«Өөрднр» бииһин театрин үүдәгч хаалһс

Хальмгин «Өөрднр» бииһин театр таңһчдан бәәтхә цуг орн-нутгт нер һарсн коллектив болҗана. Альднь болвчн эдниг ик байртаһар тосна. Зулын байрин өмн нер туурсн коллектив кесг һазрт билг-эрдмән үзүлв. «Восточный базар» гидг бииһин коллективсин нарт-делкән хәләврт орлцв. Хазн балһснд болсн эн ик цуглранд «Өөрднр» хальмгудын бииг цуг халхаснь үзүлҗ, цугтад өврмҗ үүдәв.
Нарт-делкән эн марһанд Әрәсән арвад региона биичнр болн делкән дөчн һар орн-нутгин артистнр орлцв. Йириндән Татарстанд болдг эн хәләвр-марһан олн билгтнриг цуглулҗ, бииһин эрдмин халхар ямаран хүврлтс болҗахинь медҗ авдг чинр зүүнә. Нертә коллективс нааран ирдгәрн эн цуглран билгтнр дунд тоомср эзлсн бәәнә.
Хальмг бииһин театрин балетмейстер Нәдвдә Владимир бииһин нарт-делкән иим ик нәәрт орлцсндан эн цуглрана продюсер болн Рифат Вагановин нертә саңгин һардач Рифат Фатаховд болн цуглрана жюрин ахлач болн «Ялла» ВИА-н художественн һардач Фарух Закировд ханлтан медүлв. «Иим хәләвр келн-улс хоорндк залһлдаг батллһнд, сойлын зөөрәрн хувалцлһнд дөң болна», – гиҗ Владимир Петрович тоолҗана.
«Өөрднр» бииһин театрин дарани концертс Москвад болн Санкт-Петербургд болв. Зулын өмн Әрәсән хойр ик балһсар бәәдг хальмгудтан байр белглхәр коллектив ирсмн. Концертн залыг дүүргсн әмтн театрин би болһниг ик өргмҗтәһәр тосв. Хальмг бииһин алтн көрңд орсн олн бииг әмтн нег үлү ик байртаһар хәләҗ, альхан ташҗ таасв. Театрин артистнр көтлвртән шин би эрк биш орулдгинь меддг хәләһәчнр балетмейстер Нәдвдә Владимир тәвсн шин бииг оньган өгч хәләв. Би болһниг эвтнь орулҗ, көгҗмиг дахҗ, ке-сәәхн кевәр биилҗәх артистнрин эрдмиг әмтн йир икәр таасв. Би болһна хөөн әмтн альхан зоглсго ташад, биичнрт сүрә өгәд бәәв.
Иньгүдиг хамцулсн
байрта йовдл
Москвад болсн концерт әмтнд кесгтән тодлгдхнь маһд уга. «Измайлово» бәәрнд хальмг театрин концертд әмтн икәр цуглрҗ ирсмн. «Өөрднр» бииһин театрин концертд күндтә гиичнр ирҗ орлцв.
Таңһчин залврин ахлачин дарук, Әрәсән Президентин медлд Хальмг Таңһчас даңгин үүлддг элч Герензала Мучкинова, Әрәсән шар шаҗна сүзгтнрин оюни Төв заллтын ахлач гевш Йонтен, Элст балһсна хургин депутат, СВО-н ветеранмудын бүрдәцин ахлач Чумуда Николай цуглрсн улсиг Зулын байрла амулң җирһл болн эрүл-менд дурдҗ, йөрәлин үгмүд келв.
Зулын байрин өмнк эн концертиг әмтн кесгтән мартшго гиҗ деер келгдв. Биичнр бииһән бииләд дууссн кемлә тәәз деер баахн хальмг көвүн һарч ирв. Концертиг икәр таасч хәләсән медүлснә дару, эн ик байрин кемд дурта күүкндән седклән медүлхәр бәәхән келв. Адьян нертә хальмг көвүн тиигәд зөргләд, дурта коллективин билг-эрдмәр омг авад, дуран өгсн күүкндән седклән медүләд, өрк-бүлән өндәлһий гисн үрвр кев. Дурта хойр иньгин сәәхн седклд цуглрсн цуг улс, театрин артистнр икәр байрлв.
Иигәд «Өөрднр» иньгүдиг залһлдг байр үүдәснь ик евәлтә йовдл болҗана.
Өвкнрин авъясиг сергәһәд
Бар сарин 11-д Санкт-Петербургд «Өөрднр» концертән үзүлв. Орн-нутгин сойлын төв болгч Санкт-Петербургд бәәх хальмгуд ниргәд эн концертд ирв. Бииһин театрин артистнр Зул байриг хальмгуд яһҗ тосдг бәәснә туск бииһин эв-арһар үзүлв. Өвкнрин авъясинь тодлулсн ке-сәәхн би цугтад икәр таасгдв. Өвәрц хальмг би, көгҗмин соньн айсмуд, артистнрин эвтә сәәхн би, хальмг улсин өңг һарад, нүд байрлулад бәәдг хувцн байрин өргмҗтә бәәдл тогтав.
Концертд хальмгуд өрк-бүләрн күүкд-көвүдән дахулҗ ирсн деерән, хамдан көдлҗәдг, эс гиҗ хамдан сурчадг үүрмүдән авч ирсмн. Түргн авцта би, артистнрин өөдән билг, чикнә хуҗриг авлсн көгҗм, нарна толянд хальтрҗах мет герл ассн хувцн – цуг эн өвәрц тоот әмтнә оньгиг авлв. Серүн салькта өргн теегт одсн мет байрлсан, биичнрин сәәхн эрдмд авлгдсан, иим сәәхн эрдмиг дәкн хәләх седкл зүүсән концертин хөөн тоолвртан Петербургин әмтн медүлв. Өвкнрин зөөриг геелго, улм янзлулҗ делгрүлҗәх коллективд эн үнн седклин ханлтан ирсн улс медүлцхәв. Петебургд сурчах оютн, сән хальмг келтә Михаил Белоусов «Өөрднр» энд концерт үзүлҗәхинь соңсад ирәд, билг-эрдмиг һәәхәд, сәәхн хальмг келәр хальмгудын билг-эрдмин тускар келснь цугтад ик өврмҗтә болв. Әәдрхнд бәәдг эн көвүн эн җил хаврар Элстд ирәд, Хальмгин Баатр Нәдвдә Петрла таньлдад, хальмг келән гүүдүлҗ, кесгтән күүндсн бәәҗ.
Тиигәд «Өөрднрин» концерт болһнд соньн нег йовдл учрна.
Цергчнрт нерәдсн концерт
«Өөрднр» бииһин театр госпитальд эмнүллһнд бәәдг цергчнрт концерт үзүлв. Әрәсән харслтын Министерствин Негдгч цергә-теңгсин клиническ госпитальд билгән үзүлв. 1715 җилд эн госпиталиг император Алдр Петр үүдәсн билә.
Цергә шишлң керг-үүлдврин йовудт шавтсн олн цергчнр энд эмнүллһнд бәәнә. Хальмгин нер туурсн коллектив нааран ирҗ, билг-эрдмәрн сергмҗ үүдәсн йовдлыг эдн мартшго. Сергмҗтә олн бииг һәәхәд, цергчнр цаг-зуур болвчн зөвүр-зовлңган мартад, сәәхн көгҗмин дүүрәнд байсад бәәв.
«Мана эвин җирһлин төлә дәәлдҗ йовх цергчнрт хальмгин артистнр тиигҗ эн концертарн үнн седклин ханлтан медүлҗәнә. – гиҗ коллективин нерн деерәс Нәдвдә Владимир келв. - Энд бидн нег һазра көвүдлә харһсн йовдл ик нег болв. Дәәлдәнд зөргәрн ончрсн хальмг цергчнр шаван эдгәһәд, эрүл-менд йовтха гиҗ цугтан дурдв. Эн госпитальд кергән сәәнәр меддг эмчнр көдлҗәхинь бидн үзвидн. Йириндән мана коллектив Антрацитд, мана цергчнр сулдхсн кесг һазрт күрч концертән үзүлләвидн».
Әрәсән сойлын Министерствин болн «Росконцертин» дөңгәр эн концерт бүрдәгдв. Иигәд 2025 җилд «Өөрднр» бииһин театр мана орн-нутгин, таңһчин сойлын болн олна җирһлд шунмһа кевәр орлцад, хальмг улсин билг-эрдмиг өөдән өргҗ үзүлҗ йовхинь темдглхмн.
ХӨӨЧИН Галина



















Республиканская газета, издающаяся на калмыцком и русском языках. Газета освещает общественно-политические события, происходящие в Калмыкии, а также публикует материалы по культуре и языку калмыков.