Бичәчин билгтә үүлдвр өөдән үнлгдв

Хальмгин өврмҗтә сәәхн һазрар зуульчлх седкл бәәхлә, бичәч Татьяна Бадакован (зургт) шин дегтр умштн. Өдгә цагин некврлә энүнә үүдәвр йир сәәнәр ирлцҗәнә. Таңһчд дотр-дундын зуульчллһн делгрлт авчах кемд эврә һазрин ке-сәәхн тоотын тускар келх, бичх кергтәнь ил болҗана. Хальмгин өврмҗтә тоот шүлгүдт болн ахр келврмүдт орулҗ, Татьяна Ивановна бичсн тоотын тускар «В краю поющих барханов» гидг дегтрин презентацин йовудт келгдв.

А. Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саң барас һарчадг дегтрмүдлә таньлдуллһна үүлдврән цааранднь делгрүлҗәнә.
Таңһчин урн үгин зокъялмудын делгрлтин йовудт Әрәсән бичәчнрин ниицәнә Хальмгин әңгин бичәчнр зөвтә тәвцән орулҗана. Ода эн бичәчнрин ниицәг Татьяна Бадакова һардҗана. Энүнә седвәрәр өдгә цагт бичәчнрин орлцата кесг керг-үүлдвр бүрдәгдв. Урн үгиг зокъялын халхар болдг нань чигн олн харһлтд ниицәнә бичәчнр орлцҗ, умшачнрла харһна. Келн-улсин дегтрин саңла хамдан эдн нөкцҗ үүлднә. Иим хамцу үүлдврин ашт бичәчнрин өөнд нерәдсн, шин дегтрмүд барас һарсн йовдлмуд оньгас алдлго, умшачнрт күргҗ медүлгднә.
Хулһн сарин 16-д хойр дам байрта йовдл учрв. Сойлын җирһлд эврә үүдәврмүдәрн зөвтә тәвцән орулҗ йовхинь темгләд, Татьяна Бадаковад «Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч» гидг күндтә нерн зүүлһгдв. Шин дегтрин презентацла ирлцүлҗ Татьяна Ивановнад эн ачлвринь таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин дарук Герман Санджарыков бәрүлҗ өгв.
Келн-улсин дегтрин саңгин һардач Майя Безидеева коллективин нерн деерәс Татьяна Бадаковаг өөдән ачлврлань йөрәһәд, сойлын халхар дегтрин саңд болдг керг-үүлдврмүдт бичәч шунмһа кевәр орлцдгинь, орс болн хальмг утх-зокъялыг баһчуд дунд тархалһнд, олна җирһлд эннь ямаран ик чинр зүүҗәхиг өсч йовх күүкд-көвүдт медүллһнд орлцҗ йовхинь Майя Николаевна үнлҗ келв. Келхәс, Татьяна Ивановна «Читающий август» гидг болн нань чигн төсвиг белдлһнд орлцв. Умшачнрла болдг харһлтс Татьяна Ивановна угаһар давхш. Талдан регионмудын дегтрин саңла болдг керг-үүлдврмүд чигн Татьяна Бадакован орлцатаһар давна.
Шин дегтрин тускар келхләрн, Татьяна Ивановна баһ наста умшачнрт соньн болдгар келврән бүрдәсинь презентацд ирсн әмтн темдглв. Бичәчин цәәлһврт күүкд-көвүдиг соньмсулсн олн то-диг болн таңһчин өврмҗтә сәәхн тоотыг үзв. Олн зургуд олзлгдсн болн видео орулгдсн презентац баһ наста умшачнрт йир икәр таасгдв.
«В стране поющих барханов» – энтн Хальмгин зуульчллһна хаалһсар кеҗәдг йовлһн болҗ умшгдна. Дегтрин халхсиг секәд, умшачнр Велимир Хлебниковин үүдәврмүдлә таньлдна, Хальмгин һазрт төрсн билгтә көвүн орс утх-зокъялыг цуг делкәд туурулсинь медҗ авна. Таңһчд ирхләрн үзҗ, медҗ болх соньн нань чигн тоот дегтрт орман олсмн. Халун икдсн өдрмүдт нүүҗәдг элсн хоорндан харһлдҗ, ә һарһсн болна, тер әәһәс айс соңсгдҗ, әмт өврүлдг һазрт ирх седклиг эн дегтр зүүлһхнь маһд уга.
Бичәчин дегтрин презентацд Элстин техническ лицейин сурһульчнр орлцв. Бичәчин шин хураңһуд орсн шүлгүдиг сурһульчнр умшв. Домбр цокад, хальмг дуд дуулв.
Хальмг СоцТехин РГУ-н Хальмгин әңгин оютнр шунмһа кевәр орлцв. Эдн бичәчин үүдәврмүдиг сән меднә, дегтрин түүрвәчлә болдг харһлтст орлцна. Хальмг Таңһчин ачта артистк Тамара Параева бичәчин шүлгүдиг болн ахр келврмүдинь умшҗ өгснь цуглрсн умшачнрт таасгдв. Шүлгч Евгения Решетникова бичәчиг йөрәв.
«Инициатива» гидг баһчудын төвин һардачин дарук Марина Горяева бичәчиг шин дегтр һарснлань йөрәһәд, Ханлтын бичг бәрүлҗ өгв. Элст балһсна баһчуд дунд урн үгин үүдәврмүд тархалһар, теднә үүдәгч билг-эрдминь делгрүллһәр кеҗәдг бичәчин үүлдвр тиигҗ үнлгдв.
Татьяна Бадакова эрдмәрн эсвин халхин көдләч мөн, Хальмг ик сурһулин ирлцңгү дацң төгсәсмн. Олн җилин туршарт таңһчин зәңгллһнә эв-арһсин халхар көдлҗ йовла. Таңһчин то-диг дигллһнә төвд болн федеральн казначействд күцәмҗтә кевәр көдлҗ йовсн төләдән Татьяна Ивановна «Әрәсән Федерацин финансин цергллтин йилһән сән көдләч» гидг күндтә нер зүүнә. Әрәсән күүкд улсин ниицәнә сойлын элч болҗ бичәч үүлднә.
Хальмгин урн үгин зокъялчнрин зергләнд орсн цагас авн Татьяна Ивановна кесг дегтр барлҗ һарһв. Энүнә шүлгүд, келврмүд болн баһ кемҗәтә түүкс орсн үүдәврмүд Әрәсәд болн Германьд барлгдв. Татьяна Бадакован үүдәврмүд седкүлмүдт, барин һарцст дару-дарунь барлгдна. Ода бичәчнрин Хальмг әңгиг һардад, үүрмүд-бичәчнрин үүдәврмүдиг олн умшачнрт күргҗ тархаҗана. Бичәчнрин талдан бүрдәцслә залһлда бәрҗ, хальмг урн үгин умшачнрин то өслһнд эн туслҗана. Орн-нутгт, таңһчд болҗадг йовдлмуд бичәчин оньгт бәәнә. Әмтнә, нег үлү баһчудын седклиг авлҗах тоотыг бичәч оньгтан бәрнә. Аштнь шин үүдәврмүд төрнә. Шин дегтрин эн презентац бичәч Татьяна Бадакова үүдәгч үүлдврин бат хаалһд орсинь герчлҗәнә.

ХӨӨЧИН Галина