Сурһулин шин җилд белдәд

Сегодня, 13:47 | Общество, Таңһчин зәңгс, Зіњг, Сурєуль-эрдм

Сурһулин шин җил эклтл дигтә нег сара хонг үлдв. Эн сарин туршарт эк-эцкнр үрдтән хувц-хунр, сурһулин эд-тавр болн талдан кергтә тоот хулдҗ авна. Үрдән сурһульд белдхин төлә эндр кедү мөңгн кергтә гисн сурвр үүднә. Энүг медхәр шидр Элст балһсна лавксар йовҗ соньмсвидн.

Хамгин түрүнд В.И.Ленинә нертә уульнцд бәәдг гүртм лавкст одвидн. Нег лавкд орад, тенд Дорҗин Кермн берлә таньлдад күүндләв. Эн дөрвн үртә эк болҗ һарв. Отхн үрнь эн җил дигтә негдгч класст орҗана. Авальтаһан күүндәд, түрүләд отхн үрән сурһульд белдхәр шиидвидн, тер юңгад гихлә мел энүнд хамгин ик тоот хулдҗ авх кергтә, гиҗ бер келв. Ууһн үрднь болхла ах клас-смудт болн ик сурһульд сурна, тегәд тедн эврән лавксар йовад кергтә тоотан хулдҗ авхмн.
Цаһан киилг, җиләтг, шалвр, башмг, хулдҗ авлһнд 18-20 миңһн арслң кергтә болҗ һарв. Тер мет дорва, девтрмүд, бичүр, харнда, шир, хәәч, кимзә болн талдан канцелярск эд-тавр хулдҗ авхла дундлад 7-10 миңһн арслң һарна. Тегәд негдгч класст орҗадг сурһульчиг белдхлә баһ гиснь 30 миңһн шаху арслң кергтә болна.
Элстин төвд бәәдг лавксар орҗ хәләхлә, деер келгдсн хувц-хунрин, нань чигн эд-таврин үн икәр йилһрхш, зуг зәрм лавкст невчкн үнтә болҗ һарв.
Дорҗин Кермнә келсәр, зәрм хувциг эн интернетин эв-арһар хулддг лавкст бичүлҗ авсмн, тенд невчкн кимдәр авч болна. Терүнәс нань һаха сар давад, теңгрин бәәдл хүврәд, дулан хувц авх кергтә болхмн. Энүг хулдҗ авлһнд бас баһ биш мөңгн кергтә.
– Сүл җилмүдт олн үртә, баһ тет¬квртә болн җирһлин күнд таалд туссн өрк-бүлмүдиг сәәнәр дөңннә. 2020 җиләс авн Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун седвәрәр олн үртә өрк-бүлмүдт өсчәдг сурһульч болһнд региона хазнас 5 миңһн арслң йилһгднә. Эннь йир сән дөң, гиҗ Кермн келнә. Эн дөң авхин төлә олн үртә өрк-бүлд негдгч болн арвдгч классмудт орҗадг көвүд-күүкд бәәхлә, дунд сурһуляс шишлң иткл цаас авад, социальн харслтын цергллтд күргх кергтә. Талдан классмудт ордг сурһульчнр тер дөңгиг урдк кевәрн авхмн. Шидр эн мөңгиг экләд өгв.
Онц темдглхд, 2011 җиләс авн «Көк теңгсин турван сурвлҗна консорциум» компань негдгч класст орҗадг мана көвүд-күүкдт дотрнь дүүрң канцелярск эд-таврта дорвас белглнә. Эннь бас йир сән дөң болна.
Тер мет 2024 җилин туула сарас авн олн үртә өрк-бүлин сурһульч болһнд балһсна көлгәр йовлһнд сар болһн 600 арслң йилһгдҗ өггдҗәнә. Дунд сурһульмудын эклц классмудын көвүд-күүкд болхла үдин халун хотан өңгәр эдлнә. Олн үртә бүлмүдт асргдҗадг ах классмудын сурһульчнрт болхла, сар болһн халун хотдан һарһдг мөңгн 1200 арслң кемҗәнд даңцагдна.
Мана таңһчд олн үртә өрк-бүлмүдин то өдр ирвәс өсәд йовна. Сурһульчнрин төлә дөңнлһнә эв-арһс цаарандан орулгдад бәәнә. Зуни цагт сән гидгәр амрад, цогц-махмудан батрулад, чидл авад, дорас өсч йовдг мана үйнр намртан шин җилин сурһульдан орҗ, сурһулян сәәнәр сурч, гүн медрл авч, экнр-эцкнрән байрлулҗ йовтха.
КАРСАНА Евгения

Видео