Òàœº÷ä òóñòà øèíšëëò êåí³

07-02-2017, 17:48 | Таңһчин зәңгс » Сурєуль-эрдм

"Êàëìûêèÿ" òàœº÷èí 糜ãëëºí³ àãåíòñòâä äàðàíè ïðåññ-êîíôåðåíö áîëâ. ²ð³ñ³í íîìèí ´äðèí ´ìí ´ðãíä áîëñí ýí õàðºëòä Õàëüìãèí áþäæåòí ó÷ðåæäåíÿ - àððèäí ºàçðèã êîìïëåêñí øèíšëëòèí èíñòèòóòûí äèðåêòîð, ñåë³í³ ýäë-àõóí íîìèí êàíäèäàò Àíäðåé Áîãóí æóðíàëèñòíðèí ñóðâðìóäò ö³³ëºâð ´ãâ.
Õàëüìã Òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí ìåäëä
¢¢ëääã ýí èíñòèòóò öóã ¢¢ëäâð³í ýâð³ ºàçðèí êåìš³íä êåí³. Ýäí³ íîìèí øèíšëëò òàœº÷äàí òóñòà ¢¢ëäâð áîëšàíà. Íîìèí øèíšëëòñèí àøëâðèã òàœº÷èí ºàðäã÷ îðãàíìóä áîëí èðëöœã¢ ìèíèñòåðñòâñ áîëí âåäîìñòâñ îëçëíà. Àíäðåé Áîãóíà êåëñ³ð, íîìèí ¢¢ëäâð õîéð ÷èíðò³ ç´ð¢ëëò³ð èê çóóäàí ê¢ö³ãäí³. Ò¢ð¢í ç´ð¢ëëòíü - òàœº÷èí ñîöèàëüí-ýêîíîìè÷åñê äåëãðëòèí ò´ðì¢ä³ð øèíæëëò êåëºí áîëšàíà. Ýêîíîìèêèí, ñîöèîëîãèí, ñîöèàëüí-ïîëèòè÷åñê ò´ðì¢ä³ð ´ðãí áîëí òîõíÿòà ê´äëìøèã íîìòíð ê¢ö³í³.
Õîéðäã÷ ç´ð¢ëëòíü - òàœº÷èí éèðòìšèí ç´´ðèã øèíšëš, òîîä àâëºí, éèðòìšèí á³³äëèí ñîëüâð ÿìàðàí áîëšàõèíü õàðâš õ³ë³š äèãëš àâëºí áîëšàíà. Ýí òóñò öóã õàëõèí ìîíèòîðèíã êåãäí³. 1998 šèëèí çóíàð ýêëš ¢¢ëäñí èíñòèòóòä îäà 25 íîìò ê´äëš³í³.
Ýêîíîìèêèí õàëõàð ¢¢ëäš³õ íîìòíð ñîöèàëüí-ýêîíîìè÷åñê äåëãðëòèí ò´ðì¢ä³ð òîõíÿòà øèíšëëò êåí³. Òåð äîòð òàœº÷ä ê¢÷-ê´ëñí³ á³³äë ÿìàðàí áîëšàõèíü, èðã÷ä³í ÿìàðàí õàëõàð äåëãðëò á³ðõèíü íîìòíð ê´äëìøò³í êåñí øèíšëëòèí àøëâðàð ÷èê õààëº áàòëš àâõä òóñëšàíà. Êåëõ³ñ, òóðèçì ìàíà šèðºëä èê ÷èíð 碢š³õ³ñ èøò³ äàâñí šèëä ýí õàëõàð
¢¢ëäš³õ íîìòíð øèíšëëò ê庳ä, ÿìàðàí êåâ³ð òåð¢ã äåëãð¢ëõë³ ñ³í áîëõèíü àðäíü îðš
á¢ðòêš õ³ë³â, ³ìòí äóíä ñóðëº äàâóëš, òåäí³ òîîëâðèã ìåäš àââ.
Ñîöèîëîãè÷åñê øèíšëëòñèí òóñêàð êåëõë³ðí Àíäðåé Ïåòðîâè÷ ýí òóñò ¢¢ëäâð éèð ê¢ö³ìšò³ áîëšàõèíü òåìäãëâ. Ñîöèîëîãóä šèë áîëºí îëí óëñëà õàðºš, òåð ýñ ãèš íàíü ÷èãí ò´ð³ð á³³ðí ³ìòí ÿìàðàí òîîëâðòà á³³õèíü ìåäš àâõàð ñóðëº êåí³. Éîñíà áîëí ìóíèöèïàëüí òóñëìš ÿìàðàí áîëšàõèã, òàœº÷èí áîëí á³³ðí éîñíà ¢¢ëäâðèã ³ìòí ÿºš ¢íëš³õèíü, íàíü ÷èãí ÷èíðò³ ò´ð³ð ñóðëº êåš, íîìòíð ³ìòí³ óõàí-ñåäêëèã ìåäš àâíà. Áà÷ì ÷èíðò³ ò´ðì¢ä³ð òåð äàðóíü ³ìòí³ óõàºèíü ìåäõ³ð íîìòíð øóííà. Òèèã³ä, êîððóïöèí òóñò ³ìòí ÿìàðàí òîîëâðòà á³³õíü ÷èãí áàñ èëäêãäâ. Šèë áîëºí íîìòíðèí øèíšëëòä áîëí ñóðëºíä ºóðâí ì蜺í³ñ ¢ë¢ ê¢í îðëöíà. Òàœº÷ä á³³õ çóí ê¢í áîëºíàñ íåãíü ýðê áèø íîìèí øèíšëëòä îðëöäãèíü òåð òî-äèã ìåä¢ëš³í³. Øèíšëš³õ ò´ð³ð á³³ðí ³ìòí ÿìàðàí òîîëâðòà á³³õèíü ìåäõä òåðíü éèð òóñòà. Ñîöèàëüí-ïîëèòè÷åñê ò´ðì¢ä³ð ¢¢ëääã íîìòíð òåððîðèçìèí ò´ð³ð ÷èãí øèíšëëò êåš³í³. Êåëõ³ñ, òèèã³ä šèðºëä ó÷ðšàõ ºîë ò´ðì¢ä îíüäèí íîìòíðèí îíüãò á³³í³.
Ýêîëîãèéèí õàëõàð ¢¢ëäš³õ íîìòíð ê´ä³ ºàçðèí ò´ðèã øèíšëí³. 80-÷ šèëì¢äò ýí ò´ð éèð õóðö á³³ñèíü àõ ¢éèí óëñ òîäëäã áîëõ. Ýëñíä ºàçð àâëãäàä, ê´ä³ ºàçðèí êåìš³í èêäš³ñìí. Ýí õàëõàð êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³ãäñí³ áîëí ìàëûí òî áàºðñíà àøò òåã øèí³ñ ê¢÷³í àâ÷, ºàçðèí á³³äë ÿñðñí áèë³. Îäà áîëõëà ýí òóñò ç³ðì ºàçðàð îëí ç¢ñí ó÷ðàð ê´ä³ðõ ³³ìøã ó÷ðšàõèã íîìòíð øèíšëëòèí àøò ìåäâ. Òàœº÷èí óñíà òîãòàëìóäûí á³³äë ÷èãí ýêîëîãèéèí îíüãò á³³í³. ²ð³ñ³ä Õàëüìã Òàœº÷ õàìãèí õàãñó ºàçð áîëš òîîëãäíà. Óñíà òîãòàëìóäûí òóñê øèíšëëò ê庳ä, õàëüìã íîìòíð ïàòåíò àâñíü òåìäãëõìí. Àøòíü ýäí³ íîìèí àøëâð á³³äë-šèðºëä òîõðàãäâ.
Ýâð³ííü øèíšëëòèí ¢¢ëäâðò³í èíñòèòóòûí íîìòíð ²ð³ñ³í ºîëëã÷ íîìèí ó÷ðåæäåíüñëà çàëºëäà á³ðš ¢¢ëäí³. Ìàé-èþíü áîëí ñåíòÿáðü-îêòÿáðü ñàðìóäò êååð ºàð÷ øèíšëëò êåäã öàãëà ÐÀÍ-à óñíà ò´ðèí èíñòèòóòëà, À.Äîêó÷àåâèí íåðò³ ºàçðèí ê´ðñèã äàñëºíà èíñòèòóòëà, Ñàíêò-Ïåòåðáóðãèí áîòàíèêèí èíñòèòóòëà áîëí íàíü ÷èãí íîìèí ó÷ðåæäåíüñëà Õàëüìã èíñòèòóò õàìöó ê´äëìø êåí³.
Èíñòèòóòûí ê´äë³÷íð íîìèí- ö³³ëºâðèí èê ê´äëìø êåí³. Áàëºñíà áîëí ðàéîäûí øêîëìóäëà õàðºš, òåäíä ëåêöñ óìøíà, íîìèí ö³³ëºâð ´ãí³. Ôåâðàëèí 1-³ñ àâí 10 ê¢ðòë íîìèí äåêàä ã躳ä òèèì õàðºëòñ êåãäí³. ijê³ä ñóðºóëü÷íð íîìèí-øèíšëëòèí ê´äëìø êåš, îëèìïèàäìóäò îðëöñí öàãò íîìèí ºàðäà÷íð áîëš, íîìòíð èê ä´œã³í ê¢ðãí³. Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí îþòíð, òåð ìåò Ýëñòèí ëèöåéèí, íàíü ÷èãí øêîëìóäûí ñóðºóëü÷íð èíñòèòóòûí óë äååð äàìøëòûí ê´äëìø êåí³.
Íîìèí-øèíšëëòèí ¢¢ëäâðèí òóñê ìàòåðèàëìóäàí èíñòèòóòûí ê´äë³÷íð áàðëš îëíà îíüãò òóñõàíà. 2001 šèë³ñ íààðàí èíñòèòóò šèëä õîéð ä³êš íîìèí øèíšëëòñ áàðëãääã æóðíàë ºàðºäã áîëâ. Ýëåêòðîíí áèáëèîòåêä òåð òîîòëà òàíüëäõ òààë á³³í³.
Àøëàä êåëõë³, èíñòèòóò ãîñóäàðñòâåíí äààëºâðàí àðäíü îðš ê¢ö³æ³õèíü, ýäí³ øèíšëëò èðëöœã¢ âåäîìñòâñàð îëçëãäš òàœº÷ä òóñòà áîëšàõèíü ¢çš áîëõìí.

ŠÈЪËÈÍ Êåðìí

Видео