Гүн учр-утхта шинҗллт кев

Хальмг ик сурһулин инженерин-технологин дацңгин оютнр Цугәрәсән марһанд йилһрв.
Мөрн сарин 17-ас авн 19 күртл Москвад «Лестница наук» гидг Цугәрәсән марһан болв. Энд оютнр болн сурһульчнр эврә номин-дамшлтын болн шинҗллтин көдлмшән үзүлҗ хоорндан марһлдна. Хальмг ик сурһулин инженерин-технологин дацңгин «Техносферин әәмшг уга бәәдл» гидг эрдм дасҗадг оютнр энүнд орлцҗ сән күцәмҗ бәрв.
Эн марһан билгтә оютнриг болн арвтнриг йилһҗ авна, эднд номин шинҗләчнрин авъясиг, авг-бәрциг дасхлһнд дөң болна. Марһана дииләчнр болн призермуд орн-нутгин билгтә баһчудын онц көрңд орулгдна. Тиим кевәр номин көдлмшт орлцҗадг баһчудт онц оньг өггднә.
- Мана Хальмг ик сурһулин оютнр «Лестница наук» гидг Цугәрәсән марһанд һурвн җилин эргцд орлцҗана. Эднд марһан икәр таасгдна. Эдн тааста төрәр илдклән кеҗ, талдан вузмудын багшнрин, номтнрин, эднлә әдл шинҗллт кеҗәдг оютнрин тоолвр соңсҗ шин медрл хоршана, эврә көдлмшән яһҗ ясрулхин тускар эднә сүв-селвгинь оньгтан авч, туста дамшлт хоршана, – гиҗ Хальмг ик сурһулин доцент Кермен Батнасуновна Мушаева келнә.
Тиим кевәр оютнрин номин үүлдвр олна оньгт тусна. Әрәсән гегән-герлин министерств «Лестница наук» гидг марһаг таасҗ түүнд вузмудын оютнр орлцтха гиҗ селвгән өгнә. 2024 җилд болсн марһанд Әрәсән 48 субъектәс баһчуд орлцв. «Түрүләд оютнр холас орлцдг марһанд хоорндан дөрлднә, эврә илдклән комиссьт йовулна. Тер девсңгиг давҗ һарсн баһчуд хөөннь Москвад болдг марһанд орлцх зөв авна. Тиим кевәр дөрлдәнә йовудт хойр сессь болна.
Хойрдгч сессин һоллгч девсңгин ашар марһана 20 дииләч болн 82 призер (1-ч, 2-ч болн 3-ч девсңгин нүүрләчнр) йилһгдв. Эдн цугтан орн-нутгин билгтә баһчудын көрңд орв. Тиим кевәр теднә өслтинь цааранднь чигн хәләҗ дөң болад бәәхмн», – гиҗ Кермн Батнасуновна келнә.
Дамшлтан хоршахин, номин көдлмшән шунмһадулхин, олна үүлдврт орлцхин төлә оютнрт болн сурһульчнрт тиим керг-үүлдврт эрк биш орлцх кергтә. Тиим кевәр эдн ик хургудт, керг-үүлдврт илдклән кеһәд, номин көдлмшин ашан олнд медүлҗ талдан номтнрин тоолвринь соңсна, түүнәс бийдән туста ашлвр кенә. Комиссин ханьд номин кандидатнр болн доктормуд оютнрин кесн көдлмшиг үнлнә, тегәд эднә тоолврнь баһчудын төлә ик чинр зүүнә. Талдан вузмудас ирсн оютнрин илдклиг эдн бас оньган өгч соңсна, тедн номин көдлмшт ямаран эв-арһ олзлҗахинь медҗ авч соньмсна.
Марһана шинҗләчнр хальмг оютнрин сән белдвринь онц темдглв. 3-ч курсин оютн Ирина Нюдльчиева экологин нәрн төрәр, Элст һолын эргндк йиртмҗиг харслһна халхар номин шинҗллтән кеҗ эврә көдлмшин ашан сәәнәр үзүлҗ призерин негдгч девсңгин дипломар ачлгдв. Тер мет элсрлһнә болн хагсу һазрин мониторингин болн экологин төрәр шинҗллтән харссн 3-ч курсин оютнр Данир Артаев болн Эльдар Шейдаев призерин 2-ч девсңгин дипломар ачлгдв. Баһчудын мергҗлт өөдлүллһнә төрәр шинҗллтән кесн 2-ч курсин оютн Владимир Обшиев 3-ч девсңгин дипломар ачлгдсмн.
Марһаг бүрдәсн «Инновация» гидг нертә Москван мүҗин олна бүрдәц баһчудын үүдәгч, номин болн сойлын үүлдвриг дөңнҗ теднә делгрлтд туслна. «Инновацин» шиидврәр оютнриг белдсн Хальмг ик сурһулин багшнр Кермен Батнасуновна Мушаева, Юлия Сергеевна Гермашева, Елена Анатольевна Стаселько болн Арслан Константинович Балтыков бас дипломсар ачлгдв. Тер мет гүн медрлтә оютнриг белдлһнә төлә Москван мүҗин олна бүрдәцин һардвр Хальмг ик сурһулин һардач Бадма Катинович Салаевиг Ханлтын һашгар ачлв.
Тер мет Хальмг ик сурһулин һардвр болн номин әңг Цугәрәсән марһанд орлцсн оютнрин болн багшнрин йовлһна һаруг даав. Хойр оютн түрүн болҗ тиим дааврта марһанд орлцҗ дамшлтан хоршаҗ, талдан регионмудла баһчудла таньлдв, теднә көдлмшин кемҗәһинь үнлҗ, теднлә тоолврарн хувалцв. Цуг орлцачнрт бидн улм өөдән күцәмҗ бәрҗ йовтн гиҗ дурдҗанавидн.
ТҮРВӘН Һуна