Көгҗмнь буурл теегән туурулв

Сегодня, 13:06 | Общество, Таңһчин зәңгс, Зіњг, Сойл

Хальмгин түрүн профессиональн көгҗмч Чонкуша Петрин 95 җилин өөнд таңһчин әмтн, нег үлү сойлын көдләчнр белдҗәнә. Ончта эн өөнд нерәдсн концертин тускар «Калмыкия» таңһчин зәңгллһнә агентствд болсн харһлтд Манҗин Аркадин нертә госфилармоня һардачнр седкүлчнрт келҗ өгв. «Төрскн теегин ке-сәәхниг көгҗмәрн туурулв» гиҗ нерәдгдсн концертд Хальмгин нертә артистнр болн нань чигн билгтнр орлцхмн. Көгҗмин делкәд нер һарсн пианист Вадим Пальмов бар сарин 8-д фортепианон болн оркестрин төлә бичгдсн концертиг наадхмн.
Чонкуша Петрин үүдәлтин тускар Хальмг Таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин дарук Санҗарга Герман, Манҗин Аркадин нертә госфилармоня һардач Очкан Анна, филармоня художественн һардач Ольга Дедникова, Хальмг симфоническ оркестрин художественн һардач болн ах дирижер Настинә Мергн болн Чонкуша Петрин авальнь Любовь Георгиевна РИА-д ирҗ, ухан-тоолврарн хувалцв.
Чонкуша Петр гидг нерн Хальмгтан ик күндтә нерн мөн. Хальмгин болн Әрәсән нер туурсн көгҗмч таңһчиннь тууҗд түрүн мергҗлтә көгҗмч болҗ орсмн. Хальмг АССР-н болн РСФСР-н билг-эрдмин ачта үүлдәч, Иньгллтин орденәр ачлгдсн билгт болҗана. Хальмгин болн Әрәсән сойлд ик тәвцән орулсн эн көгҗмчин үлдәсн зөөрнь йир ик. Төрскн теегин дүриг, айсиг, серүн салькиг болн аршан болсн аһариг, шиңгәсн көгҗмәрн хальмг билгт саяд улсин ухан-седклиг эзлсмн. Энүнә көгҗмиг бидн таңһчдан өдр болһн соңснавидн. Бичкдүдин көгҗмин сурһульд, көгҗмин медрл заадг дунд шишлң сурһульд Петр Очировичин үүдәврмүдиг эрк биш дасна. Нертә көгҗмчнр, дуучнр Чонкуша Петрин үүдәврмүдиг көтлвртән орулдгнь йирин йовдл мөн. Келн-улсин болн симфоническ оркестрин концертст Петр Очировичин зокъялмуд даңгин орулгдна. Райодар, селән һазрар үүлддг коллективс чигн Чонкуша Петрин дуд дуулна, көгҗминь татна.
Билгтин бичсн үүдәвр болһн көгҗмин гүн утхарн әмтнә оньг авлсн деерән цааранднь соңсх урмд өгнә. Көгҗмчнр болхла шин үүдәврмүд бичхдән туслх тоотыг медҗ авна.
«Хальмгин көгҗмчнр, сойлын көдләчнр Хальмгин түрүн мергҗлтә көгҗмч Чонкуша Петрин өөнд белдҗәнә, – гиҗ Хальмг госфилармоня һардач Очкан Анна келнә. - Өөнин концертд Адыгея Республикин симфоническ оркестр орлцх. Мана байриг хувалцхар Санкт-Петербургас Бадм-Хаалһин Байрта болн Вадим Пальмов ирх. Концертин йовудт соньн олн нань чигн тоот учрхмн».
«Петр Очировичин һарсн өдриг җил болһн бар сард темдгллһн маднд сән авъяс болв – гиҗ таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин дарук Санҗарга Герман келнә. - Петр Очировичин нериг таңһчд ик бичкн уга меднә. Хальмгин көгҗмин делгрлтд энүнә орулсн тәвцинь үнлҗ болшго ик болҗана. Хальмг улсин өвәрц заң-авцинь, сойлынь, авъясмудынь, кезәнк айсинь үүдәлтдән орулҗ мөнкрүлсн билгтин дуд болн көгҗм ода чигн чинрән геелго, өдр болһн соңсгдад бәәнә. Өөнин концертд урднь соңсгдҗ йовсн көгҗмлә зергднь мартгдад бәәсн тоотнь бас ирсн улсин оньгт тусхагдхмн».
Көгҗм бичсн деерән Петр Очирович багшар көдлҗ йовсинь госфилармоня эрдм-билгин һардач Ольга Дедникова немҗ келв. Көгҗм дасчадг баһчудт медрл зааһад, байн дамшлтарн хувалцдг билә. Көгҗмин медрл өгсн деерән эврә келн улсин сойлыг сәәнәр медх кергтәг, төрскн һазртан дурта болхла, билг дотрасн деврҗ һарх, гиҗ Петр Очирович иткүлдг бәәснә тускар келәд, Ольга Алексеевна тодлв. «Үүдәврмүдән хөөннь олзлгдх гиһәд, бичдмн биш. Петр Очировичин бичсн тоотнь тер дарунь дуулгдҗ, оркестрин наадлһнд орҗ күңкндг билә. Ду бичхләрн кен терүгинь дуулхиг тоод авад, ирлцңгү кевәр үүлддгинь энүнә йир сән янз бәәсмн. Көгҗмчнриг сән меддг төләдән бичгдсн көгҗмиг тедн яһҗ зевсгүдтән орулх күртлнь Петр Очирович тоод авдг бәәсмн.
Хальмг симфоническ оркестрин художественн һардач болн ах дирижер Настинә Мергнә келсәр, «Төрскн һазрнь Петр Очировичд көгҗмин йоста булгнь бәәсмн. Экнь энүг Хальмгтан одад бәәхмн гиҗ авч ирсинь меднәв. Эс тиигсн болхла, юн болхинь меддг арһ уга. Яһдг болвчн Хальмгт эврә мергҗлтә көгҗмч уга чигн болх билә. Концертд баһчуд ирхлә йир сән болхмн. Йоста хальмг көгҗмин дүүрәнд амрад, төрскн сойлла таньлдх таал цугтадтнь учрҗана».
Авальнь Любовь Георгиевна өөнин концерт бүрдәһәчнрт үнн седклин ханлтан медүлв. Чонкуша Петрин нериг күндләд, сойлан цааранднь делгрүллһнд күцәмҗ бәрҗ йовтн гиҗ дурдв: «Петр Очирович келдг билә, би үрдиннь төлә бичҗәнәв, нанд алтн чигн керго» – гиҗ келдг бәәсинь Любовь Георгиевна тодлулв.
Өөнин концерт – энтн нер туурсн хальмг үрндән күндллһән медүлсн деерән хальмг көгҗм ямаран байн болн өвәрц болҗахинь, көгҗмин сәәхн авъясмуд цаарандан делгрлт авчахинь үзхд медҗ авхд туста болхнь маһд уга.
ХӨӨЧИН Галина

Видео