Ачта ээҗин зун хавр

21-03-2023, 19:59 | Общество

Хальмг улс йөрәл тәвҗ, нег-негндән бүлән үгән нерәдхләрн «зун нас наслтн, зун хавр үзтн» гиҗ дурдна. Цаһан седкләсн тәвсн йөрәл эрк биш бүтҗ, келсн үг күрдг гиҗ тоолгдна. Эндр 100 җилин ончта өөнән темдглҗәх Елена Михайловна Бембетован җирһлин хаалһднь харһсн улс бас тиим бүлән үг энүнд нерәдсн болх.
Елена Михайловна Аһшин мүҗин Светлоярск района Червленое селәнд 1923-ч җилд моһа сарин 23-д олн үртә өркбүлд һарсмн. Зурһа таднь экнь сәәһән хәәв, тегәд эцкнь күүкдән һанцарн асрдг болв. Олн күүкдән босхҗ авхин төлә эцкнь гүҗрҗ көдлдг бәәсмн, болв тер бийнь эдн уга яду өрк-бүл бәәсмн. Бичкн Елена 4 класс төгсәһәд, цааранднь сурхин ормд күч-көлснә хаалһан эртәр эклв. Дән эклхлә эн нүк малтад, Сталинград балһснд болсн бәрлдәнә йовудт шарх-шав авсн салдсмудт дөң болҗ, теднә әм аврҗ йовв. «Дән дарунь төгсәд, мана салдсмуд эрк биш Диилвр бәрх гиҗ бидн ицдг биләвидн. Күн болһн эврәннь тәвцән орулхар зүткдг билә, тегәд бидн танкудын төлә көрсн һазр малтҗ, муур хан медлго көдлҗ йовлавидн. Баһ наста болв чигн бидн шав авсн салдсмудыг бий деерән зөөһәд әмнәсн хаһцсинь бәрлдән болсн һазрт олҗ авад оршадг биләвидн», – гиҗ тер һашута цагиг тодлҗ ээҗ келнә.
Дәәнә өмн эн Сталинград балһснд Виктор ахтаһан бәәдг билә, тернь тракторн заводт көдлҗ йовсмн. Әәрмин төлә танкс кедг заводыг нег дәкҗ бомбдад дәврснә ашт ахнь әмнәсн хаһцв. Наадк ахнь Петр болхла бас дән эклхлә цергт мордад, залу-зөрмг кевәр дәәлдҗ йовад әмнәсн хаһцв. Дөрвн үрнәс Мария дү күүкнь эгчтәһән үлдв. Цуг хальмг улсиг цааҗла харһулад Сиврүр йовулв, эднә өрк-бүл бас тууврин күчр зовлң үзв. Баахн Елена Алтайск крайин Зональное селәнд тусв. Эцкнь Мария күүктәһән Алтайск крайин Змеиногорск района Таловка селәнд талдан элгн-садтаһан тууврт бәәсмн. Күүнә һазрт Елена Михайловна хөвән олҗ, хәрд һарад һурвн үртә болв. Зовлң уга җирһл уга, гиҗ хальмг үлгүрт келгддгәр, хойр күүкнь хол Сиврин һазрт мөңкинд үлдв.
Хальмг улст төрскн һазрурн хәрх зөв өгхлә, Елена Бембетова көвүтәһән Аһшин мүҗин Ивановка селәнд ирҗ бәәршлв. Тенд күүкд күн селәнә эдл-ахуд көдләд, темс урһадг бригадт, тосхлтын болн нань чигн көдлмшт теҗәл олв. Елена Михайловна даавртаһар болн үнн кевәр көдлҗ олна нүүрт йовсмн. Дәәнә цагт тылд көдлҗ йовсн Елена Михайловна Төрскән харсгч Алдр дәәнә ветеран, тылд орлцач болна, энүг Диилврин өөнин медальмүдәр ачлсмн. Олн җилдән үнн-чик седклтәһәр көдлҗ йовсн төләдән Әрәсән күч-көлснә ветерана цол зүүнә. Җирһлднь учрсн зәрм йовдлмудын ашт ода ээҗ көвүтәһән хамдан Элстин медәтнрин болн гемтә-шалтгта улсин Гер-интернатд бәәнә.
– Елена Михайловна мана интернатд хөр шаху җилдән бәәнә. Эн чаңһ неквртә, дигтә-тагта, үнн-чик хәләцтә, цевр-цер, бодбод гисн ээҗ болна. Урднь эн өлгмр кегдлмүд кеҗ цаган давулдг билә. Манад болдг байрин керг-үүлдврмүдт, концертд эн орлцхдан тааста болдмн. Зун наснд күрсн бийнь эн цугинь сәәнәр тодлна, радио соңсҗ орн-нутгт болҗах йовдлмудар соньмсна. Харм төрхд, ода нүднә харань муурад, хораһасн хая нег һарна. Эндр ончта өөнинь йөрәхәр кесг гиичнр ирхмн, тегәд бидн Елена Михайловнан төлә байрин харһлт бүрдәҗәнәвидн, – гиҗ Гер-интернатын социальн халхин көдләч Байрта Рахметова келв.
Бидн бас күндтә ээҗиг 100 насна өөнләнь йөрәҗ, бат эрүлменд дурдҗанавидн. Зуудгч хаврнь байрта болтха!

ДООҖАН Наталья

Видео