Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу

Вчера, 11:54 | Общество, Таңһчин зәңгс, Зіњг

От редакции: В Год защитника Отечества накануне Международного женского праздника 8 Марта редакция газеты «Хальмг үнн» подготовила материалы, посвященные матерям и женам военнослужащих, ветеранов, участников специальной военной операции. Быть мамой – большой труд и ответственность. Быть женой защитника Родины – серьезное испытание. Узнавая о подвигах и героизме наших земляков, бесстрашных воинов, мы вспоминаем и благодарим матерей, их воспитавших; жен, разделивших судьбу настоящих мужчин и отважных защитников. Перед матерями и женами мы преклоняемся, они заслуживают самую искреннюю нашу благодарность, потому что в период серьезных испытаний их сыновья и мужья с честью выполняют священный долг перед Отчизной.
Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Мать Героя
Утром 8 января у молодой красивой женщины Баир родился первенец. Малыша нарекли Мингияном.
Аава и ээджа Лиджиевы помогали в воспитании внука. Он рос крепким, подвижным, красивым мальчиком, схватывал все на лету, обладал замечательной памятью. Аава с малышом учили стихотворения Пушкина, Лермонтова, которые Миня декламировал на семейных праздниках.
В школе Мингиян до 7 класса был круглым отличником, учеба давалась ему легко. Успевал в равной мере и в точных дисциплинах, и в гуманитарных. В школе он увлекся спортом. Тренеры по греко-римской борьбе в маленьком Мингияне заметили сильный характер, целеустремленность. В схватках он был мужественным не по годам, на тренировках отличался упорством, волей к победе. В легкой атлетике тоже преуспевал. Обожал и командные виды спорта – увлеченно играл в баскетбол, волейбол, футбол. С командой ездил на соревнования в регионы ЮФО.
Парень из простой семьи отличался начитанностью, общительностью, успешностью во всем, надежностью. Всегда помогал тем, кому нужна помощь. Был лидером в ученическом социуме, поэтому и избрали его президентом детско-юношеской организации «Ниицян».
Баир Владимировна, мама Мингияна, вспоминает, что сын был скромным в быту, всегда помогал по дому, несмотря на загруженность в школьной жизни и разъезды по спортивным турнирам. После 7 класса он решил поступить в суворовское училище, мечтал стать военным. Но в апреле умерла любимая бабушка. Именно в этот месяц необходимо было сдать документы. Житейские обстоятельства не позволили это сделать.
В подростковом возрасте Мингиян не мог стоять в стороне от проблем друзей, не раз приходилось кулаками отстаивать правоту. Мама его потом увещевала: мол, как ты будешь во взрослой жизни смотреть в глаза тем, кто стоял на другой стороне. И так случилось, что, уже став офицером, он встретил на учениях парня, с которым в юношестве сходились в уличных потасовках. И радость от той неожиданной встречи переполняла их обоих.
В 2008 году Мингиян завершал обучение в Лаганской средней школе №3. Мама, чтобы решить материальные проблемы семьи, выехала в Москву. Самостоятельный юноша готовился к экзаменам, не обращаясь к репетиторам. Экзамены сдал на четыре и пять.
Баир Владимировна отмечает, что сын был тактичный, вежливый, интеллигентный. И она считала, что ему подходят профессии банковского работника, юриста. Но сын все решил по-своему. Приехав весной из Москвы, она узнала, что Миня отправил документы в военное училище.
В 2008 году он поступил в Рязанское высшее воздушно-десантное командное училище имени генерала армии В.Ф. Маргелова, учился на хорошо и отлично.
Баир Владимировна в беседе призналась, что сама не успела получить профессиональное образование. Поэтому главной ее целью было, чтобы дети обязательно его получили, и она в этом стремлении их поддерживала.
Чтобы быть поближе к сыну, Б. Лиджиева уехала в Москву работать. Она регулярно навещала его в Рязани, он уходил в увольнительные, и они гуляли по городу, много беседовали. Это было счастливое время, ведь когда Мипгиян был школьником, ей приходилось много работать, чтобы поднять ребенка, и времени на общение не хватало...
Мингиян Лиджиев погиб в бою на николаевско-криворожском направлении в зоне проведения СВО. За проявленный героизм офицеру посмертно было присвоено звание Героя России.
Гибель сына – страшная трагедия, которую стойко переносит Баир Владимировна. Растут ее внуки – два сына Мингияна и внучка от дочери Кати.

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Зөргтә туршулач.
Удл уга мана таңһчд болн цуг Әрәсәд Төрскән харсгч Алдр дәәнд Диилвр бәрснә 80 җилин өөн өргнәр темдглх. Хальмг Таңһчин күүкд улсас кесгнь дәәнд орлцад, зенитчицс, туршулачнр болҗ Улан Әәрмд церглҗ диилвриг өөрдхсмн. Теднә тоод ода 96-та ветеран Йиснә Ирина бас Ростовин мүҗд дәәнә җилмүдт туршулачнрин җисәнд орлцҗала. Ирина Савельевна Тең һолын көвәд Реввоенсовет селәнд һарсмн. Тендән сурһульд одад өсәд-босв.
Дән эклснә хөөн Зерноград балһсиг харслһнд орлцсн болдг. Улан Әәрм Теңгин һазрас хооран цухрсна хөөн 1944 җил күртл туршулачнрт нөкд болҗ, фашистнрин цергүдин бәәрнә, эзлҗәсн бүүрән сольҗасна туск то-дигиг мана багин туршулачнрт медүлҗәсмн. Хальмг улсиг цааҗла харһулсн кемд Новосибирск мүҗд тусв.
Хәрү Хальмг Таңһчдан ирснә хөөн Ирина Савельевна Элстд болн райодт сойлын министерствин бүрдәцд олн җилдән көдлсмн. Дәәнә ветеран Есинов Бамба Бургустаевичлә өрк-бүлән өндәлһәд, күүкдән өскәд сән-сәәхн бәәв. Бамба Бургустаевич партин бүрдәцст района комитетин сегләтр, таңһчин комитетин селвгч болҗ көдлҗәлә, Ирина Савельевна болхла кезә чигн энүнд бат түшг болҗ залуһан дахад, күүкдән өскәд, кесг райодт бәәсн мөн. Ода чигн зөргтә туршулач кен-негнднь сүв-селвгән өгч, дамшлтарн хувалцҗ, ачнр-зеенрән таалҗ Элстд бәәнә.
Ик ачта медәт Хальмг Таңһчин күүкд улсиг сән Өдрләнь зүркни седкләсн йөрәҗ, хөв-кишг, бат эрүл-мендин бәәдл дурдҗ өрк-бүлтәһән, элгн-садтаһан амулң эдлҗ бәәтхә, гиҗ йөрәҗәнә.

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Женское счастье Гиляны Занкидаровой.
Женское счастье каждый видит по-своему. Для Гиляны Занкидаровой оно состоит в собственной крыше над головой, крепкой семье, устроенности и благополучии всех ее членов. И все это у нее есть.
Ее тыл – это глава семьи Евгений Викторович, сын Тимур и дочь Алена. Все, слава богу, живы-здоровы, все у них хорошо. Супруг, всю жизнь посвятивший службе в правоохранительных органах, недавно вышел на заслуженный отдых, сын успешно трудится в элистинской средней школе №17 учителем информатики, дочь пользуется уважением коллег в министерстве жилищно-коммунального хозяйства и энергетики РК. И работой своей Гиляна Бадмаевна довольна, она ведущий специалист в АО «Газпром газораспределение Элиста».
Но все-таки верно в народе говорят, что жизнь прожить – не поле перейти. Вот и у Гиляны Бадмаевны случались такие периоды, когда было трудно. Особенно тревожным был для нее 2022 год. Тогда сын-контрактник служил в танковых войсках. И вдруг началась специальная военная операция. Тимура сразу направили в зону СВО. Месяца два от него не было никаких вестей. Надо ли говорить, как извелась за это время Гиляна Бадмаевна: ночей не спала, плакала в подушку, постоянно молилась: «Боже, спаси и сохрани моего родного единственного сыночка!».
Евгений Викторович тоже сильно переживал, но по-мужски все эмоции держал в себе и при этом поддерживал жену, просил ее не изводить себя тяжелыми думами и надеяться на лучшее.
А вскоре и его подразделение подняли по тревоге и в срочном порядке направили в зону СВО. Переживания Гиляны Бадмаевны увеличились вдвойне, даже пошатнулось здоровье. Муж сообщал ей, что пытается найти Тимура, но из-за того, что они находились на разных направлениях зоны СВО, им не удалось встретиться.
И вот однажды раздался телефонный звонок от Тимура. Гиляна Бадмаевна была на седьмом небе от счастья: жив сыночек, жив!
После этого связь с мужем и сыном стала постоянной, и женщина успокоилась. Но истинное счастье наступило, когда они оба вернулись живыми и невредимыми с полей сражений...
Сегодня отец с сыном подарят Гиляне Бадмаевне и Алене цветы и подарки, за семейным столом отметят праздник. Счастливая семья будет в сборе!

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Салдсмудын төрмүдиг хаһлад...
Җил болһн хавр ирсн түрүн өдрлә эн күүкд күн һарсн өдрән темдглнә. Бэлла Дорджиевна Бевиноваг мана таңһчин әмтн сәәнәр меднә. Шидр ончта өөнән темдглсн эн медәт нег һазра улсин дунд күндллһ болн тоомср олҗ, насни туршт мел өмәрән зүткҗ йовна.
1964 җилд Бэлла Дорджиевна күч-көлснә хаалһан эклц классмудын багшар эклв. 1965 җиләс авн 1974 җил күртл Ик Буурла района сурһуль-эрдмин бүрдәцст болн 2-ч тойгта Элст балһсна көдлмшч баһчудын сурһульд багшлв. Хөөннь таңһчин зуульчллһна станцд, «Хальмг үнн» газетд, музейд чигн көдлсн болдг.
1976 җилд Бэлла Дорджиевна Яшкулин района сойлын бүрдәцст экләд көдлв. Альд көдлв чигн кергән эн даавртаһар, үнн-чик седклтәһәр күцәдмн. 1999 җилд Бэлла Бевинова Әрәсән сойлын Министерствин «Сойлын халхд күцәмҗ бәрсн төлә» темдгәр ачлгдв, 2006 җилд болхла Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләчин нер зүүв.
Олн җилдән Бэлла Дорджиевна таңһчин болн Яшкулин района олна үүлдврт шунмһаһар орлцна. Яшкулин района болн Хальмгин салдсмудын экнрин комитетмүдин ахлач, 2006 җиләс авн эндр күртл Бэлла Бевинова таңһчин цергә комиссариатын медлд бәәдг эк-эцкнрин комитетиг чадмгар һардҗана. Йирдгч җилмүдин чилгчәр эн Чеченск Республикд бәәдг цергә әңгүдәр хот-хол, эм, хувц нег һазра салдсмудт күргдг билә.
Өдгә цагт төрскнч седклтә, олн-әмтн дунд тоомср олсн күндтә медәт хара суухш. Урдк кевәрн нег һазра улстан тусан күргхәр шунна. Дорас өсч йовдг баһчудын сурһмҗллһнд тәвцән орулҗ йовна.
Бэлла Дорджиевна ик дамшлтта мергҗлт болсн деерән һартан өөтә күүкд күн гиҗ онц темдглх кергтә. Хальмг улсин авг-бәрциг, авъяс-заңшалыг сәәнәр меддг төләдән баһчудла энүгәрн даңгин хувалцна. Юм уйдг, өлгдг, кевс чигн гүрдг эв-арһта күн мөн. Энүнә олн көдлмшнь Москвад болн талдан орн-нутгудт чигн һәәхүлд үзүлгдлә.
Хамгин үнтә зөөрнь энүнә өрк-бүлнь болна. Бэлла Дорджиевна Владимир Гамбинович авальтаһан хамдан тавн үрән өскәд, цугтаднь сурһуль өгәд, җирһлин чик хаалһднь орулв. Эндр Бэлла Бевинова үрдиннь, ачнр-җичнриннь күцәмҗәр байр-бахмҗ кеһәд, амрч-җирһҗ бәәнә. Күүкд улсин сән Өдрлә йөрәлин үгд багтад, олнд үлгүр-үзмҗ болҗадг Бэлла Дорджиевнад ут нас болн цаһан хаалһ дурдҗанавидн.

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Зөрмг хальмг «Ангел».
Нертә орс шүлгчин келсәр, мана күүкд улс шачах герт орад, довтлҗ йовх мөриг зогсаһад, күнд бәәдл учрхла дөңгән күргҗ әм аврҗ, зөрмгән чигн үзлҗ чадна. Хойр җилдән цергә шишлң керг-үүлдврт орлцҗ йовх Ангелина Тачиева (Худилова) мел тиим күүкд күн гиҗ келҗ болхмн.
Ик Буурл селәнд өсәд-босад, сурһулин хөөн Т.Хахлынован нертә медицинск колледж төгсәһәд, эн төрскн района эмнлһнд күч-көлснә хаалһан эклсмн. Хөөннь мергҗлтән өөдлүләд, рентгенологин эрдмтә болад, П.Жемчуевин нертә таңһчин эмнлһнд гүн шинҗллт келһнә әңгд көдлв. Сүл хөрн җилин эргцд эн Москва балһснд В.Кулаковин нертә номин-шинҗллтин төвд, Жуковск клиническ болн «Коммунарка» нүүрлгч эмнлһст көдлҗ йовсмн. Цергә шишлң керг-үүлдвр эклхлә, Ангелина эврә сән дурар бооца батлад, шав авсн цергчнрт дөң болхар шиидв.
- Цергә шишлң керг-үүлдврт орлцхар бооца батлсан нууһад, би көдлмшин кергәр йовҗанав гиҗ өөрхн улстан келләв. Түрүләд би Херсонд туслав, хөөннь ДНР-ин Бахмут балһснд церглләв. Ода дәкн Херсонск мүҗд бәәнәв. Бидн бәрлдән болҗадг һазрас өөрхн бәәнәвидн. Шишлң баг шав авсн улсиг бәрлдәнә һазрас һарһҗ авад, түрүн дөң күргәд, маднд тедниг авч ирнә. Бидн шавтсн цергчнрт шинҗллт болн месллһ кеһәд, хөөннь госпитальд йовулнавидн. Мана әңг һазр дор шишлң ормд бәәнә, нег дәкҗ бидн ноха сард тиигәрән орад, зуг үкр сарла һазаран һарч чадвидн. Мана әңгд Әрәсән булң болһнас ирсн улс ниитә кевәр көдлнә, шав авсн улс дунд олн келн-улс харһна. Маднд ямаран келн-улсин элч, ямаран бурхнд шүтдгнь йилһл уга. Болв нег һазра цергчнр харһхла, эднд бүлән үгәрн омг өгхәр шуннав, – гиҗ Ангелина келнә.
«Ангел» гидг дуудврта күүкд күн хойр җилин эргцд кедү цергчин әм аврҗ, дөң күргсн болх гинәт? Нег дәкҗ эднә эмнлһнд удан цагтан зәңг-зә уга геедрсн улсин тоод йовсн нег һазра цергч тусв. Нер-усинь медчкәд, сар хооран терүнә авһнь бас эмнүлгдснь илдкгдв. Месллһ эклхәс урд Ангелина цергчин эгчднь җиңнүләд, дүнь әмд бәәхинь зәңглв. Сардан герткстән зәңг өглго бәәхләнь, энүг зәңг-зә уга геедрҗ гиҗ тоолҗасн элгн-саднь ямр кевәр байрлсн болх гиҗ саннат. Күүкд күүнә тодлсар, нег дәкҗ наста цергч зүркнь шарклад энд эмнүлгдҗ. Тегәд Ангелина эмчнриг сурад, терүг цергә даалһвр күцәҗ чадшго гисн шиидвр һарһад, герүрнь тәвхиг некв. «Энтн мини элгн-садн», – гиҗ эн худл келәд, нег һазра залуд дөң болв.
Ода Ангелина амрлһнд гертән бәәнә. Экнь Елизавета Гаряевна, Арина болн София күүкднь хамдан цаган давулҗ амрчана. Келхд, Арина күүкнь экиннь үлгүрәр эрүл-менд харлһна көдләч болхар шиидв, ода эн медколледжд сурна. Отхн София 1-ч класст сурна, сән темдгүдәрн байрлулхар шунна. Нидн күүкд улсин Өдрлә ЛНР-ин Антрацитовск районд Хальмг Таңһчин элч Андрей Шаханов (зургт) Ангелина Тачиевала (Худиловала) харһад, Хальмг Таңһчин Толһачин Ханлтын бичг бәрүлҗ өгсн билә.

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Экин халун дурн.
Найта Царцан Алта өрүн болһн босад, бурхдтан цәәһәр дееҗ өргәд, эркән эргүләд, һазр деер дән-дәҗг уга болтха, цергә даалһвр күцәҗ йовх көвүд әмд-менд герүрн хәрҗ иртхә гиҗ зальврна. Үрән күләҗәдг экин седкл ямр кевәр зовдгиг Алта Есиновна сәәнәр меднә. Ууһн Җирһл көвүнь цергә шишлң керг-үүлдврт орлцсн, отхн Санл көвүнь Чечняд болсн дәәнд орлцсн цагт эн нөр уга бәәҗ, үрдән күләҗ, өдр-сө уга теднәннь тускар сандг бәәсмн.
Царцан Алта Алтан крайин Алейск района Красный Яр селәнд һарсмн, тегәд эк-эцкнь күүкндән тиим нер өгсн болдг. Дәәнә өмн эднә өрк-бүл хуучн Улан Хол селәнд бәәдг билә. Эцкнь селәнә Советин ахлачин үүл дааҗ йовсмн, тегәд хортн дәврәд өөрдҗ йовхла, эн олна малыг Казахстанур тууһад, чинртә даалһвр күцәсмн. Хальмг улсиг цааҗла харһулад Сиврүр йовулсн цагт экнь саата бәәсмн, тегәд урднь хойр көвүһән геесн эк-эцкнь хаврар һарсн күүкн әмд үлдх гиҗ ицҗәсмн уга. 1946 җилд эцкнь өңгрхлә, экинь мод белдлһнә көдлмшт йовулв. Бичкнәсн авн күчр зовлң эдлҗ сән хот уга болад, күүкн дару-дарунь гемндг бәәсмн, тегәд зуг йистәдән сурһульд орсмн.
Хальмг улст төрскн һазрурн хәрх зөв өгхлә эдн эцкиннь элгн-саднла хамдан Әәдрхнә мүҗин Лиманск района Яндг селәнд ирҗ бәәв. Царцан Алта Дагестанд сурһуль сурад, экономистин эрдмтә болв. Лаганя района бүрдәцст ачта амрлһнд һартлан үнн-чик седклтәһәр көдлсмн.
Олн җилдән сәәнәр көдләд, һурвн үрән асрад цугтаднь чик сурһмҗ өгәд, отг-әәмгтән күндллһ олсн Царцан Алта эндр һарсн өдрән темдглҗәнә. Эльза күүкнь, Җирһл болн Санл көвүднь, һурвн ач-зень эңкр экән болн ээҗән һарсн өдрләнь болн күүкд улсин сән Өдрлә йөрәхмн. Улан Хол селәнд Алта Есиновна ачта, тоомсрта күүнд тоолгдна, байрин өдрмүдт болдг нәәрт энүг тевчҗ дуудна, белг бәрүлҗ өгнә.
- Экин седкл үрнд гиҗ хальмг үлгүрт келгднә. Эк хамгин түрүнд үрнәннь төлә зальврад, ухандан бәрдг. Нег үлү үрнь дәәнә һалд йовсн цагт эк терүндән зовад, идсн хотнь хот боллго, нөр уга бәәнә. Хойр көвүм цергә даалһвр күцәҗ, залу-зөрмг кевәр дәәлдҗ йовв. Залу күүнә чимг – зөрг болдг, эдн төрскн һазр-усан харсх зөвтә. Ода би цергә шишлң керг-үүлдврт орлцҗадг нег һазра улс цуһар хәрҗ иртхә гиҗ эркән эргүлҗ номан умшнав, – гиҗ Алта Есиновна келнә.

Солдатские матери, жены вносят важный вклад в общую победу
Алтн болсн үрнь мөңкинд зүркнд…
Күсдундур җил хооран альхн деерән өсксн көвүһән оршасн эк Елизавета Балтыкова эндр күртл үрнь уга гиҗ санхш. Энүнә көвүнь Владимир цергә шишлң керг-үүлдврин йовудт зөрмг кевәр Төрскән харсад, әмнәсн хаһцв.
Владимир Балтыков дунд сурһулян төгсәһәд цергт мордв, хөөннь В.Ф.Маргеловин нертә Рязанск гвардейск десантн ик сурһульд сурад, хату цаасан авад, Мурманск балһснд Ар үзгин флотд церглсмн. Тер мет Нагорный Карабахд арвн сардан бас церглв. Баахн цергч Балтыков көдлмшән даавртаһар, тохнятаһар күцәдмн.
2022 җилин чилгчәр Владимир цергә шишлң керг-үүлдвр болҗасн һазрт йовулгдад, дарук җилин хаврар баатр кевәр әмнәсн хаһцв. Өрәл шаху җилдән көвүнә цогц күләһәд бәәсн элгн-садн, нег үлү экнь нөр угаһар бәәҗ, үрнь әмд йовна гиҗ ицлән геелго күләв. Зуг зурсн зура гиснь тер…
Елизавета Балтыкова таңһчин цусна Төвд һучн зурһан җилдән көдлҗәнә. Бүрдәцин көдләчнр дунд эн күндтә болн тоомсрта мергҗлт болна. Көдлмшт ирсн баһчудла дамшлтарн хувалцҗ, цуг тоотынь зааҗ өгнә. Үрән геесн цагт хамдан көдлҗәдг үүрмүднь энүг дөңнснднь эн ик ханлтта бәәнә.
– Мана җирһлд байрта болн һундлта йовдлмуд чигн учрна. Тегәд ицлән геелго өөрхн улсан дөңнәд, ачнр-зеенрән өскәд, теднә хөв-кишгт багтад бәәх кергтә, – гиҗ йоста баатриг өсксн Елизавета Бембеевна тоолврарн хувалцв.

Халх белдснь Людмила НАМРУЕВА, Василий ШАКУЕВ, ТҮРВӘН Һуна, ДАВАН Наталья болн КАРСАНА Евгения





Видео