Íåã óœã-òîõìòà óëñèí ºàçðò ê¢ð³ä

02-06-2017, 15:47 | Таңһчин зәңгс » Сурєуль-эрдм

Ìë êåëòíðèí òóóšèã, ñîéëûã, óðí ¢ãèã øèíšë뺳ð êåãäš³õ ê´äëìø šèë èðâ³ñ ´ðãí äåëãðëò àâàä éîâíà. Íîìòíð òàëäàí ºàçðèí íîìòíðëà õàðºš, äàìøëòàðí áîëí øèíšëëò³ðí õîîðíäàí õóâàëöëºí áàñ áຠáèø ÷èíð 碢š³í³. Ýí òóñò íîìòíð õîîðíäê çàëºëäàí êåðãèã óðàëàí éîâóëõä óëì òóñëšàíà. Õàëüìã öóòõëœãèí íîìèí ê´äë³÷, òóóšèí íîìèí êàíäèäàò Åâãåíèé Áåìáååâ øèäð Êèòä îðí-íóòã îðàä èðâ.
Òåíä Êèòäèí ºàçðò ê¢ð³ä, Ëàí÷æîó áàëºñíä îäñíàííü òóñêàð íîìò æóðíàëèñòä êåëš ´ãâ. Êèòäèí áຠêåëí óëñèí ꢢêä òåð áàëºñíä á³³õ èê ñóðºóëüä (èíñòèòóòä) ñóð÷àíà. Ìàíà ´´ðäíð, ìë÷óä, óéãóð÷óä, òàé÷óä, áຠêåëí óëñèí ¢íäñíè ꢢêä-ê´â¢ä òåíä ñóð÷àíà. Òåð ñóðºóëèí áàãøíðèí ¢ðâð³ð Åâãåíèé Âëàäèìèðîâè÷ òåíä îäñí áîëšàíà. Òåíä õîéð äîëàí õîíã á³³º³ä, ìë, ´´ðä îþòíðò ëåêö óìøàä, ò¢¢êèí ñóäë êåäã ïðîôåññîð Óëàíëà õàìäàí íåã ê´äëìø êåâ. Òèèãë³í îäõ ¢ðâð ýí ïðîôåññîðèí íèë÷³ð ó÷ðñí þìí.
Ëàí÷æîóä, òàëäàí ñóðºóëüä ÷èãí õàëüìãóä ñóð÷àõø. ¥âð Ìëûí èê ñóðºóëüä õàëüìãóä ñóðíà. Ëàí÷šîóä áîëõëà Øèíš³í³ñ, ¥âð Ìëàñ, Àëàøàíÿñ, Ê´ê Íóóðàñ ꢢêä-ê´â¢ä ñóð÷àíà. Øèíš³í³, Àëàøàíÿ, ¥âð Ìëûí áîëí íàíü ÷èãí ìàäíëà íåã ¢íäñò³, íåã òóóšòà óëñ á³³õ ºàçðàñ èðñí õ´ð ºàð áàãøíð òåíä ìë êåëòíð ñóð÷àõ ôàêóëüòåòä ê´äëš³í³. Êèòäèí Áàðóí ¢çãò ýííü õàìãèí èê íåã ñóðºóëü áîëšàíà. Ýíä ºóðâí ò¢ìí îþòíð ñóð÷àíà.
Õàëüìãò íîìèí ê´äëìø ÿºš êåãäš³õ³ð òåäí èê³ð ñîíüìñíà. ²ð³ñ³ä ìë êåëòíðèí íîìèí õàëõàð ÿìàðàí ê´äëìø êåãäš³õèíü ìåäõä òåäíä áèéñèííü øèíšëëòä áàñ òóñòà áîëíà. Ìàíà íîìòíðëà õàðºëºí, øèí 糜ãèã ìåäš àâëºí òåäíä òóñòà áîëíà. Íîìèí õàëõàð ¢¢ëäš³õ óëñò àëüä, ÿìàðàí øèíšëëò êåãäš³õèíü ìåäõä ê´äëìøòíü íåìð éîâóä ´ãí³. Éèðèíä³í òåäí Õàëüìã Òàœº÷èí á³³äë-šèðºë³ð èê³ð ñîíüìñíà. Õàëüìã íîìòíðèí êåš³õ ê´äëìøèí òóñêàð, òåð òîîä òîä ¢çãèã äàñëºíà õàëõàð êåãäš³õ òîîòàð òåäí éèð ñîíüìñš ñîœñíà.
Òåíä á³³õ áàãøíðëà òàíüëäàä, íîìèí õàëõàð ÿìàðàí õ³³âð êåš³õèíü ìåäš àââ. Êèòä áຠêåëí óëñèí íîìèí, ñóðºóëèí, ñîéëûí äåëãðëòä áຠáèø ì´œãí éèëºãäí³. Òåã³ä íîìòíð îðí-íóòãàð éîâàä, òåð äîòð ìë êåëòíðèí íîìèí ñóäë øèíšë뺳ð, óðí ¢ãèí ç´´ðèã õàäºëëºàð
ê´äëìø àðäíü îðš êåš³í³. Íåã ¢ë¢ ´´ðäíðèí àéëºòà òîîòûí òóñò ÿìàðàí ê´äëìø êåãäš³õíü ìàíà íîìòä éèð ñîíüí áîëâ. Êåç³œê ´âêíðèí òîõì á³ðš éîâõ ´´ðäíð èê çóóäàí Øèíš³íä, Àëàøàíüä, ýçí³ òîðºóä äóíä, Øèëèí ºîëä á³³í³. Ê´ê íóóðèí ºàçðò á³³í³. Êåñã ºàçðàð ìàíà óœã-òîõìà ³ìòí á³³õíü ñîíüí áîëâ. "Öèíõàé" ãèäã ºàçðò ìàíà Ê´ê íóóðèí õîøóä óëñ á³³í³, - ãèš Åâãåíèé Âëàäèìèðîâè÷ òîäëâðàðí õóâàëöâ. - Òåäí³ íåã àðâí ò¢ìíü ìë êåëò³, êèòä êåëò³. Àéëºíü áàñ ìàäíä ´´ðõí. Ê¢¢íäõë³ðí ìàäí íåã-íåã³í ñ³³í³ð ìåäí³âèäí. ¥äã³ öàãò òåäí³ êåñãíü ýâð³ êåë³í ìàðò÷êñí á³³í³. Ò´âä êåëíä îðš îäñí ºóðâí ò¢ìí ê¢í á³³í³. Ìë òîõìòàºàí ýäí ìàðòñí óãà, áîëâ êåë³í ìàðòâ. Òåäí õîîðíäàí ò´âä êåë³ð ꢢíäí³. Òåäí³ áàº÷óä èê ñóðºóëüä áàñ ñóð÷àíà. Òåäí ýâð³ ìë, ´´ðä êåë³í ñåðã³õ³ð á³³í³. Ìàíà "´ñðñí öóñí, òàñðñí ìàõí" á³³õèíü ìåäõä ñîíüí".
Àõ ¢éèí óëñëà, ìåä³ò³ ³ìòíë³ õà𺚠ꢢíäõ êåì ÷èãí ó÷ðâ. Íåã ñîíüí õàðºëòûí òóñêàð Åâãåíèé Âëàäèìèðîâè÷ êåëš ´ãâ. Óëàí Áàãø ýâð³ ºàðñí ºàçðòàí àâ÷ îäñèã ýí òîäëâ. Øèð³ óéãóð ãèäã íåã ¢íäñí á³³í³. Òåäí óò òîîºàðí àðâí õîéð ì蜺í ê¢í á³³í³. Òåäí äóíäàí áàñ õîé𠳜ã³ð õóâàãäšàíà. Íåã ³œãíü ò¢ðã êåëò³. Òåäí çóðºàí-í³³ìí ì蜺í ê¢í. Òàëäàí õ¢âíü áîëõëà ìë êåëò³. Õóó÷í ìë êåëò³ ýí óëñ ×蜺ñ õààíà öàãèí òîõìàñ ¢ëäš éîâõ óëñ áîëšàíà. Òåð õîë öàãèí êåë³í ãååëãî éîâõ óëñ áîëšàíà. Òåäí³ êåëñíü ìàíà êåëíë³ èðëöí³. Òåäí áîëõëà, Øàð Òàëà ãèäã ºàçðò á³³ðøí³. Îäà ä´ðâí-òàâí ì蜺í ê¢í á³³í³. Ýäí³ òóñêàð õàìãèí ò¢ð¢í áîëš ìàíà íîìò Áóëÿø Õåé÷èåâíà Òîäàåâà áè÷ñí áèë³. Šèðí šèë õîîðàí òåäí³ òóñêàð áè÷³ä, òåäí³ òóñê øèíšëëò ê庳ä, ñóäëš éîâëà. Òåäí îäà ÷èãí òåð¢ã ìàðòàä óãà, ñîíüìñíà, òîäëš êåëí³. Ýí ìàäíëà íåã ¢íäñò³ óëñèí òóñêàð íàðò-äåëê³ä ìåä¢ëš íîì áè÷ñíü õàëüìã íîìò Áóëÿø Òîäàåâà á³³ñìí.
"Çóã ºóíäë áîëõä, ýí éîâëºíäàí áèäí òåíä õîéð õîíãò á³³âèäí, - ãèš íîìò òîäëâðàðí öààðàíäíü õóâàëöâ. - Øèíšëëò êåõä òåðíü áຠöàã. Áîëâ òåäí êåë³í, çàœøàëàí, àâúÿñìóäàí ìàðòëãî á³³õíü éèð ñ³í áîëš ìåäãäâ. Ìàëàí õ³ë³º³ä, ìó áèø á³³í³. Õ´, ì´ð, ñàðëœãóä á³ðí³. Ìàíà ¢êðì¢ä áàñ òåíä á³³í³. Òåð¢ã áàëüâí ¢êð ãèš êåëöõ³í³. Ýâð³ ¢êð³í ãóð-ãóð ãèš êåëí³".
Íîìèí øèíšëëòäíü òóñòà áîëõ òèèì ñîíüí éîâëºí íîìò Åâãåíèé Áåìáååâä ó÷ðâ.

ÓØÊÀÍÀ Ñóâñí
Çóðãò: Êèòäèí Àëàøàíÿ èê ñóðºóëüä áîëñí õàðºëò

Видео