Зөргтә дәәчнрин санлынь тевчв

13-05-2021, 14:17 | Таңһчин зәңгс » Зіњг

Хөн сарин 8-д, Яшкулин района Хулхт селәнә өөр Диилврин Өдрт нерәдсн керг-үүлдвр давулгдв. 28-ч Әәрмин цергчнрт зөрүлсн бумбин өөр селәнә болн района бәәрн әмтн, Элстәс болн Әәдрхнәс ирсн гиичнр цуглрв. Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату болн Әәдрхнә муҗин губернатор Игорь Бабушкин керг-үүлдврт орлцв.
1942-ч җилин ноха сарин 31-д Хулхт, Үст селәдин болн Енотаевск станцин хоорнд дәәлдҗ йовсн цергин әңгүдәс 28-ч Әәрм тогтагдҗ. Тер җилд бүрдсн шин әәрмин күчәр фашистнрин цергүд Хулхтын өөр зогсагдв. Үкр сард Хулхт селән сулдхгдв.
Тер әәмшгтә цагас авн кедү җил давв чигн, алдр дәәчнрин ачнр-җичнр өвкнриннь һарһсн баатр йовдлан мартл уга Хулхтын зүн захд дүңгәһәд зогсчах бумбин өөр җил болһн цуглрад, Төрскән харссн улсин санлыг күндлхәр ик керг-үүлдвр давулдг мөн.
Эн җилд Диилврин Өдрин өмн өргнд 28-ч Әәрмин цергчнрт зөрүлсн бумбин өмнк өөдмд 1943-ч җилин кев-янзта «Гаубица Д-1» гидг үкр тов углҗ тәвв. Хөн сарин 8-д болхла Элст балһснас авн Хулхт күртл Хальмгин һардачин толһалсн мотопробег давулгдв. Хулхт селән Төрскән харсгч Алдр дәәнә фронтын хамгин зүн зах болдг бәәсмн. Дәәсн энүг давҗ Иҗл һол болн Әәдрхнд күрхәр зүтксмн. Тиим болв чигн Хальмгин болн Әәдрхнә муҗин цергчнрин орлцлһтаһар 28-ч Әәрмин дәәчнр залу-зөрмгән үзүлҗ, әмән әрвллго дәәлдәд, фашистнрин цергиг зогсасн мөн. Төрскән сулдхсн дәәчнрин санлыг мөңкрүлҗ хадһлх зөвтәвидн. Немәд келхд, Игорь Бабушкинд ханлтан өргҗәнәв, терүнә дөңгәр энд 1943-ч җилин кев-янзта үкр тов тәвгдсмн. Бас хәәврин керг-үүлдврт орлцсн әмтнд чигн тиим ик чинртә көдлмш күцәснднь байрлҗанав. Цергч болһн оршагдтл дән чилшго гиһәд келгднә, тегәд чигн тана керг ик туста болдмн. Эндр нааран күрәд ирсн, энд цуглрсн улст чигн ханҗанав. Ирҗәх Алдр Диилврин байр күргҗ йөрәҗәнәв! – гиҗ Таңһчин Толһач келсн болдг. Диилврин Өдрин өмн бидн Хальмг Таңһчин һазрт цуглрад, Әәдрхнә муҗд тогтагдсн 28-ч Әәрмин дәәчнрин санлыг күндлнәвидн. Эн цергчнр дәәнә цагт ик чинр зүүҗәсн Көк Теңгсин көвәһүр зөрҗ йовсн дәәсиг зогсав. Эдн Әәдрхн балһсиг хортнд өгсн уга. Мана күндтә хәәһәчнрин нилчәр бидн Төрскән харсачнрин нердинь мөңкрүлх зөвтәвидн, - гиҗ Игорь Бабушкин йөрәлин үгдән темдглв.
Хальмг Таңһчин Олна палатын ахлач, “Әрәсән хәәврин багмудын ассоциацин” региональн әңгин һардач Дмитрий Халхиновин келсәр, үкр сарас авн Хулхтын өөр Улан цергин ханьд дәәлдҗ йовсн дөчн тавн дәәчин яснь олдв. Эдн 1942-ч җилин намрар эн һазрт болсн ик бәәр-бәрлдәнд әмнәсн хаһцсмн. Дөчн тавн күүнәс зуг хойр цергчин нерн илдкгдв: Гимельфарб Герш Аврумович болн Дмитриев Сергей Захарович мөн.
Олдсн дәәчнрин ясинь оршасна өмн һурвн шаҗна элчнр номан умшҗ зальврсмн. Тиигҗ Төрскнәннь төлә әмән өгсн цергчнриг сүл хаалһднь үдшәв.

САҢҺҖИН Байр

Видео