«Алтн намр» – иньгллтин концерт

Хулһн сард соньн олн йовдлмуд учрҗана. Теднә тоод Хальмг Таңһчд Моңһлын нертә артист, билгтә дууч Самандын Жавхлан Элстд гиичлҗ ирснь темдгтә болв. Моңһлын нертә дуучин орлцата иньгллтин концерт Элстд болв. «Алтн намр» гиҗ нерәдгдсн тер концертд моңһл дуучла нег тәәз деер Хальмгин дуучнр бас орлцв.
Хальмг Таңһчин Толһач улсин хоорндк залһлдаг сойлын дөңгәр батлҗах Моңһлын нертә дууч Самандын Жавхланд «Хальмг Таңһчин ачта артист» гидг күндтә нер зүүлһсмн. Келхәс Жавхлан Моңһлын, Тыван, ачта артистын нер зүүнә. Дууна болн көгҗмин дөңгәр моңһл келтнриг хамцуллһнд үүлдврән нерәдҗәх дуучин ачлврмуд деер Хальмг Таңһчин ачлвр немгдв. Ах-дү келн-әмтн эврәннь зүркни ханлтан медүлҗ, тиигҗ билгтә дуучин олнд туста үүлдвринь темдглв.
Нертә дуучла хамдан Хальмг Таңһчд «Тод номын гэрэл» олна бүрдәцин һардач Баатаржавын Бат-Амгалан болн «Манай Монгол мандана» гидг олна бүрдәцин элч Жамьянжав Тугс-Эрдэнэ ирсмн. Ирсн өдрән күндтә гиичнр «Калмыкия» таңһчин зәңгллһнә агентствд седкүлчнрлә харһҗ күүндв. Моңһлын болн Хальмгин олна бүрдәцс 18 җилин туршарт залһлда бәрҗ үүлдҗәхин тускар Бат-Амгалан келв. Эн цагин туршарт сойлын, номин, сурһуль-эрдмин халхар хамцу кесг төсвс күцәгдв. Иньгллтин концертс, хоорндан делегацсарн сольцҗ нань чигн хамцу керг-үүлдвр күцәгдв. Ода иргчдән Хальмгт болх бурхн-шаҗна делкән хургт чигн орлцҗ, тәвцән орулх санаһан Бат-Амгалан медүлв.
Самандын Жавхлан болхла, Хальмгт 12 җил хооран ирсн билә. «Хамг моңһл» гидг төсв үүдәлһнә төр хаһлхар ирснәннь тускар нертә дууч тодлв. Эн ик төсв Моңһлын, Хальмгин, Бурятин, Тыван болн Өвр Моңһлын дуучнриг болн артистнриг хамцуллһар өргн делгрлт авсн җисән болсмн. Эн төсвин дөңгәр моңһл келтнр нег-негнәннь ду-биилә таньлдв, ахнр-дүүнрин һазрт сойл яһҗ делгрҗ йовхинь медҗ авв. Жавхлана келсәр, хальмг дун Моңһлд йир ик тааслт олв. Ода эднә нег чигн нәр хальмг дун угаһар давхш. «Наадм» гиһәд җил болһн кегддг ик нәәрт хальмг дун соңсгдна, эрк биш хальмг би биилнә. Тиигәд эн ик наадм моңһл келтнриг хамцулҗ чадв.
«Алтн намр» концерт Манҗин Аркадин нертә Хальмг госфилармоньд давв. Концертин кемҗәнд Хальмг Таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин үүл цаг зуур дааҗадг Түрбән Саглр Самандын Жавхланд Хальмг Таңһчин ачта артистын күндтә нер зүүлһсн ачлвринь бәрүлҗ өгв (зургт). Баатаржавын Бат-Амгалан Таңһчин Толһачин Ханлтын бичгәр ачлгдв.
Дарук өдрт Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату моңһл делегацла харһад «Ах-дү Моңһлас ирсн тадниг хальмг һазрт тосч авчахдан байрта бәәнәв, – гиҗ Бату Сергеевич гиичнрт келв. – Эврәннь үүлдврәрн Саманндын Жавхлан моңһл келтнриг сойлын халхар хамцуллһар ик көдлмш кеҗәнә. Моңһлд Хальмгин тускар өргнәр медхд туслх ик үүлдвриг нертә артист делгрүлҗәнә. Бат-Амгалан хальмг номтнриг, оютнриг, арһлачнриг дөңнәд, олна бүрдәцсәр дамҗад улсин хоорндк залһлдаг батрулҗана».
Таңһчин делгрлтин цуг халхсар нөкцлтхин туск иргч төрмүдәр Таңһчин Толһач Хаска Бату моңһл делегацла күүндв. «Әрәсән болн Моңһлын хоорндк залһлдан батрҗана. Президент Владимир Путин Улан Баатрт гиичлҗ одсн йовдл терүгинь герчлҗәнә. Учрсн йовдлла залһлдулҗ, шар шаҗнд шүтдг улсин нарт-делкән һурвдгч хург Элстд иргчдән болх гиҗ таднд тодлулҗанав», – гиҗ Хаска Бату гиичнрт үрвр кев.
«Алтн намр» концерт йоста иньгллтин концерт болв. «Ээҗин чансн цә», «Төрлмүд мини», «Зальврлһн» болн нань чигн хальмг дуд өргҗ дуулсн моңһл дуучин ах-дүүһин седклинь сәәхн медүлв. Моңһлын хамгин нертә дуучла нег тәәз деер Шаран Дмитрий, Һәрән Лиҗ, Орган Эрвена, Мерген Ким, Мукөвүнә Кутлан, Бембин Гилян, Босхмҗин Диана, Шорван Феликс концертд орлцҗ, дууна эрдмәрн цуглрсн улсиг байрлулв. Хальмгин бииһин коллективс чигн эн асхн әмтнд сергмҗ үүдәв.
Өвкнрин келдгәр, өсрсн цусн, тасрсн махн гиһәд, цуг моңһл келтнрин медәнд орсн эн үгмүд эн өдрмүдт хальмгудын халучрсн седклиг медүлв. Моңһл ахнр-дүүнрән тосад, хөөтк үйнртән дууна болн сойлын дөңгәр эврә седклән күргҗ медүлх бат ицлтә бәәхиг эн керг-үүлдвр медүлв.

ХӨӨЧИН Галина