Ê´ãëòèí Äàâàã á¢ë³í³ð òîäëâ
¥öêëä¢ð, àïðåëü ñàðèí 7-ä, òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Ãåðèí ñ¢¢ðèí èê çàëä õàëüìã óëñèí ø¢ëã÷, Ñîöèàëèñòè÷åñê Ê¢÷-ê´ëñí³ Ãåðîé, ÐÑÔÑÐ-èí áîëí ÑÑÑÐ-èí Ãîñóäàðñòâåíí ì´ð³ñèí ëàóðåàò Äàâèä Íèêèòè÷ Êóãóëüòèíîâèí 95 šèëèí ´´íä íåð³äãäñí õóðã áîëâ. Ýí õóðãò ºàðäà÷íð, íîìòíð, áè÷³÷íð, áàãøíð, ñîéëûí ó÷ðåæäåíüñèí ýë÷íð, îþòíð áîëí íàíü ÷èãí óëñ îëàð öóãëðâ. Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ ýí õóðãò îðëöâ.
Áàñœãà Áààòðèí íåðò³ Êåëí-óëñèí äðàìàòè÷åñê òåàòðèí áèëãò³ àêò¸ðìóä Ñàíš Ïóðñÿêîâ áîëí Î÷èð Òàêàåâ Ê´ãëòèí Äàâàä íåð³äñí "ß ïîìíþ ïðîøëîå..." ãèäã íààäíà òàñðõà (ðåæèññ¸ðíü Àëåêñåé Ñàðàíãîâ) îëíä ¢ç¢ë³ä, ýí êåðã-¢¢ëäâðèã ñîíüíàð ýêëâ.
Òàœº÷èí íåðò³ íîìò Àíäðåé Áàäìàåâ Äàâèä Íèêèòè÷èí šèðºëèí áîëí ¢¢ä³ëòèí õààëºèí òóñêàð îëíä êåëâ, ø¢ëã¢äèíü ñ³³õí àéñëóëš óìøâ. Ê´ãëòèí Äàâà - õàëüìã êåëí-³ìòí³ áàõìš, ýí ê¢í ýâèí áîëí ñ³³õí šèðºëèí ò´ë³ ç¢òêš éîâñèíü íîìò øèøëœ òåìäãëâ.
Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ õóðãò öóãëðñí óëñèã ³ð¢í ñåäêë³ñí é´ð³º³ä, ø¢ëã÷èí êåñí èê à÷-òóñèíü ´´ä³í³ð ¢íëâ. Òîëºà÷èí êåëñ³ð, Ê´ãëòèí Äàâà õàëüìã óëñèí òóóšä îðñí áèëãò³ ê¢í. Ýí ç´ðìã öåðã÷, ò´ðñêí÷ ñåäêëò³ èðãí, îëíà ¢¢ëä³÷ áîëš ºàíöõí Õàëüìãò áèø öóã ²ð³ñ³ä íåð ºàðñìí. Ø¢ëã÷ õàëüìã ëèòåðàòóðèí ´ðãšëòä, óëñèí ãåã³ðëòä èê ò³âö³í îðóëñìí. ¡¢ä³âðì¢äíü îëíä òóñòà áîëšàíà. ijê³ä Äàâèä Êóãóëüòèíîâ ìàíà òàœº÷èí éîñ òîãòàëºíà áîëí ýí¢ã áàòðóëëºíà êåðã-ò´ðò øóíš îðëöëà. Äàâèä Íèêèòè÷ ñ³³õí çàœòà áèë³. Ýí ýêä³í, àâàëüäàí èê êèëìš³í ´ãäã á³³ñìí ãèš ºàðäà÷ áàñ êåëâ.
Ýí šèëèí ìàðò ñàðä À.Îðëîâ øèøëœ ç³ðëã ºàðºàä, áèëãò³ ø¢ëã÷ Ê´ãëòèí Äàâàí íåðò³ ëèòåðàòóðí ì´ð³ áàòëëà. Òåð ´äð Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ õîéð áèëãò³ ꢢíä, ýííü Á.Á. Ãîðîäîâèêîâèí íåðò³ ÊàëìÃÓ-í áàãø Ðèììà Õàíèíîâàä áîëí "Ò¢ðãí ä´œãèí" ôåëüäøåð Ýðäíü Áàäìàåâä äååð çààãäñí ëèòåðàòóðí ì´ð³ áàéðèí á³³äëä á³ð¢ëš ´ã³ä, ýäíèã é´ð³â.
Òàœº÷ä á³³õ óëñ Ê´ãëòèí Äàâàí "Šèðºë áîëí óõàëâð", "Äóøà ñëîâà", "Ñàð-Ãåðë", "Óõàíè áóöëò" áîëí íàíü ÷èãí ¢¢ä³âðì¢äíü èê³ð òààñš óìøíà. Õàëüìãóäûã õàð ã´ð³ð öààšëà õàðºóëàä, êèèòí Ñèâð¢ð òóóñí öàãò Ê´ãëòèí Äàâà òåð öàãèí éîñíà àõëà÷íðàñ ³³ëãî áè÷ã áè÷³ä, ýâð³ óëñàí ç´ðìã³ð õàðñëà. "¡íí³ñí áè ö´êðñí óãàâ" ãèäã ø¢ëãò³í ýâð³ óõàí-ñàíàºàí îëíä ìåä¢ëë³. Àðâí šèëèí òóðøàðò òóóâðò á³³ñí áèéíü áàò ¢íäñò³ ê¢í õàëüìã óëñ ñ³³õí šèðºë³ð á³³õ ãèš èòêš éîâñìí. Òåã³ä ÷èãí ºàçðòàí èðõë³ðí ýâð³ íóòãàí áîñõš äåëãð¢ëõ ñàíà 碢º³ä, öóã êåðã-ò´ðò îðëöëà.
Òåð ´äð Ê´ãëòèí Äàâàí ¢¢ä³ëòä äóðòà Öåëèíí ðàéîíà Òðîèöê ñåë³í³ áè÷êä¢äèí ñàäò îðäã ê´â¢í Ñàøà Äæåâàêîâ öóãëðñí óëñò áèëãòèí õîéð ø¢ëã óìøëà. Ýí "¡íí³ñí ö´êðñí óãàâ" ãèäã
ø¢ëãèí òàñðõà ÷èãí óìøàä, ³ìòíä èê îìã ´ãâ. Òàœº÷èí Ï.×îíêóøîâèí íåðò³ èñêóññòâèí êîëëåäæèí îþòíð Ê´ãëòèí Äàâàí ¢¢ä³âðì¢ä³ð óë ê庳ä, ëèòåðàòóðí ñîíüí êîìïîçèö îëíà îíüãò òóñõàâ.
Õóðãò îðëöñí ºàðäà÷íð áè÷êä¢äèã, áàº÷óäûã ìàãòâ. Õàëüìã Òàœº÷èí Óëñèí Õóðàëûí (Ïàðëàìåíòèí) Àõëà÷ Àíàòîëèé Êîçà÷êîí É´ð³ëèí áè÷ãèã ýí¢í³ äàðóê Íèêîëàé Íóðîâ õàëüìãàºàð óìøàä, ³ìòèã áàéðëóëâ. Íîìòíð, áè÷³÷íð áîëí íàíü ÷èãí óëñ õóðã äååð Ê´ãëòèí Äàâàí èê áèëãèíü, ýí¢í³ ¢¢ä³ëòèí èê ÷èíðèíü áàñ òåìäãëöõ³â. Ýí òîîìñðòà ê¢¢í³ íåðíü õàëüìãóäûí ç¢ðêíä ì´œêèíä ¢ëäõíü ëàâòà. Þœãàä ãèõë³ àõ ¢éèí óëñèí íèë÷³ð áè÷êä¢ä, áàº÷óä ¢¢ä³ëò³ðíü èê³ð ñîíüìñšàíà. Ñóðºóëü÷íð, îþòíð ø¢ëã÷èí ¢ëä³ñí èê ç´´ðèã îëçëàä, øèíšëëºí³ ê´äëìø êåí³. Øèøëœ ìàðºàñò ýäí ø¢ëã¢äèíü àéñëóëš óìøàä, í¢¢ðò ºàðíà.
ÁÎÑÕÌŠÈÍ Âàëåíòèíà