Бурхн Багш орчлңла мендлсн өдр

23-05-2024, 15:57 | Таңһчин зәңгс, Зіњг, Бурхн-шаҗна төрәр

Бурхн Багшин гегән – мана оюни ик багш болдмн. Миңһәд җилмүдин туршарт саяд әмтнә оюни герл олсн номиг үүдәсн цецн ухатлыг күндлҗ, нарта орчлңла Мана Багш мендлсн өдриг күмн әмтн темдглнә. Сарин литәр темдлгддг эн өдр җил болһн сольгдна. 2024 җилд Бурхн Багшин төрсн өдр хөн сарин 23-ла ирлцҗәнә. Хальмг Таңһчин Толһачин зәрлгәр эн өдр таңһчд амрлһна өдр гиҗ зарлгдв.
Бурхн-шаҗна литд эннь ик чинртә өдр болҗана. Хөн сарин 9-д Үрс Сар эклсмн. Мөчн сарин 6 күртл бидн цугтан Үрс Сарин евәлд бәәхвидн. Шаҗнд шүтдг әмтнд йир чинртә эн сард Бурхн Багшин алдр һурвн ик үүлдвр күцәгдсмн гиҗ тоолгдна. Бурхн Багшин төрлһиг, Гегәрлтин хаалһд орлһиг болн таралңгин һазрт залрҗ һарлһиг шаҗнд шүтдг әмтн темдглнә. Күмни делкән җирһлд нилчән күргсн алдр һурвн үүлдврин евәлд багтхар цуг әмтә тоот шунна.
Зурһан зүүл әмтнд болн цуг әмтә тоотд евәлтә болдг эн йовдлмуд сарин литын 15 өдрлә ирлцнә. Дорд үзгин Азин цуг орн-нутгудт, Японяс наадк нутгудт Бурхн Багшин һарсн өдр сарин литин дөрвдгч сарин 8-д темдглгднә. Китдин литәр тиигҗ тоолгдна. Эн җил хөн сарин 23-д, сарин литәр 15 өдрлә байрин өдр Китд, Өмн үзгин Корейд болн Вьетнамд темдглгдҗәнә.
Шаҗнд шүтдг әмтнд Бурхн Багшин эк Махамайян һарсн өдр чигн ик чинртә болна. Нилх төрхд Сиддхартха Гаутама гидг нер өгсн бәәҗ. Махамайя эк-эцкиннь герт цаһан төр болх бәәсмн. Болв гер күртл күрәд уга бәәтл нилх төрхдән өөрдсинь Махамайя медв. Тер кемлә Лумбини гидг модта һазрт йовсн бәәҗ. Цаһан төр болҗах күүкд күүнә оньгиг әвртә сәәхн цецг генткн эзлв. Махамайя тер цецгиг авхар, өкәсн кемлә, нилх һарч ирсн бәәҗ. Көвүн тиигҗ нарт орчлңд төрҗ ирсн болдг. Теңгрәс йисн лу бууҗ ирәд, көвүнә толһаг аршаһар цеврләд әрүслҗ. Бурхн Багшин тоолврар, буйнта үүлдвр күцәһәд бәәхлә, кен чигн күн Гегәрлтин хаалһд орҗ чадхмн. Номин цәәлһвр өгсн цагтан Бурхн Багш күүнд күч үзүлхмн биш, әмтә тоотын әмнд күрхмн биш гиҗ дасхдг бәәсмн. Әмтн болхла урдк кевәрн малан алад, мах идәд бәәсмн. Эн цәәлһврән Бурхн Багш даңгин давтад бәәдмн. Тиигәд цәәлһврән давтад, тусинь медүләд бәәҗ Бурхн Багш бурхн уга гиҗ тоолдг әмтсиг чигн эврә номдан орулҗ чадсмн.
Хамгин түрүнд бурхнд шүтдг әмтн буйнч үүлдвр күцәх зөвтә. Әмтнд дөң болад, буй хураҗ болхмн. Мөргүлд орад, ном умшхла чигн евәлтә болхмн. Хурлд одад, суврһ эргәд, ном умшхла йир сән болхмн. Хөн сарин 23-д өрүн эрт хурлд ирҗ, цер авхла амулң-менд бәәхд туста болхмн.
Тогтсн сән авъясар Хальмгин һол хурлд байрин ик мөргүл болхмн. Алдр Багшт нерәдсн мөргүлд чик седклтәһәр ирҗ, зурһан зүүл әмтнә болн цуг әмтә тоотын тускар таңһчин әмтн зальврхмн.
Мөргүлд ирсн әмтн Бурхн Багшин шарираг болн бодь модна ациг һәәхҗ, бурхн-шаҗна әрүн тоотд мөргҗ чадҗана.
Шаҗна номар соньмсчах әмтн эн өдрин бийднь 15 часла гевш лхарамб Джагба Гьяцон лекцд орҗ чадҗана. Бурхн Багшин номин һол учр-утхин туск цәәлһвр авх саната улст эннь нег үлү туста болхмн.
Бурхн Багшин Алтн сүмин ар үзгин эрс деер 17 часла Бурхн Багшин ик көшә һарһгдҗ, терүг әрүслҗ, ном умшлһна йосрхлыг хурлын гелңгүд күцәхмн.
Байрин цуг керг-үүлдврт орлцад, әмтн амулң-менд җирһлин төлә зальврҗ, сәәхн эн өдрин евәлд багтхмн.
УШКАНА Сувсн