Әрүн чинртә ован тускар

Нүр үгин ормд: Хол 1965 җилин туула сард мана таңһчд Ик Буурла шин район бүрдсн бәәҗ. Тиигхд таңһчиг һардҗасн хальмг улсин хәәртә үрн Басан Бадьминович Городовиковин сән седвәрәр эн керг бүтсн болдг. Тер цагас нааран дигтә җирн җил давв. Эн өдрмүдт болхла ик буурлахн эврә района ончта өөнән өргмҗтәһәр темдглхәр белдҗәнә. Келхәс, района җирн җилд нерәдгдсн керг-үүлдврмүд эн җилин туршт бүрдәгдх болҗ шиидгдсмн. Нөкәдүр болхла Ик Буурла сойлын болн билг-эрдмин төвд олна орлцлһтаһар байрин хург давхмн. Эн района делгрлтд баһ биш тәвцән орулсн улст, нег үлү бәәрн медәтнр-ветеранмудт, ханмҗта бүлән үгмүд келгдҗ, өөнин темдгүдәр ачлгдхнь орта болхмн.

Иим ачта улсин негнь социальн технологийсин Әрәсән шаңһа ик сурһулин Хальмгин әңгин һардач, Орһахна әәмгин толһач Эрднь Пашнанов болна. Эврә отг- әәмгин делгрлтд күргсн ач-тусинь кен эс меднә,төрскн района олна бәәдл-җирһлд чигн даңгин шунмһаһар орлцдг төләдән олна дунд эн тоомср олв. Нег үлү хойр зуудгч җилмүдин эклцәр Орһахна хурлан шинәс тосхад, әрүн чинртә Кермн Толһа ова босхснь ик чинртәд тоолгддгнь учрта.
Хәрнь, Элстәс Ик Буурл орҗ йовх кемд дигтә холас хаалһин амнд ик ова үзгднә биший. Эрднь Лиджиевичин келсәр, Орһахна алднд кезәнә кесг иим ова бәәсн болна. Зуг җирдгч җилмүдин эклцәр эн бәәрнд номтнр хәәврин көдлмш күцәһәд, Кермн Толһан шавриг төгәлңднь тараһад,үнтә цуг хамг тоотыг эндәс зөөҗ һарһсн болна.
Тегәд кесг җил давад, Орһахна әәмгин улс ован шидрт бәәсн шавр болн чолу цуглулад, оваг шинәс босхсн юмн. Ода энд эн бәәрнә эзнд мөргҗ, һазран тәклһнә йосрхл давулгдна. Бәәрн көгшдин тодлсар, кезәнә эн ова өндртән йисн һар метр күрдг бәәҗ, деернь болхла төгәлңдән нам дөчн метр аһу һазр эзлҗәсмн. Тедү дүңгә ик ова бәәсн болдг!
Юн учрар эн ова иим нер зүүв гихлә, эн туст олн-әмтн дунд кесг домг келгднә. Тиигәд нег хальмг хотнд Кермн күүкд күн бәәсн болна. Ор һанцхн көвүнь болхла кен дүүһән эрклүлҗ, кен ахан күндлҗ, сән сурһмҗ авч өсв. Экән теткҗәдг һанцхн үрнь гиһәд хам-хоша бәәсн көгшд энүг хәәрлҗ хәләҗәв. Тиигҗәтл төрскн һазр- усинь эзлхәр хаҗуһас хортн дәврдг болна. Баахн көвүд цугтан эврә нутган харсхар дегц босна, теднлә хамдан Кермнә көвүн чигн һарч йовдгчн. Цаг давад, дәәчнр хортыг хамх цокад, гер талан ирцхәҗ, зуг эдн дунд Кермнә көвүн уга болв.
Чееҗәр зовҗасн экнь болхла, өдр болһн хаалһ деер һарад, көвүһән тесвртәһәр күләһәд бәәв. Зуг төгәлңднь тегш халцха һазрас нань юн чигн, кен чигн үзгддго болна. Тиигхлә Кермн холас аашх көвүһән үзхәр хормадан шавр авч ирәд, көл доран хаяд бәәҗ. Тиигәд насни турштан шавр зөөһәд бәәҗ, теегт ова босхч. Зуг көвүһән эн күләҗ ядв... Нег дәкҗ әмтн әмнь һарсн Кермниг ован деернь олҗ авсн болна. Хәәмнь, минь эндәс чигн хаалһ тал шилтҗ хәләһәд, көвүнь аашвза гиҗ кесгтән зовсн болх!.. Экин седкл үрнд гидгнь тер! Тегәд эн ова ик ачта эк Кермнә нер зүүсн болдг, гиҗ үйәс үйд келгдҗ йовата…
Зөвәр соньн тууҗ эсий? Келхд, мана таңһчд әрүн чинртә, олн дунд темдгтә кедү иим ормс бәәдг болх! Кесгнь ода күртл сәәнәр шинҗлгдәд угань һундлта. Зуг эннь нег үлү дорас өсч йовдг мана үйнрт эврә төрскн һазрин туск медрл гүүдүлхин төлә эрк биш кергтә юмн гиҗ сангдна.
Өдгә цагт болхла, шинәс босхсн Кермн Толһан шидрк һазр ясгдҗ, шаҗна кесг йосрхл давулхин төлә сән таал бүрдәгдсмн. Энтн сән йорта йовдл мөн, юңгад гихлә көгшдән дахад иигәрән ирдг баһчуд эврә келн-улсин авг-бәрциг, заңшал-авъясиг сәәнәр медхд туслсн деерән төрскнч седкл үүдәхнь лавта болхмн.

Шагҗин Любовь
Р.S.: Эврә умшачнран
Ик Буурла района ончта өөнлә йөрәҗ, цаарандан чигн эрүл-дорул, сән-сәәхн бәәҗ, эврә нутгин цецгәрлтд ач-тусан күргҗ йовхинь дурдҗанавидн.