Цаһан Нуурт хурл дүңгәҗ босв

08-07-2021, 17:00 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Хальмгт нер туурсн Цаһан Нур селәнд хурл ик байрин бәәдлд секгдв. Селәнә оюни җирһлд ик байрта болсн йовдл цуг улст ик өргмҗ үүдәв. Хурлан босхҗ авхар бәәрн әмтн кесгәс нааран ухалҗасмн.
Хурлыг җил хооран бәәрн әмтн чидлән, мөңгән, санан-седклән негдүләд босхҗ авсмн. Зуг әәмшгтә гемин үүләр хурлыг секлһнә байр хооран саагдсн болдг. Ода 2021-ч җилин така сарин 2-т ик байрин бәәдлд талтахна әәмгин хурл секгдв. Цаһан Нуурин әмтнә байриг хувалцхар Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату болн Хальмгин Шаҗн лам Тэло Тулку ринпоче ирсмн.
Урднь энд хурл бәәсн ормд эндрк хурл дүңгәв. Советин йосна җилмүдт, давсн зун җилин һучдгч җилмүдт хурл эвдгдҗ, дотрк әрүн тоотнь тарагдсн билә. Хурлд церглҗәсн әмтн Ноһан болн Цаһан Дәркиг бултулҗ авч һарад, тер таралһнас харсч авсн юмн. Олн җилд тер бурхдыг хадһлад, Сиврин тууврт чигн бийләһән авч йовад, төрскн һазрурн Буурл ээҗ авч ирсмн. Давсн җил хурл тосхгдсн цагла Лиджиевихнә өрк-бүлд хадһлгдҗасн тер хойр бурхиг ном умшҗ, әмтн оларн цуглрҗ, мөргүл кеҗ хурлд орулҗ залсн юмн.
Тер давсн зун җилә цага хурл ямаран бәәсинь үзүлгч нег чигн зург хадһлгдсн уга. Тегәд Талтахн әәмгин «Таши Гоманг» нер зүүдг бәәсн тер хурлыг босхҗ авлһн йосндан ик евәлтә йовдл болв. Селәнә әмтн, урднь энд өсч-боссн, бәәсн әмтн цугтан чидләрн хурл тосхлһнд орлцв. Селәнә әмтн өдр болһн энд көдләд, эврә чидләрн хурлан тосхҗ авсна тускар хурлын тосхлтд эклцәснь авн орлцсн Анатолий Менкнасунов келнә. «Маднд күсл билә. Бидн эрк биш терүгән күцәхәр өдр-сө уга көдләд, цуг кергтә тоотыг хулдҗ авад, әрүн үнтә шаҗна халхар хурлд орх тоотынь Энткгин һазрт гелңгүдәр дамҗулҗ авад, сансн тоотан күцәвидн» – гиҗ Анатолий Хейчиевич ухан - тоолвран медүлв.
Күүкд улс чигн хара бәәсн уга, чадсарн орлцад, кергтә болхла күрз авад, һазр малтад чигн дөңгән күргв. Хурл тосхлһнд көдлҗәсн әмтнд хот кеһәд, шунҗ кесгнь орлцв. Хурлын тосхлтд шунмһа кевәр орлцсн әмтнд Хальмгин Шаҗн лам Ханлтын бичгүд бәрүлҗ өгв.
Буйнч седклин концерт болн хойр марафон кеһәд, нань чигн үүлдвр күцәһәд, хурлын тосхлтд нег саяс үлү мөңг хоршаҗ авсмн. Тосхлтд харһсн цуг күнд тоотыг дааҗ һарад, шаҗна цуг зокалыг күцәһәд тосхҗ авсн хурлан секх байрт әмтн өргмҗтә седклтә бәәв.
«Селәнә әмтн олн җилин туршарт төрскн һазртан хурл тосхҗ авх санаһан күцәв», – гиҗ гевш Муутл келнә. Хальмгт сүл олн җилин туршарт шаҗна иим ик цол зүүсн шаҗна үүлдәч уга бәәсмн. Таңһчд шаҗн шинәс босхгдҗ, делгрлт авсн җилмүдт Муутл Энткгин һазрт шаҗна ик сурһаль сурад, гевшин цолын шүүвр өгәд, ик өөдән нер зүүсмн. Шаҗна гүн медрлтә гевш Муутлын цуг заавриг күцәһәд, шаҗна цуг зокалар селәнә әмтн хурлан босхҗ авсмн. Селәнә көгшдин тодлврар, хурлыг тарахд теегәр номта цаасд кесгтән һазриг бүркҗ нисчәсн билә. Йосн биш тер йовдл бичә үзгдтхә, гиһәд әмтн ода шин хурлыннь күрд эргүлҗ, үнн седкләсн зальврҗана. Төрскн һазрин әмтнә чирәнь герлтсиг үзәд, гевш Муутл байринь хувалцҗ, седкләрн төвкнв.
Хурлыг үүлдврт оруллһна ик мөргүл Хальмгин Шаҗн ламин һардврт Төв хурлын гелңгүд күцәһәд, цугтад амулң-менд дурдгч ном умшв. Бурхн Багш, төрскн хурлдан залрҗ ирҗ төвкнсн Ноһан болн Цаһан Дәрк, нань чигн бурхд улсин байриг әрүслҗ, цуг бурхдын хәәрнд әмтиг күртәсн болв.
Селәнә күн болһн әрүн эн кергт орлцсна тускар бәәрн улс Ольга Шантаева болн Наталья Канкаева келнә. Номд ирҗ орх, хаалһан секх, зүүднә хәрүг һарһх, нань чигн тоотыг күцәх шаҗна үүлдврт орлцх таал учрснь әмтнд ик байрта болҗана. Номта олн цаасн, әрүн кесг үнтә тоот хурлын ул-сүүрт болн эргнднь тәвгдсн күрдд орулгдснь басл евәлтә үүлдвр болҗана. Әмтнә седкл күцснднь теңгр чигн байрлҗ, хур орад, сән йорта йовдл болв. Ом мани падме хум!
УШКАНА Сувсн

Цаһан Нуурт хурл дүңгәҗ босв

Видео