«Өрк-бүләрн умший!»

27-04-2024, 16:59 | Таңһчин зәңгс » Зіњг

Одахн А.М.Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саңд «Библиосө-2024» нертә соньн керг-үүлдвр болв. Арвн һурвдгч кемдән давулгдсн эн керг Әрәсән Президентин зәрлгәс иштә өрк-бүлин җилд нерәдгдсмн.
Дегтрин саңгин әңг болһн эврәннь соньн көтлврән белдв. Таңһчин нертә үүлдәчнр, шүлгчнр, артистнр, оютнр, сурһульчнр керг-үүлдврт шунмһаһар орлцв. Темдглхд, зәрмнь өрк-бүләрн нааран ирв. Керг-үүлдвриг баахн өрк-бүл Бадм болн Байрта Настыновихн секв. Олна үүлдәч, баахн эк, «Саатулын дуд» нертә төсвин түүрвәч, төрскнч седклтә Аюна Мазурова нүр үг келв, дууч Карина Дорджиева болхла «Бүүвән ду» олна оньгт тусхав. Нүднә харань муурсн улсин шишлң әңгин умшачнр Евгений Датеев болн Татьяна Безземельная Э.Асадовин «Я могу тебя ждать» шүлгиг хамдан умшв. Эдн 2012 җилд таньлдад, өрк-бүлән өндәлһв. Эндр болхла ниитә бүл болҗ, хамдан дегтрин саңгин шунмһа умшачнр болад даңгин нааран ирҗ, олн керг-үүлдврмүдт орлцна.
Арвн долан часла дегтрин саңгин бичкдүдин болн арвтнрин зәңгллһнә-сурһулин төвин көдләчнр «Библиосумерки» нертә керг-үүлдврин йовудт көтлврән бүрдәв. Тиигәрән ирсн көвүд-күүкд СССР-ин цагт туссн болв. Советин Союзин кемд эк-эцкнрнь яһҗ бәәсинь медҗ авв. Бүрдәсн олн зүсн соньн һәәхүлд тер цага хувц, кевс, ширә деер бәәдг хуучн телефон болн талдан нань чигн тоот үзҗ болв. Бичкдүд болхла, «цагин көлгнд» сууһад, 80-90-ч җилмүдт зуульчлҗ чадв. Тер цагт ямаран дегтрмүд умшсинь, ямаран көгҗм соңссинь, ямаран би биилҗ йовснь медҗ авсмн. Тер мет эк-эцкнр ямаран наадд наадҗ йовсинь медхд бичкдүдт бас соньн болв. Терүнәс нань баһ наста умшачнр олн зүсн марһаст орлцҗ, билг-эрдмән, медрлән үзүлв. Бичкдүдин билг-эрдмин бәәшңгин болн «Алтн хоңх» студин элчнр байрин йовудт концерт үзүлв. Дәкәд болхла СССР-ин цагт бичкдүд дунд тааслт олсн мультфильмс бас олна оньгт тусхагдв. «Дегтрин театр» талвңгин йовудт күн болһн эврәннь билг-эрдмән үзүлҗ чадв, хальмг туульсар дамҗад, наадһасин театрин артист болад орлцҗ чадсмн. «Умелые ручки», «Зарядка для ума», «Волшебные краски», «Пластилиновые истории», «Станция юннатов» болн талдан мастер-классмуд давулгдв.
Келн-улсин әңгд «Өрк-бүлин һулмт» талвңд «Өрк-бүләрн умшчанавидн» нертә утх-зокъялын болн көгҗмин керг-үүлдвр бүрдәгдв. Эн әңгин шунмһа умшачнр иигәрән ирв. Тедн дунд Булхуковихнә, Валетовихнә, Горяевихнә, Доржеевихнә, Боктаевихнә, Тямисовихнә өрк-бүлмүд зааҗ болхмн. Эк-эцкнр үрдтәһән хамдан соньн марһанд, нааднд орлцсн болдг. Тер мет көвүд-күүкд хальмг утх-зокъялчнрин шүлгүдиг чееҗәр умшв. Сән-Белгин Хасрин, Хоньна Михаилын, Көглтин Даван, Дорҗин Басңгин, Саңһҗин Босян, Шугран Веран, Нуура Владимирин болн талдан билгтнрин үүдәврмүд соңсгдв. Кичгә Төлән нертә Хальмг келн-улсин гимназин сурһульчнр тавшад биилҗ олыг байрлулв. Әңгин көдләчнр болхла, «Мини Төрскнә бамб цецгүд» мастер-классин йовудт бамб цецгүд яһҗ кеҗ һарһдгинь үзүлв.
Талдан әңгүдт бас соньн көтлвр бүрдәгдсн билә. Тод бичгин компьютерн янзиг үүдәсн Арслң Оргаев бас ирлцңгү мастер-класс давулв. «Хальмг тууҗан дас, хальмг тууҗан мед» нертә талвңд «Чон арат хойр» хальмг тууль болн «Репка» орс тууль тәәз деер үзүлгдв. Ик-бичкн уга артистнр болҗ, туульмудын дүрмүдиг наадад цаган сергмҗтәһәр давулсмн. Тер мет шаһа, нәрн шинҗ болн талдан кесг нааднд олн-әмтн орлцв.
Утх-зокъялын клубд Ирвинг Стоуна «Жажда жизни» романиг умшсн улс энүг шинҗлв. Романд нертә зурач Ван Гогин тускар келгдҗәнә. Нег һазра зурач Виктор Коксадаев «Живопись на плитке по сюжетам Ван Гога» нертә мастер-класс давулв. Тер мет «Куколки – обереги для семьи и друзей», «Вышивка темари», «Крепим семейные узы калмыцким узлом» болн талдан кесг мастер-классмуд бүрдәгдсмн.
«Библиосө-2024» кергт Б.Б.Городовиковин нертә Хальмг ик сурһулин болн П.О.Чонкушовин нертә Элстин билг-эрдмин колледжин оютнр даңгин орлцна. «Үүдәгч арл» нертә талвң бүрдәһәд, билг-эрдмән үзүлсн болдг. Баһчуд өдгә цагин би бииләд, дуд дуулв. Хальмг вузин оютнр болхла «Өрк-бүл гисн бидн хамдан» көтлврин йовудт өрк-бүлин авъяст нерәдсн марһанд орлцв.
Керг-үүлдврин йовудт «Altairika» виртуальн энциклопедин элч Цернә Олег дегтрин саңгин һардач Майя Безидеевад нөкцлтин халхар үүлдҗ йовснднь Ханлтын бичг бәрүлҗ өгв.
Нүднә харань муурсн улсин шишлң әңгд «Семейные посиделки: счастье быть вместе» талвңд Хальмг Таңһчин ачта артистк Паран Тамара Б.Ахмадулинан «Хурин туск тууль» наад умшв. Тиигәрән ирсн эрмдгтә улс улан зандн цәәһән ууҗ, дурта шүлгүдән умшҗ, гитар болн домбр цокад дуд дуулв.
Көгҗмч Дулян Руслан, «Drive», «КАзинаки МОлевича» болн баһчудын көгҗмин талдан багмуд бас эн кергт орлцв. Эдн цуг керг-үүлдврин йовудт дегтрин саңгин умшачнрт сән таал тогтав. «Библиосө-2024» нертә Цугәрәсән керг тавн часин туршарт сән йовудтаһар давҗ, ут тоодан 450 шаху умшачиг негдүлсн болдг.
КАРСАНА Евгения

Видео