Ýäí ò¢ð¢í áèë³

22-12-2016, 18:23 | Современник

Ýí ´íäð íóðºòà, øóëóí-øóäðìã, ¢ãò³-ꢢðò³ ààâ íàéí äîëàòà ãèñíä èòêõä õàòó. Ñàœºš-ª³ð³ Áàòíàñóíîâè÷ Ìåäæèåâèã ßøêóëü ñåë³íä öóºàð ìåäí³. Ýíòí îëí äóóíä òîîìñðòà, ´íð-´ñêëœ ´ðê-á¢ëò³ ê¢í. "Çóðºàí ¢ðí³ñ ºàíöàðí ¢ëäë³â. Àðâí ºóðâòà íàñòàäàí ýêò³º³í, õîéð ýýšò³º³í, õîéð ä¢ ê´â¢ò³º³í Ñèâð¢ð òóóãäëàâ. Õîéð ýýšì, 䢢íðì òåíä õîðâ, ýêò³º³í ¢ëäë³â. Îëí ¢ðí³ñ îð ºàíöàð ¢ëä³ä óðóäñí óãàâ. 1950 šèëä ãåð-ìàë áîëàä, àâàëüòàºàí àðâí íåãí ¢ðò³ áîëëàâèäí, îäà äîëàí ¢ðí³ííü šèðºëä áàãòš éîâíàâ. ¥ñ³ä-´ðãš³ä, ýíäð 18 à÷òà-çååò³â, 26 šè÷ò³â",- ãèš áèéèííü òóñêàð Ñàœºš - ª³ð³ Áàòíàñóíîâè÷ êåëâ. Õàðì ò´ðõä, íèäí àâàëüíü ñ³³º³í õ³³â, ìåä³ò ãåðò³í ºàíöàðí á³³í³. Áîëâ ꢢêä-ê´â¢äíü, à÷íð-çååíðíü ºàíöàðàºèíü ¢ëä³õø, ´äð áîëºí íèðã³ä ê¢ð÷ èðöõ³í³.
1957 šèëä Ìåäæèåâèõí ºàçðòàí èðõä³í ä´ðâí ¢ðò³ áèë³. Àâàëíü Áàòà Øîâãîðîâíà ê´äëäãî, ãåðò³í ꢢêä³í õ³ë³äã á³³ñìí. Ñàœºš-ª³ð³ Áàòíàñóíîâè÷ áîëõëà, ºàçðòàí èðí, "Êèðîâñêèé" ñîâõîçä ê´äëäã áîëâ. Ò¢ð¢ë³ä ýäë-àõóä îëí ç¢ñí ê´äëìø êåäã áèë³, 1963 šèë³ñ àâí ìåõàíèçàòîðàð ê´äëâ. Êåä¢ ºàçð õàºëàä, ò³ð³ ò³ð³ä, óðºö õóðàºàä, ìàëä õîò áåëä³ä, ´ð¢í ýðò³ñ àâí àñõí îðà ê¢ðòë óíñí ìàõëàºàí àâëãî ê´ëñ³í àñõñí áîëõ. "ªàœ õàëóí çóí, çóä áîëñí šèëì¢äò Ñòàâðîïîëüñê, Êðàñíîäàðñê êðàéìóäò, Àäûãåéä øàœºà ìàëä õîò áåëääã áèë³âèäí. 1975-÷ šèë ê¢ðòë òèèã³ä òàœº÷èí ìåš³ ºàòö ìàëä õîò áåëäš éîâëàâèäí. Õ³ðíü, ìàíà òååãò óñí èð³ä, ðàéîíä óñëâðèí ó÷àñòêóä ñåêãä³ä, íåâ÷ê àìð áîëâ",- ãèš à÷ èêò³ ìåä³ò òîäëâðàðí õóâàëöâ.
Ìåõàíèçàòîðàð ê´äëš éîâñí öàãòàí Ìåäæèåâ êåç³ ÷èãí îëíä ¢ëã¢ð áîëäìí. Ýí¢í³ñ ýðò ê´äëìøò ºàðäãíü òîîòà áèë³. Ñàœºš-ª³ð³ Áàòíàñóíîâè÷èí éîâñí ºàçðò äàœãèí èí³äí, øîã ñîœñãäâ ÷èãí, ýí öóºàðàºàñíü ò¢ð¢ëäã áèë³. Õàìäàí ê´äëäã ¢¢ðì¢äíü: "Êåç³íü ýí öóãèíü ê¢ö³ä, äàœãèí í¢¢ðò éîâíà. Òåõíèêíü ÷èãí ýâäðñíü ìåäãäõø. Êåç³íü ýí ÿñ÷êíà",- ã躳ä àëœ áîëäìí.
1992 šèëä ïåíñüò ºàðòëàí Ñàœºš-ª³ð³ Áàòíàñóíîâè÷ êåä¢ äóóíà ºàçðò éîâàä, êåä¢ òîñí-ò¢ë³, óñ, ñåë³í³ ýäë-óóø, ìàëûí õîò ç´´ñí áîëõ. Ñóóºàä òîîëõëà, òî-òîìš óãà áîëõíü ëàâòà. Ýíäð ìàíà îðí-íóòãò, íåã ¢ë¢ ñåë³í³ ýäë-àõóí õàëõä òîãòñí á³³äë ìåä³òèí ñåäêëèã ¢¢ì¢ëí³. Ñåë³í³ óëñò, õàìãèí ò¢ð¢íä ìàë ´ñêš³õ óëñò øàœ ä´œ áîëõ ç´âò³ ãèš ýí òîîëíà.
Ýíäðê áàº÷óäûí èê çóíü àìð ê´äëìø õ³³öõ³í³. ¥äðèí äóóñí íàðíä øàòàä, òîîñíä äàðãäš ê´äëõ³ð ñåäš³õø. ¥äã³ öàãèí òåõíèê ìàäí ê´äëš éîâñí òåõíèê³ñ êåñã õîëâàí ñ³í ÷èíðò³ áîëâ ÷èãí ýíäð ìåõàíèçàòîðàð ê´äëäã áàº÷óä ºàð÷àõø ã躳ä ýí áàñ çîâíà.
Ìåä³òèí ´ð÷èíü êååð¢ëš³õ III äåâñœãèí Ê¢÷-ê´ëñí³ Òóóðìšèí îðäåí, ÂÄÍÕ-í ìåäàëü áîëí Ê¢íäëëºí³ ºàøãóä ê´ëñ³í àñõàä, ÷èäë³í í´´ëãî ê´äëñèíü èòê¢ëš³í³. Ñàœºš-ª³ð³ Ìåäæèåâ áîëí ýí¢íë³ õàìäàí ê´äëš éîâñí ¢¢ðì¢äíü ñåë³í³ ýäë-óõóí äåëãðëòä áàòòà ò³âö³í îðóëñíà íèë÷³ð ýíäð "Êèðîâñêèé" íåðò³ ÍÀÎ ÏÇ ´ðãšëòèí õààëºä îðš, òàœº÷äàí íåð ºàð÷ éîâõíü ìàºä óãà.

Ðàèñà ÌÀÍÆÈËÅÅÂÀ
Çóðãò: Ñàœºš-ª³ð³ Ìåäæèåâ àâàëüòàºàí áîëí à÷íð-çååíðò³º³í
(¥ðê-á¢ëèí àðõèâ³ñ àâñí çóðã)

Видео