Төрскн һазрин магтал

30-03-2023, 09:00 | Общество

А. Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саңд дегтрин һәәхүлмүд бүрдәгддг ончта нег бәәрн бәәнә. Дегтрин саңгин билг-эрдмин әңгин көдләчнр терүг секәд цөн цаг давв. Энд бүрдәдг һәәхүлин туск зәңг өргнәр тарсн бәәнә. Сойлд болн билг-эрдмд дурта умшачнрт эн йовдл икәр таасгдна. Шидр энд Әрәсән ачта зурач, Хальмг Таңһчин билг-эрдмин ачта үүлдәч Николай Шиняевин зургудын һәәхүл секгдв.

Николай Уланович Шиняев - Хальмгин нертә зурачнрин негнь. Энүнә үүдәврмүдиг Хальмгт бәәтхә цуг Әрәсәд болн һазадын нутгудт сән меднә. Төрскн тег, шар шаҗн, теегин әмтнә дүрмүд зурачин оньгт баһ цагаснь авн бәәсмн. Билгтә зурач өңгтә сәәхн ширин дөңгәр төрскн һазрин бәәдлиг, энд бәәдг улсин җирһлиг, хальмгудын тууҗиг үзүлхәр шунсмн.
Хаврин сәәхн дулан өдр, сойлын көдләчнрин байрин өмн секгдсн һәәхүлд олн күн цуглрҗ ирв. Хальмг Таңһчин сойлын болн зуульчллһна министр Саглр Тюрбеева йөрәлин үг келҗ, һәәхүлиг секв. Тууҗин амр биш хаалһдан хальмгуд бурхндан иткәд, зальврад, иргчдән иткҗ йовсн төләдән чидл-омг авч, цуг күнд тоотыг дааҗ һарсмн. Зурачин үүдәврмүдт чидл өгч, уралан дахулҗ йовсн тер итклнь мел медгдәд бәәнә. Хальмгин көгҗмч Манҗин Аркадий бичсн «Ноһан Дәрк» гидг көгҗмин үүдәвриг С.-Г. Дорджинә нертә бичкдүдин көгҗмин сурһулин хуурчнр сәәхн татснь зургудла өөрхн таньлдхд сән таал учрав. Тиигәд «Концертино» гидг хуурчнрин оркестр багш Э. Комушеван һардврт татсн көгҗм зурачин үүдәврмүдиг ирсн улст улм өөрдхсн болв.
Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) Ахлач А. Козачкон йөрәлиг соңсхад, депутат Ольга Сердюкова Николай Улановичд үүдәгч ик күцәмҗ дурдв. А. Цебековин нертә Государственн хорин дуучнр Нарн Довдунов болн Данзан Зулаев дуулсн «Мөрн цергчнрин дун» цугтад ик сергмҗ үүдәв. Басңга Баатрин шүлгәр С.-Г. Дорджин бичсн дун тууҗин цагиг, зөргтә хальмг дәәчнриг тодлулв.
Әрәсән ачта зурач, Хальмг Таңһчин билг-эрдмин ачта үүлдәч Нарн Эледжиевин келсәр, төрскн һазртан дурта улс зурач Шиняевин зургудт эң-зах уга теегиг, дөрвн зүсн малан асрҗадг әмтиг үзнә. Дәкәд болхла зурачин үүдәврмүдт теңгр һазр хойрин ниилвриг тадн үзшгот, һазрас деегшән сансрур бурхд бәәх һазрур зурачин ухан ниснә.
Нертә зурач Виктор Ургадулов һәәхүлин зургуд ке-сәәхн делкәлә таньлдулҗ, умшачнрт тууҗин, сойлын туск медрл өгч иим һәәхүлмүд бүрдәһәд дегтрин саң билг-эрдмин цуг улсиг негдүлҗәх көдлмшинь өөдән үнлв. А. Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саңгин һардач Надежда Каншаева зурач цуцрлтан уга үүлдәд, җил болһн шин үүдәврмүдәр олн хәләһәчнриг байрлулдгинь темдглв. Дегтрин саңд секгдсн Көглтин Даван нертә утх-зокъялын музейд Николай Шиняев «Шүлглән» гидг зурган белглснә тускар эн соңсхв.
Өргн тег, төрскн һазрин тууҗ - цуг эн тоот үүдәврмүдин улнь болҗ, эндрк зурачнрин зургудт орман олҗахин тускар Николай Уланович келв. Хальмг зурачнрин үүдәврмүд ямаран чигн һәәхүлд, ямаран чигн һазрт әмтнә оньг авлҗ, теегин һазрин өвәрц тоотла таньлдулдгнь йирин йовдл болсна тускар эн келәд, һәәхүл бүрдәҗ, зурачнриг, дуучнриг, көгҗмчнриг нег бәәрнд цуглулҗ, соньн керг-үүлдвр бүрдәснднь ханлтан өргв.
Хальмг Таңһчин ачта артистк Анна Очкаева, дууч Бадма Баджаев дуулсн дуд, тер дуудыг дахулҗ Нигмяра Цебекова татсн көгҗмин айс нертә зурачин зургудын һәәхүл байрин бәәдлд давхд йир икәр туслв.
Зург болһна өөр әмтн цуглрҗ, кесгтән һәәхҗ зогсв. Анна Очкаева өргәд дуулсн хаврин вальс йиртмҗин сәәхн цагиг тодлулҗ, хаврин серүн салькн зургудыг әмлүлҗ, цуглрсн улст байр белглсн болв. Хавр, зурачин билг, өңгтә сәәхн ширәрн оньг авлҗах зургуд хальмг көгҗмин болн дууна дүүрәнд авлгдад бәәв. Ямаран сән йовдл! Нертә зурач Николай Шиняевин үүдәврмүд үзх саната әмтн дегтрин саңгур адһтн.

ХӨӨЧИН Галина

Видео