Селәнә эдл-ахун халхиг цааранднь делгрүлхәр

Селәнә эдл-ахун халх мана таңһчин экономикин һоллгч нег әңгнь болна. Эн төрт Хальмгин һардвр онц оньган тусхана. Шидр залврин ахлач Босхмҗин Гилән, энүнә дарук Җамбинә Очр болн селәнә эдл-ахун министр Гаван Тимур харһҗ, АПК-н нәрн төрмүдәр күүндв.
Ик кезәнәс авн хальмгуд малын ард йовдг улс бәәсмн. Өвкнрин үлгүрәр җил болһн таңһчин фермермүд сән тохмта малын то икдүләд йовна, гиҗ келх кергтә. Өмн үзгин округд хөөдин болн ямадын тооһар мана таңһч негдгч орм эзлнә, Әрәсәд болхла хойрдгч ормд бәәнәвидн. Эн җилин төл авлһна кемин ашар таңһчин цуг эдл-ахуст 190 миңһн туһл болн 1,2 сай хурһн авгдв.
Гаван Тимурин темдглсәр, малын то икдүлҗ, энүг бүрн-бүтәр хадһллһн таңһчин делгрлтин нәрн төр болҗана. Эн туст селәнә эдл-ахун министерств ирлцңгү керг-үүлдврмүдән цаарандан давулҗана. Хагсу һазрин таалд мал өскнә гисн амр керг биш. Тер бийнь мана малчнр седклән тәвәд, кергән даавртаһар күцәнә.
Тер мет 2025 җилд 241,7 миңһн гектар аһу һазрт цаһан һуйрин буудя, ичмән, хар буудя болн 56,8 миңһн гектар аһу һазрт хаврин тәрән тәргдв. Эн җил 300 миңһн гектар аһу һазрт урһц хурагдхмн. Нидн 734, 3 миңһн тонн буудя хурагдсн билә, 2025 җилд болхла бас тиим күцәмҗтәһәр көдлхәр зуралҗана.
Җил болһн тәрәнд царцаха харшлтан күргнә. Энүг уга келһнә туст олн керг-үүлдврмүд бас бүрдәгднә. 2025 җилд 62 миңһн гектар аһу һазрт ирлцңгү керг-үүлдврмүд давулгдхмн. Темдглхәс, эн җилд таңһчин залвр деер келгдсн керг-үүлдврмүдт 20 сай арслң йилһҗ өгв. Терүнәс нань харһлтын йовудт мелиорацин болн малын хот кеҗ һарһлһна төрт бас онц оньг тусхагдв. Әрәсән селәнә эдл-ахун Министерств эн туст Сарпан болн Көк теңгсин услврин сурвлҗна ясврт 2025-2026 җилмүдт 300 сай арслң йилһхәр шиидв.
«Селәнә һазрт сән кец-таал тогталһн» гидг шаңһа көтлвр күцәлһнә төр бас хаһлгдв. Эн җил шаңһа көтлвр күцәлһнд 140 сай арслң һарһгдв. Эн мөңгәр Октябрьск, Яшкулин, Городовиковск, Көтчнрә болн Баһ Дөрвдә райодт чинртә тосхлтс эдлврт орулгдхмн. Ода деерән таңһчин тавн районас эрлһс орҗ ирв, терүг күцәлһнд 1,1 җува арслң керглгдҗәнә, ода эн төр Әрәсән селәнә эдл-ахун Министерствд шинҗлҗ хәләгдҗәнә.
– Селәнә эдл-ахун халхин делгрлтин төрмүд таңһчин Толһачин болн залврин онц оньгт даңгин бәәнә. Харһлтын йовудт АПК-н нәрн төрмүдиг цааранднь яһҗ хаһлхин туст шиидвр һарһгдв, – гиҗ Босхмҗин Гилән товчлв.
Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун даалһсар мана таңһч аграрн-индустриальн регион болхин төлә олн-әмтн шунҗ көдлҗәнә. Шидр таңһчин селәнә эдл-ахун министр Гаван Тимур Элст балһсна Хургин депутат Дорҗин Терекла хамдан Элстд тосхгдҗадг Минск тракторн заводын әңг секгдх бәәриг хәләв. Тенд селәнә эдл-ахун шишлң техник хулдлһна болн ясдг талвңуд, техникин зи хадһлдг ормс тосхгдхмн.
– Эн бәәрн тосхгдад, нег һазра селәнә эдл-ахун арһлачнр дор ормдан шишлң техник болн ирлцңгү тоот хулдҗ авдг арһта болхмн. Тер мет хам-хоша регионмудт бәәдг арһлачнр бас нааран ирҗ чадхмн. Терүнәс нань эн чинртә төсв күцәгдәд, нег һазра мана улсин төлә көдлмшч шин ормс бүрдәгдхнь бас сән йовдл, – гиҗ Тимур Сергеевич онц заав. Тодлхас, урднь Хальмг Таңһчин болн Беларусин хоорнд батлгдсн бооцана ашт эн төсв күцәгдҗәнә, гиҗ темдглх кергтә.
КАРСАНА Евгения