн эрк биш диилвр бәрҗ әмд-менд хәрҗ ирх гиҗ ицҗәнәвидн.

ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: Үлдчн селәнә күүкд улс цергчнрт кергсл белдҗәнә