Мана иргнмүдин олз-орунь өсәд йовна

Шидр Әрәсән залврин Ахлач Михаил Мишустинә һардврт болсн селвлцәнд социальн бооцана көтлвр җирһлин күнд таалд туссн улст дөң күргҗ, баһ тетквртә өрк-бүлмүдин олз-ору икдүллһнд туслҗана гиҗ келгдв. Эн көтлвр мана орн-нутгт 2020 җиләс авн эклҗ күцәгдв. Энүнә йовудт социальн харслтын бүрдәц болн онц иргн хоорнд бооцан батлгдна. Шаңһас өггдҗәдг мөңгн җирһлин күнд таалд туссн улст, өрк-бүлән теҗәх арһ өгнә гиҗ орн-нутгин залврин Ахлач темдглв. Эн көтлвр күцәмҗтәһәр бәәдл-җирһлд тохрагдҗ, әмтнд туста болҗахас иштә регионмудт немр 650 сай арслң йилһгдхин туст Әрәсән залврин тогтавр батлгдв.
Социальн бооцана көтлврин медлд йилһгддг шаңһа мөңгәр түрү бәәдлд туссн улс шин көдлмш олҗ авхин төлә немр сурһуль сурч мергҗлтән өөдлүлҗ, эврә керг бүтәҗ, бичкдүдт хувц-хунр, сурһульднь кергтә эд-тавр хулдҗ авч чадна. Келхд, эврә керг бүрдәх саната улст йилһгддг демин мөңгнә кемҗән ода 350 миңһн арслң, эдл-ахудан мал асрх улст 200 миңһн арслң һарһҗ өгнә. Җил ирвәс социальн бооца батлсн улсин то өсәд йовна. Хальмг Таңһчд эн көтлвр сән йовудтаһар күцәгдҗәнә гиҗ келх кергтә.
Эн җилин эклцәс авн мана таңһчд 474 өрк-бүл бооца батлв, эн кергт ут тоодан 94,6 сай арслң һарһгдв. Бооца батлсн улс дундас 200 күн эврә керг бүрдәв, 81 өрк дөңцл эдл-ахудан мал асрдг болв. Таңһчин әмтнә социальн харслтын бүрдәцслә 139 күн бооца батлад, көдлмш олҗ авхин төлә шаңһа мөңг олзлв. Тиигәд, Элст балһснд бәәдг Канан Виталий бооца батлад, энүнд йилһгдсн 380 миңһн арслңгар арсар олн зүсн кегдлмүд кеҗ һарһдг болв. Һартан өөтә Виталий Бадмаевич һурвн үртә, тегәд өрк-бүлән теҗәхин төлә тааста керг бүтәҗ күцәмҗтәһәр көдлдг болв. Эн Санкт-Петербург балһснд профессиональн сурһулин нарт-делкән академьд арсар кегдлмүд кедг урчин эрдм дасв. Бооцана халхар өгсн мөңгәр эн арс эд-бод кедг кергсл, шишлң ширә болн арс хулдҗ авв. Олцан Басң болхла, бооца батлад, тосхлтын халхар кергән бүрдәв. Эн тосхлтд хөрн шаху җилдән көдлҗәнә, тегәд эрс шалддг шишлң кергсл хулдҗ авв. Энүнлә хамдан көдлдг үүрмүднь шин патьрт ясврин көдлмш кеһәд, эзнь нүүҗ орхд цугинь белдҗ кенә. Ик Буурла района Приманыч селәнд бәәдг өнр-өсклң Хулхачиевихн социальн бооца батлад, үкр хулдҗ авад, эврә дөңцл эдл-аху бәрҗәнә. Одахн эдн олн үртә өрк-бүлмүд дунд болсн марһанд орлцад, эврәннь эдл-ахун тускар олнд медүлв. Олн үртә Татьяна бер үкрән сааһад, өдр болһн үснә зүүтә хот-хоолар өрк-бүлән теҗәнә. Дәкәд эдн һаха бәрнә, тегәд шимтә махн бас бәәнә.
Шаңһас демин мөңг авч, җирһлин күнд таалд туссн баһ тетквртә улс олзта-орутаһар көдлҗ чадҗахнь эднд ик урмд өгнә. Эдн шин эрдм дасад, бийдән тааста көдлмш олҗ авв, эврә кергән бүрдәҗ бийән теткҗ чадв. Цергә шишлң керг-үүлдврт орлцсн улс бас социальн бооца батлад, гертән көдлҗәхнь темдгтә. Нег үлү олн үртә улст эн шаңһа көтлвр төрскн һазртан бәәһәд, дор ормдан энд көдлмш олҗ авхд туслна.

ДООҖАН Наталья