Хальмг вузин нерн цуг орн-нутгт темдгтә

Ноха сарин 7-д Хальмг ик сурһульд бакалавриатын болн специалитетин бюджетин йирин кевәр болн холас сурдг әңгд таңһчин болн орн-нутгин 8 округин регионмудын сурһульмудын төгсәһәчнриг оруллһн төгсв. Энүнә тускар хальмг вузин һардач Салан Бадм, түүнә дарук Натра Баира таңһчин седкүлчнрт келҗ өгв.
- Йирин болн холас сурлһна әңгүдт оруллһна үүлдвр нег болзгт болв, тернь абитуриентнриг оруллһна шин зокалын неквр болҗана, эн җил тиим кесг зокал орулгдла гиҗ онц келх кергтә. Тиим көдлмш дигтә-даратаһар күцәгдҗәнә. Эврәннь үрдтән Хальмг сурһульд сур гисн селвг өгсн эк-эцкнрт, ээҗ-аавнрт, тиим седкл зүүсн арвтнрт ханлтан өргҗәнәв. Тер мет орулҗ авлһна комиссьт эн җил һоллгч цуг көдлмшиг мана оютнр күцәлә, түрүн болҗ эднә даавр тиим ик кевәр өслә. Тер мет седкүлчнр сурһулин җилин эргцд мана үүлдврин тускар бичҗ ода орулҗ авлһна керг-үүлдврт чигн эдн шунлттаһар орлцҗана, гиҗ Бадм Катинович темдглв.
Эн җил орн-нутгин шаңһа хазнас Хальмг ик сурһулин төлә 1199 орм йилһгдлә, тер тоод бакалавриатын болн специалитетин төлә 914 орм, магистратурин төлә - 171, аспирантурин төлә - 12, СПО-н төлә - 85, һазадын орна иргнә төлә сурһуль-эрдмин министерствин квотар 17 орм йилһгдлә. Йирин кевәр болн холас сурдг бакалавриатын болн специалитетин әңгүдт ут турштан 10044 эрлһн 3256 күүнәс орҗ ирв, давсн җилин үзмҗәс тернь хойр шаху холван ик. Эднәс 43 % эрлһн Госуслуги туслмҗар болн 57% эврән ирәд эрлһән орулв. ЕГЭ-н дунд балл ик сурһуляр 67,6 балл тогтав. Әрәсән 8 федеральн округин 54 регионас болн өөрхн болн хол 19 һазадын орнас эрлһн орҗ ирв, гиҗ һардач темдглв.
Тиим кевәр Хальмг ик сурһулин нерн цуг орн-нутгт темдгтә болҗ кесг миңһн абитуриентнр энд сурхар седҗәнә, тернь сән. Болв мана таңһчин арвтнрин тускар бидн мартх зөв угавидн, эн җил хальмг вузд орсн баһчудын ик зунь мана таңһчин сурһульмудын төгсәһәчнр, гиҗ Салан Бадм онц заав.
Хальмг ик сурһульд орулҗ авлһна кампань кесг девсңгәр күцәгдв, тер тоод хамгин чинртә девсң така сарин 25-ас авн ноха сарин 2 күртл бүрдәгдв – энд бүрдәцсин болн салг-үүлдврин даалһврар арвтнр орулгдна- тиим кевәр бакалавриатын болн специалитетин цуг эрдмәр өдрәр болн холас сурдг әңгүдт 138 күн 1-ч курст орулгдв, эн тоод СВО-н болн РФ-н һазрт болсн талдан дән-даҗгин орлцачнр болн теднә күүкд, өнчн арвтнр, шалтгта баһчуд орв.
Баһчудыг эврә даалһврар орулсн бүрдәцсин тоод Элстин болн райодын сурһуль-эрдмин заллтс, райодын һардвр, талдан чигн кесг салврин кампаньс болн салг-үүлдвр орв.
Бакалавриатд оруллһна тускар бидн бичләвидн, тернь хойрдгч девсңгнь болв, ноха сарин 2-ас авн 6 күртл күцәгдв. Эн җил хальмг вузин һардвр «Күцәмҗтә эклц» гидг көтлвр сурһульд орсн баһчудын төлә бүрдәв. ЕГЭ-н шүүврин 90-100 балл хоршасн 21 арвт 2025 җил негдгч курст орв. Эднәс нег күн һурвн кичәләр 90 һар балл авв, наадк хойрнь хойр кичәләр 90 һар балл хоршав. Давсн җил зуг тиим 3 күн орла. Тер мет 8 арвт ЕГЭ-н һурвн кичәләр 250 балл хоршав. Цугтан эдн 100 болн 50 миңһн арслңга мөрә авх.
Тиим билгтә шин орсн оютнрин тускар келхлә Атешә Алдриг онц йилһх кергтә, эн арвт химий эрдмәр дасх. Элстин 21-ч тойгта сурһулиг төгсәлә, биологийәр 100 балл, химийәр 90 балл хоршала. «Би хамгин түрүнд Хальмг ик сурһульд орхар седҗәләв, яһад гихлә Элст – мини седклдм өөрхн балһсн, энд элгн-садн, үүрмүдм бәәнә. Мини ээҗ бас хальмг вуз төгсәлә, ода Москвад багшлҗана, тиим кевәр би бас энд сурхар шиидв», – гиҗ Алдр келв.
Элстин лицейиг алтн медальтаһар төгсәсн Һәрән Нәәмн гидг күүкн бас экиннь үлгүрәр «Лингвистика» эрдм шүүҗ авв. «Би лицейд олна көдлмшт шунлттаһар орлцлав, тиим кевәр Хальмг ик сурһульд чигн үүлдх седклтәв, намаг цугтан энд дөңнҗәлә, түүнә төлә ханлтан өргҗәнәв, кесг кел дасх арһ бас хальмг вуз өгчәнә, тернь нанд бас йир икәр таасгдҗана», – гиҗ Нәәмн келв.
Тер мет брифингд Хальмг келн-улсин гимназин төгсәһәч, алтн медаль зүүһәч Боован Бальҗр орлцҗ тоолвран келв. «Мана гимназьд кесг дәкҗ хальмг вузин оютнр ирҗ ик сурһулин, эврә бәәдл-җирһлин тускар тодрхаһар келҗ өглә, теднә келсәр, урмд авад Хальмг вузд орхар шиидләв. Урднь би келнә халхар соньмсҗалав, болв сурһулян төгсҗәсн кемд нанд экономик таасгддг болв, тегәд нааран орҗ сурнав. Талдан балһсна вузмудт орх арһ нанд бәәлә, болв аштнь төрскн вузан шүүҗ авлав», - гиҗ Бальҗр цәәлһв.
Марина Миронова Ростовск мүҗин Приволенск сурһулиг бас алтн медальтаһар төгсәлә. «Мана селән Элстәс хол биш, нег частан машиһәр йовх кергтә. Би дорд үзгин кел дасхар седҗәләв, тегәд өөрхн бәәдг Хальмг ик сурһуль шүүҗ авлав, энүнә оютнр Китд, Моңһл болн нань чигн орн-нутгуд орҗ дамшулһ авна, тернь нанд бас таасгдв. Нааран орсндан ик гидгәр байрлҗанав. Хальмг ик сурһульд цуг сән таал бәәнә, оютнр кесг эв-арһан олзлҗ чадна», – гиҗ Марина байрта седкләрн хувалцв.
Болв орулҗ авлһна керг-үүлдвр цааранднь болҗана. Ноха сарин 9 күртл арвтнр кергтә вузан болн эрдмән шүүҗ авч чадҗана. Магистратурин болн СПО-н көтлврт ноха сарин 15 күртл орҗ болҗана.
Тер мет мөңгән өгәд сурхар седҗәдг баһчудт ноха сарин 20 күртл вузд орх зөв өггдҗәнә. Одахн күртл 3 миңһн эрлһн ирсн бәәнә. Абитуриентнрин тоод һазадын орна баһчуд бас бәәнә. Тиим кевәр ик сурһуль авлһна көтлврт Азербайджан, Бенин, Конго, Кот-Д,ивуар, Гаити, Китд, Куба, Мали, Гвиней, Узбекистан, Киргизь, Чад, Того, Туркменистан, Таджикистан, Камерун, Мавритань, Марокко, Нигер орн-нутгудын иргнмүд орхар седҗәнә. Йирдән орулҗ авлһна кампань ноха сарин 29 күртл болхмн, вузан, эрдмән сольх болн нань чигн өргн зөв эн җил баһчудт өггдҗәнә.
ТҮРВӘН Һуна