"Îí÷õàí Šèðºëèí" ò¢¢ðâ³÷ ¢éíðèã çàëºëäóëâ

22-12-2016, 18:14 | Культура

Äàâñí çóí šèëèí ºó÷äã÷ šèëì¢äò õàëüìã ëèòåðàòóðò îðñí áè÷³÷ Ê´êò³í Ýëä³ îëí ø¢ëã¢ä, î÷åðêñ áè÷ñìí. Áîëâ õàìãèí èê³ð óìøà÷íðèã ñîíüìñóëñí ¢¢ä³âðíü "Îí÷õàí Šèðºë" ãèäã ïîýì. Íåðíü ìàðòãäàä á³³ñí ýí áè÷³÷èí çóí šèëèí ´´íä íåð³äñí êåðã-¢¢ëäâð Êåëí-óëñèí áèáëèîòåêä áîëâ.
Éèðèíä³í ýí áèáëèîòåêèí êåëí-óëñèí êðàåâåä÷åñê ³œã õàëüìã áè÷³÷íðèí ¢¢ëäâðò íåð³äš îëí êåðã-¢¢ëäâð á¢ðä³í³. Ñóðºóëü÷íðèã òàœº÷èí áè÷³÷íðèí ¢¢ëäâðë³ òàíüëäóëíà.
Ýí õàðºëòä ÷èãí Ýëñòèí òåõíè÷åñê ëèöåéèí, Êåëí-óëñèí ãèìíàçèí ñóðºóëü÷íð èðš îðëöâ. Áèáëèîòåêèí ê´äë³÷ Ìàéÿ Ãàðÿåâà í¢ð ¢ã êåëš, õàðºëòûã ñåêâ. Ê´êò³í Ýëä³í á³³äë-šèðºëèí áîëí ¢¢ëäâðèí òóñê èëäêë áè÷³÷, ëèòåðàòóðí ¢¢ëä³÷, íîìò Âàñèëèé Öåðåíîâ êåâ.
ªóðâí íàñòàäàí ýöê óãà ¢ëäñí ê´â¢í áè÷êí³ñí ñóðºóëü ñóðõäàí äóðòà á³³ñìí. Ýêíü ê´â¢í³ííü ñåäêëèã ä´œí³ä, íóòãèí ºàðäà÷íðò ýðëº îðóëš ´ã³ä, ê´â¢º³í ñóðºóëüä îðóëñí á³³š. Òèèã³ä èíòåðíàòä îðàä, õ´´ííü öààðàíäíü ñóðàä, Ýëä³ ìàëûí ýì÷èí ýðäì äàñš. Áîëâ ýí ê´äëìø ýí¢íä èê³ð òààñãäñí óãà, ñåäêë³ðí þì áè÷õ³ð, ëèòåðàòóðí ¢¢ëäâðò îðëöõàð ýí øóíšàâ. Ò¢ð¢í ø¢ëãíü "Òàœº÷èí 糜ã" ãèäã ãàçåòä áàðëãäâ. Òèèã³ä ø¢ëã¢ä áè÷³ä á³³š, òàëäàí ÷èãí ãàçåòì¢äò áàðëãääã áîëâ. Ò´ðñêí òååãò³í íåð³äš áè÷ñí ø¢ëã¢äíü ³ìòíä òààñãääã áèë³. "Îí÷õàí Šèðºë" ãèäã ïîýìíü ø¢ëã÷ ò´ëšëòèí õààëºä îðšàõèíü òåìäãëš, áè÷³÷íð áîëí óìøà÷íð äóíä õàìãèí èê òààñëò îëñìí. ij³í³ ´ìí öåðãò ìîðäàä, Çàáàéêàëüñê öåðã³ îêðóãä öåðãëñìí. Çàëºëäàíà õàëõèí öåðã³ ýðäìèã äàñš àâñìí. Ñóðºóëüòà áîëí øóëóí-øóäðìã áààõí öåðã÷èã öåðã³ ãàçåòì¢äò ¢ðâð êåš îðóëš àââ. Äîð ¢çãèí Òóðêåñòàíä (îäà Øèíš³í á³³õ ºàçð) öåðãëõ êåì ÷èãí áè÷³÷ä ó÷ðñí á³³š. Òåíä á³³ñí õàëüìãóäëà ÷èãí õà𺚠éîâñìí. Òåð êåìèã íîìò Íîðáó òîäëñíà òóñêàð ýí õàðºëòûí éîâóäò òîäëóëãäâ.
ij³í³ öàãà "Ìåíä éîâ" ãèäã ñ³³õí äóí á³³í³. Òåð¢ãèíü Ê´êò³í Ýëä³ áè÷ñí á³³š. ij³íä ñ³³í³ð öåðãë³ä, êåñã ìåäàëÿð, òåð äîòð øèøëœ ÷àñàð çàëó-ç´ðãíü òåìäãëãäñí á³³ñìí. ij³í³ õ´´í, ò´ðñêí ºàçðòàí õ³ðš èðñí öàãòàí Ê´êò³í Ýëä³ ëèòåðàòóðí šèðºëä øóíš îðëöâ. Õàëüìãèí áè÷³÷íðèí äààâðòà ñåãë³òð áîëš ¢¢ëäâ. Äåãòð ºàðºà÷ä ê´äëâ. ij³íä ç´ðã³ðí òóóðñí áààòðìóäûí òóñê ø¢ëã¢ä, î÷åðêñ áè÷ñìí. Êåëõ³ñ, Ýðäíü Äåëèêîâä íåð³äñí ø¢ëãíü, Ìèõàèë Ñåëüãèêîâèí, Àëåêñåé Ìàñëîâèí òóñê î÷åðêñèí òóñêàð õàðºëòûí éîâóäò êåëãäâ.
Ìàðòãäñí íåðä øèí³ñ ³ìòí³ šèðºëä ñåðã³ãäš, ´ñš éîâõ ¢éíðò òåìäãò³ áîëõ ç´âò³í òóñêàð "Ìàíà ç´´ð" ãèäã áóéí÷ ñåäêëèí ñàœãèí àõëà÷, Îëíà ïàëàòûí ãåø¢í, òàœº÷èí ñîéëûí à÷òà ê´äë³÷ Èâàí Áàñàíãîâ êåëâ. 1812 šèë³ Ò´ðñê³í õàðñã÷ ä³³í³ îðëöà÷ á³³ñí õàëüìãèí òóñêàð Îí÷õàí Šèðºë ãèš òóóšä áîëí îëí ³ìòí³ òîäëâðò îðñí ê¢¢í³ òóñêàð áè÷ãäñèíü, òåð ê¢í ¢ííä³í á³³ñèíü, íåðíü áîëí êåðã-¢¢ëíü ¢é áîëºíä êåëãäš éîâõèíü çààºàä, òåð òóóšä îðñí ê¢í Ýðêòí³ ºàçðèí ê¢í á³³ñèíü Èâàí Íèìãèðîâè÷ òåìäãëâ. Òèèì óëñèí áààòð ¢¢ëäâð ¢éíðèã çàëºäãèí òóñêàð îí÷ëš òåð òåìäãëâ.
Õàëüìã óëñèí áè÷³÷ Áàëàêàí Àëåêñåé Ê´êò³í Ýëä³í òóñêàð áè÷š éîâñíà òóñêàð ãåðãíü Öàºàí Ìóêóêåíîâíà êåëâ. Ýí¢íë³ íåã õîòíà ê¢í á³³ñèíü òîäëàä, òåð¢í³ ¢¢ä³ã÷ ¢¢ëäâðèí ÷èíðèíü Öàºàí Ìóêóêåíîâíà òåìäãëâ. Ò´ðñêí Ýðäíèåâñê ñåë³í³ øêîëä áè÷³÷èí íåð 碢ëºõ³ð á³³õèí òóñêàð ÷èãí òåð êåëâ. Šèìãð³ Ìèõàèë, Êîðñóíêèí Öåðí áîëí íàíü ÷èãí ò¢¢ðâ³÷íð Ê´êò³í Ýëä³í òóñêàð áè÷š éîâñíà òóñê ìàòåðèàëìóä áèáëèîòåêèí ê´äë³÷íð áåëäñí âèäåîäàõóëüä ¢ç¢ëãäâ. Áè÷³÷ Âëàäèìèð Àìõàëîâ Ê´êò³í Ýëä³í íåã ø¢ëãèíü óìøš ´ãâ. Áè÷³÷èí á³³ñí ãåðò ´ëããäñí ìåìîðèàëüí ñàìáðèã áåëäñí çóðà÷, "Áàéð" æóðíàëûí õóäîæåñòâåíí ðåäàêòîð Ñåðãåé Áàäåíäàåâ áè÷êíä³í áè÷³÷èã ¢çš éîâñí òîäëâðàðí õóâàëöâ. Ø¢ëã÷ Åâãåíèé Ïàõîìîâ áè÷³÷íð éèðèíè šèðºëä³í òàëäàí óëñàñ éèëºðäãî, îëíà á³³äë³ð á³³äã óëñ ãèš êåë³ä, Ê´êò³í Ýëä³ä íåð³äñí ø¢ëã³í óìøš ´ãâ. Áèëãò³ áè÷³÷èí šèðºë àìð áèø á³³ñèíü òåìäãë³ä, îëíà ¢¢ëä³÷ Þðèé Ìàçóðîâ áè÷³÷èí íåðèã ò´ðñêí Ýðäíèåâñê ñåë³íä ì´íêð¢ëõ³ð á³³õèíü òààñš êåëâ. Òåõíè÷åñê ëèöåéèí ñóðºóëü÷íð Ê´êò³í Ýëä³í ø¢ëã¢äèã óìøâ. Äàðóíü Ñ. Äîðäæèíà íåðò³ Ýëñòèí áè÷êä¢äèí ê´ãšìèí øêîëûí ñóðºóëü÷ Äåëüãð Ãàðÿåâà äîìáð öîêàä, õàëüìã äó äóóëâ. Áè÷³÷èí ýëãí-ñàäíà íåðí äååð³ñ Çîÿ Åâãåíüåâíà Êèêååâà áèáëèîòåêèí ê´äë³÷íðò áîëí èðñí óëñò õàíëòàí ´ðãâ.
Õàëüìã áè÷³÷íðèí íåðäèã ìàðòóëëãî, õàëüìã ëèòåðàòóðí šèðºëë³ Êåëí-óëñèí áèáëèîòåê ñóðºóëü÷íðèã òèèãš òàíüëäóëíà.

ŠÈЪËÈÍ Êåðìí

Видео