Óðí ºàðèí ýðäì÷
Ê´ò÷íð ñåë³íä á³³äã ͳíä³ø³ Äîðšèã òàœº÷ä îëí ³ìòí ìåäí³. Äîðš áຠíàñíàñí àâí êå糜ê àâúÿñ-á³ðö³ð, òóóëü-òóóšàð, ºàðèí ýðäì³ð ñîíüìñíà. Äîðš òåíä, íåã ñåë³íä, êå糜ê òóóš ìåääã, ýñ ãèš ºàðòàí óðí ê¢í á³³í³ ãèñèã ñîœñõëàðí, ýðê áèø êåðã ê庳ä
ê¢ð³ä, òàíüëäàä, ´ð ö³³ëº³ä ꢢíä³ä ÷èãí ºàð÷ èðí³.
Áè÷êí öàãàñí ì´ðíä ºàâö. "Íàìàã áè÷êíä ìàäí õîéð äàâõð ãåðò á³³äã áèë³âèäí. Áîëâ áè÷êí öàãàñí ì´ðíä äóðòàâ. Òåã³ä ê¢¢í³ öóñíä á³³äã êåâò³ ãèš ñàííàâ",- ãèš Äîðš êåëí³.
Ì´ðíä êåðãò³ çè: ýì³ë, õàçàð, íîãò, òàøìã, øèëâð, ìàëÿ - öóãèíü ýí áèéíü êåí³. Ýöêíü, ͳíä³ø³ Áàìáà, ò¢ð¢í áîëš ê´â¢º³í òàøìã êåäã äàñõñìí. Õ´´ííü ã¢ð³ò³ þì õ³ë³º³ä, öóãèíü êåäã ýí äàñâ. Ýñ ìåäãäñèã ê´ãøä³ñ ñóðàä òîäëš àâíà. Òóãòí ñåë³íä ºàðòàí óðí Ñàíšèí Êîìíÿ á³³í³ ãèñèã ñîœñàä, òåð¢í³ñ ýì³ë, õàçàð êåäã äàññìí.
- Ìàíà ´âêíð êåç³í³ öàãàñ íààðàí ìàëàí ´ñê³ä, òååã³ð í¢¢º³ä éîâäã óëñ áèë³. Ýäë-àõóäàí êåðãò³ òîîòûã êåí íåãíü êåäã àðºòà á³³ñìí. Îäà öàãèí ç³ðì ºàðèí ýðäì÷íð êå糜ê þì êåõë³ðí óðäêëà ³äë êåš³õìí óãà, õàìãèí ò¢ð¢íä ñ³³õí, ¢çìšò³ áîëòõà ãèš òîîëàä, äóòó-äóíäñòàºàð êåí³. Çóã êåõë³ðí éîñíäíü êåõ êåðãò³ ãèš òîîëíàâ. Êåìð ìàäí êå糜ê ñîéëàí, ºàðèí ýðäì³í áîñõš àâõàð á³³õë³, ³ð¢í öåâð³ð áîñõš àâõ êåðãò³. Îäà õ³ë³õíü, ç³ðì çóðà÷íð ÷èãí ¢¢ä³âðì¢äò³í êå糜ê á³³ö, òààë ¢ç¢ëõë³ðí õàëüìã óëñèí àâúÿñò óãà þì çóðàä ýíä¢ ºàðºíà. Õàëüìã óëñ í³ðí øàãøàâäòà, òîìàòà-òîõíÿòà óëñ. Þí ÷èãí þìí òîãòñí àâúÿñòà, ýêò³-òîëºàòà áîëäã. ßìð íåã àâúÿñ ê¢ö³ãäõë³ðí õàðà ç´œä³í ê¢ö³ãääãî, ÿìð íåã ó÷ð-óòõòà áîëäã. Òåð¢ã ìàäí ìåä³òíðèã á³³ñí äååð ìåäš àâõ ç´âò³âèäí. Ýñ ãèš ýâãî-ýâãî éîâäë ó÷ðàä á³³í³,- ãèš Í³íä³ø³ Äîðš òîîëâðàí êåëâ.
Îäà ýí Õ.Êîñèåâèí íåðò³ Ê´ò÷íð³ ãèìíàçüä íåìð ñóðºóëèí áàãøàð ê´äëñí äååð³í "Óð÷" ãèäã êðóæîê ºàðäíà. Ê¢¢êä-ê´â¢äò ºàðèí ýðäì äàñõíà. Áàãøèííü ºàðäâðò ýäí êèëºñ òîìäã, èøê³, í³ðí øèíš, äååñ³ð óéÿ (ò´´ìä³, ºîºäà) êåäã äàñíà. Íèäí ýäí õàëüìã ìàõëà óéäã, ò´ìð ñèèë³ä õàëüìã á¢ñ êåäã áèë³. Èèã³ä áè÷êä¢äèã äàñõàä á³³õë³, õàëüìã óëñèí ºàðèí ýðäì ìàðòãäøãî ãèš ýí èòêí³.
Šèë áîëºí òàœº÷èí Äæàíãàðèàäò Äîðšèã ¢çš áîëõìí. ѳ³õí õàëüìã õóâöàí ´ìñ³ä ýí í³³ðò èð³ä, "Šàœºð" äóóëš èðñí ³ìòí³ ÷èêí³ õóšð õàœºàíà.
Раиса МАНЖИЛЕЕВА