Номтнрин тәвциг өөдәнәр үнләд

11-02-2025, 12:41 | Общество, Таңһчин зәңгс, Зіњг

Лу сарин 7-д Элстин лицейд номин өдрт нерәдсн байрин хург болв. Энүнд Б.Б. Городовиковин нертә Хальмг ик сурһулин, РАН-а Хальмг номин төвин, Нармин Морхаҗин нертә селәнә эдл-ахун номин-шинҗллтин күрәлңгин, Элсрҗәх һазриг олн халхар шинҗллһнә күрәлңгин болн А. Н. Костяковин нертә мелиорацин болн гидротехникин Цугәрәсән күрәлңгин Хальмг әңгин номтнр болн нань чигн бүрдәцсин элчнр цуглрв.
Түрүләд эдниг Элстин лицейин сурһульчнр номин өдрлә йөрәһәд, Хальмг Таңһчин болн хальмг олн улсин тускар олар бичсн, теднд кесг мөңкрсн үүдәврән нерәдсн алдр орс шүлгч Александр Пушкинд нерәдсн наадан үзүләд билг-эрдмәрн байрлулв.
Цааранднь хальмг номин бүрдәцсин туск фильм үзүлгдв, эдн таңһчин болн орн-нутгин экономикин, сойлын болн номин делгрлтд ямаран тәвцән орулҗахин тускар энд тодрхаһар келгдв.
Түүнә хөөн номтнриг Хальмг Таңһчин залврин Ахлачин дарукин үүл дааҗадг Этән Алексей йөрәҗ, теднә күцәҗәх кесг шинҗллт ик чинр зүүҗ таңһчин делрлтд ик тәвцән орулҗана гиҗ темдглв. Тер мет эн хургин йовудт Алексей Петрович Хальмг ик сурһулин профессор, искусствоведеня номин доктор Батыревин Светланад Хальмг Таңһчин күндтә иргн гидг өөдән нер зүүлһҗәх һашгинь бәрүлҗ тасминь боов. Хәрүһин үгдән кесг җилдән Элстин лицейд көдлҗәсән Светлана Гарриевна тодлв. Номин, сойлын, сурһуль-эрдмин делгрлтд би арвад җилин үүлдврән нерәдләв. Нанла хамдан көдлҗәх цуг улст, таңһчин Толһач Хаска Батуд, мана таңһчин залврт, Хальмг ик сурһульд ханлтан өргҗәнәв гиҗ Светлана Гарриевна келв.
Цааранднь номин делгрлтд ик тәвцән орулсн медәтнриг, тер тоод Хальмг ик сурһулин профессор Биткән Петриг болн таңһчин селәнә эдл-ахун салврин делгрлтд ик нилчән күргсн номт, Әрәсән ачта агроном Борис Гольдваргиг тевчәд, үнтә белгәр ачлв.
Тер мет эн байрин хургт Хальмг Таңһчин Толһачин Ханлтын Һашгар ИКИАТ-ын әңгин һардач Кальдинә Галина, бас эн күрәлңгин номин көдләчнр Ункура Эдуард болн Әвән Булһн болн нань чигн көдләчнр ачлгдв. Дарунь сурһуль-эрдмин болн номин министрин үүл дааҗах Әңгрә Булһн номтнриг йөрәҗ министерствин Күндллһнә һашгуд бәрүлҗ өгв.
Хургин йовудт номтнриг сән өдрләнь Хальмг ик сурһулин һардач Салан Бадм йөрәв. Ик сурһулин профессормуд болн баһ наста номтнр Әрәсән номин Академин күрәлңгүдлә болн талдан орн-нутгудын номтнрла нөкцлтҗ, келнә, тууҗин, экономикин болн йиртмҗ шинҗллһнә кесг салврар гүн шинҗллт кеҗ сән ашт күрнә. Тиим нәрн шинҗллт кехин төлә өдгә цагин кергсл хулдҗ авгдҗана, нань чигн цуг таал номтнрин төлә үүдәгдҗәнә, гиҗ Бадм Катинович темдглҗ байрин хургт орлцачнрт бат эрүл-менд дурдҗ йөрәв.
- Хальмг номин тууҗин тускар келхлә, терүг делгрүллһнә таалнь Советин йосна җилмүдт амр биш бәәсмн. 1941 җилд Хальмг НИИЯЛИ күрәлң бүрдәгдлә. Болв 1941 җил дән эклв, 1943 җилд цуг хальмг улс туугдла. Тиим кевәр зуг 1957 җиләс авн таңһчд ном экләд делгрлт авв, - гиҗ эврәннь үгән келҗ РАН-а КНЦ-н һардач Кукана Виктория заав. Тер учрар маднд түргәр уралан девшх талдан республикүдиг болн мүҗсиг күцх, номин көдлмшин төлә таал үүдәҗ терүг цааранднь делгрүлх кергтә болҗана.
Номт күн эврә шинҗллтдән «Яһад тиим юмн учрҗана?» гисн сурврт хәрү өгхәр седнә, тиим улсин то мана таңһчд икдәд йовтха.
Байрин хургин йовудт дуучнр болн көгҗмчнр билг-эрдмән үзүлҗ номтнриг йөрәв.

ТҮРВӘН Һуна