"Òþëüïàí÷èê" áîëí "Âåñíóøêè"
áèëã³í ¢ç¢ëâ
Äàâñí äîëàí õîíãò "Îéðàò-Àðåíà" ãèäã ñïîðòèâí êîìïëåêñèí ò³³ç äååð "Èíüãëëò" ãèäã íåðò³ êîíöåðò áîëâ. Íåã ò³³ç äååð õîéð êîëëåêòèâ íåð òóóðñí "Òþëüïàí÷èê" áîëí "Âåñíóøêè" êîëëåêòèâñèí áèè÷íð áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëâ.
Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ, Òàœº÷èí Òîëºà÷èí àäìèíèñòðàöèí ºàðäà÷ Àðòóð Äîðäæèåâ, âèöå-ïðåìüåð Ëþäìèëà Èâàíîâà, Ýëñò áàëºñíà àäìèíèñòðàöèí òîëºà÷ Îêîí Íîõàøêèåâ, íàíü ÷èãí éîñíà ýë÷íð êîíöåðòèã õ³ë³â. Õîéð êîëëåêòèâèí ºàðäà÷íð áîëí õîðåîãðàôìóä ñîíüí áîëí ñ³³õí êåðã-¢¢ëäâð ò³³ç äååð á¢ð䳚 ÷àäâ. Áຠíàñòà áèè÷íð õàìöó êåñã áè éèð ñ³³õí³ð, àéñèã äàõš, ê´ë-ºàðàí ýâòíü òóñõàš, áèèºèí ýðäìä ºàâøóí áîëñàí ìåä¢ëâ. ²ìòí³ òààñëò îëñí, êåñã ôåñòèâàëüä áèèº³í ¢ç¢ëñí äååð³í øèí áè äàñ÷, îëíà îíüãò ýäí òóñõàâ. ªóíòàºàñí àâí ´´ä³í íàñòà êåñã áຠáàº÷óä áèèëñíü éèð êå áîëš, ³ìòíä áàéð ¢¢ä³â.
"Âåñíóøêè" àíñàìáëèí áèè÷íð øèí áè ¢ç¢ëâ. Òåðíü Õàëüìã Òàœº÷èí ñîéëûí à÷òà ê´äë³÷ Åâãåíèé Âàñèëüåâè÷ Òîëêà÷åâä íåð³äãäâ.
Õàëüìã Òàœº÷èí Òîëºà÷ áè÷êí áèè÷íðèí ýðäìèã ´´ä³í ¢íëš, é´ð³ëèí ¢ã êåëâ. Òàœº÷ä áè÷êä¢äèí êåñã êîëëåêòèâ ¢¢ëäš³õèíü çààºàä, Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ îëí áè áåëäš, ýðäì³ðí êåñã ôåñòèâàëüä îí÷ðñí, áèëãò³ áèè÷íð³ðí íåð ºàðñí "Òþëüïàí÷èê" áîëí "Âåñíóøêè" õîéð àíñàìáëèã îíö òåìäãëâ. Êîëëåêòèâñèí ºàðäà÷íðò ¢íí - ñåäêëèí õàíëòàí ìåä¢ë³ä, ýäí³ øóíìºà ¢¢ëäâðèí áîëí öóöðëòàí óãà ê´äëìøèí íèë÷³ð áè÷êä¢ä èê ýðò³ð ñîéëëà áîëí áèëã-ýðäìë³ òàíüëäíà ãèš êåëâ.
Áè÷êä¢äò áèèºèí ä´œã³ð ñóðºìš ´ãëºíä íàñí-šèðºë³í íåð³äñí Åâãåíèé Âàñèëüåâè÷ Òîëêà÷åâèí òóñêàð Òàœº÷èí Òîëºà÷ à÷-òóñèíü òåìäãëš êåëâ. Áè÷êä¢äèí ¢¢ä³ëò öóãòàä êåðãò³, öóã óëñèã òåð õàìöóëíà. "Òþëüïàí÷èê" áè÷êä¢äèí áèèºèí ãîñóäàðñòâåíí àíñàìáëüä Åâãåíèé Òîëêà÷åâèí íåð 碢ëºõèí òóñêàð Àëåêñåé Îðëîâ ñåäâ³ð ºàðºâ.
Îëí êåëí-óëñèã, íàñàðí ³äë áèø êåñã ¢éèí àðòèñòíðèã õàìöóëñí áè÷êä¢äèí áèèºèí êîëëåêòèâñèí êîíöåðò ³ìòí³ èê òààñëò îëâ.

ŠÈЪËÈÍ Êåðìí

Äåòñêèé ñàä "Æàâîðîíîê", ÷òî â 1-ì ìèêðîðàéîíå, ñ÷èòàåòñÿ îäíèì èç ñòàðûõ â Ýëèñòå. Îí îòêðûë ñâîè äâåðè 9 ìàÿ 1965 ãîäà. Òîãäà îí íàçûâàëñÿ "Ëàñòî÷êà". È ñ òîãî âðåìåíè ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç ñàìûõ êðóïíûõ äåòñêèõ ó÷ðåæäåíèé ñòîëèöû Êàëìûêèè.  íàñòîÿùåå âðåìÿ â íåì ñîäåðæàòñÿ 288 äåòåé îò 2-õ äî 7-ìè ëåò.
Ïåðâûì çàâåäóþùèì áûëà Ëþáîâü Øêîíäèíà. Òîãäà â äåòñêèé ñàä ïðèøëè ðàáîòàòü 17 ïåäàãîãîâ, äîñðî÷íî îêîí÷èâøèõ Ýëèñòèíñêîå ïåäàãîãè÷åñêîå ó÷èëèùå: Åâäîêèÿ Áàëàêàåâà, Âàëåíòèíà Áåëîóñîâà, Àëëà Ãîðîá÷åíêî, Êàïèòîëèíà Äîí÷åíêî, Âàëåíòèíà Êî÷óáååâà, Àëüáà Ìàíäæèåâà, Øóðãàí Ñàíäæèåâà è äðóãèå. Ðóêîâîäèòåëÿìè äåòñàäà â ðàçíîå âðåìÿ áûëè Âàëåíòèíà Ëîêòèîíîâà, Ãàëèíà Áî÷àðîâà, Ëþáîâü Áàêëàíîâà, Àëëà Ãîðÿåâà, Àëëà Áóöàíîâà, Ëþäìèëà Íàäáèòîâà. Ñ 2012 ãîäà çàâåäóåò ñàäîì Èðèíà Ìóçðàåâà.
 íàñòîÿùåå âðåìÿ â ñàäèêå ôóíêöèîíèðóþò 12 ãðóïï: 3 íàöèîíàëüíûå (ïåðâàÿ íàöèîíàëüíàÿ ãðóïïà îòêðûòà â 1993 ãîäó), 6 îáùåðàçâèâàþùèõ, 2 ëîãîïåäè÷åñêèå (ñ 2005 ãîäà) è îäíà ãðóïïà êîìáèíèðîâàííîé íàïðàâëåííîñòè, â êîòîðîé âîñïèòûâàþòñÿ òàêæå ñëàáîñëûøàùèå äåòè.
Òðè ãîäà íàçàä îòêðûòà äîïîëíèòåëüíàÿ ãðóïïà íà 40 ìåñò ïî ïðîãðàììå ìîäåðíèçàöèè ðåãèîíàëüíûõ ñèñòåì äîøêîëüíîãî îáðàçîâàíèÿ.  äàííîå âðåìÿ íà÷àòî ñòðîèòåëüñòâî ïðèñòðîéêè íà äâå ãðóïïû.
×òî êàñàåòñÿ êîëëåêòèâà äîøêîëüíîãî ó÷ðåæäåíèÿ, òî îí âûñîêîêâàëèôèöèðîâàííûé, òðóäîñïîñîáíûé, ñîñòîèò èç ñïëàâà îïûòíûõ è ìîëîäûõ ðàáîòíèêîâ.
Êàê èçâåñòíî, îêîëî 130 ñòðàí, âõîäÿùèõ â ÎÎÍ (â òîì ÷èñëå è Ðîññèÿ) è â êîòîðûõ îôèöèàëüíî îòìå÷àåòñÿ Ìåæäóíàðîäíûé Äåíü ðåáåíêà, â äåëå âîñïèòàíèÿ äåòåé ïðèäåðæèâàþòñÿ íåóêîñíèòåëüíîãî ñîáëþäåíèÿ ïðàâ ðåáåíêà. Âîò è â äåòñêîì ñàäó "Æàâîðîíîê" òàêæå ñîáëþäàþò ýòè òðåáîâàíèÿ. Êàê ïîä÷åðêíóëà çàâåäóþùàÿ äåòñêèì ñàäîì Èðèíà Ìóçðàåâà, ïåðâîñòåïåííîé çàäà÷åé ÄÎÓ ÿâëÿåòñÿ îõðàíà æèçíè è çäîðîâüÿ äåòåé. Äëÿ åå ðåøåíèÿ â äåòñàäó ðàçðàáîòàíà ñèñòåìà ôèçêóëüòóðíî-îçäîðîâèòåëüíîé ðàáîòû, ïîñòîÿííî ïðîâîäÿòñÿ çàêàëèâàþùèå è îçäîðîâèòåëüíûå ïðîöåäóðû, ñïîðòèâíûå ìåðîïðèÿòèÿ, èñïîëüçóþòñÿ íåòðàäèöèîííûå ìåòîäû (ñ 4 äî 7 ëåò)îçäîðîâëåíèÿ âîñïèòàííèêîâ.
Ñ 2003 ãîäà ïåäêîëëåêòèâ, â ñîñòàâ êîòîðîãî âõîäÿò îêîëî 60 ÷åëîâåê, ðàáîòàåò ïî ïðîãðàììå "Äåòñòâî". Íàïðèìåð, ïåäàãîãè ëîãîïåäè÷åñêîé ãðóïïû èñïîëüçóþò ïðîãðàììó Ò. Ôåëè÷åâîé è Ã. ×èðêèíîé "Êîððåêöèîííîå âîñïèòàíèå è îáó÷åíèå äåòåé ñ îáùèì íåäîðàçâèòèåì ðå÷è", ñïåöèàëèñòû ãðóïïû êîìáèíèðîâàííîé íàïðàâëåííîñòè (ñëàáîñëûøàùèå) ðàáîòàþò ïî ïðîãðàììå "Âîñïèòàíèå è îáó÷åíèå ãëóõèõ äåòåé äîøêîëüíîãî âîçðàñòà" Ë. Íîñêîâîé, Í. Ãîëîâè÷ è Í. Øìàòêî, ìóçûêàëüíûé ðóêîâîäèòåëü èñïîëüçóåò ïðîãðàììó Î. Ðàäûíîâîé "Ìóçûêàëüíûå øåäåâðû", à ó÷èòåëÿ ðîäíîãî ÿçûêà îñóùåñòâëÿþò ñâîþ äåÿòåëüíîñòü ñîãëàñíî ïðîãðàììå îáó÷åíèÿ äåòåé êàëìûöêîìó ÿçûêó â ÄÎÓ Â. Ýðåíäæåíîâà è Ë. Áàëüäæèêîâà.
Íûíåøíÿÿ çàâåäóþùàÿ ÄÎÓ Èðèíà Ìóçðàåâà - îïûòíûé ïåäàãîã, â ñèñòåìå äîøêîëüíîãî îáðàçîâàíèÿ òðóäèòñÿ îêîëî 30 ëåò. Çà ïëîäîòâîðíóþ è ìíîãîëåòíþþ ðàáîòó â îòðàñëè íàãðàæäåíà Ïî÷åòíîé ãðàìîòîé ïðîôèëüíîãî Ìèíèñòåðñòâà ÐÔ. Ñòàðøèé âîñïèòàòåëü Îêñàíà Âîëîáóåâà, ïåäàãîã äîïîëíèòåëüíîãî îáðàçîâàíèÿ Îëüãà Ýðäíèåâà è çàìåñòèòåëü çàâåäóþùåãî ÄÎÓ ïî ÀÕ× Ãàëèíà ×åðíûøåâà ÿâëÿþòñÿ ïî÷åòíûìè ðàáîòíèêàìè îáùåãî îáðàçîâàíèÿ Ðîññèè. Óñïåøíî òðóäÿòñÿ çäåñü: Âàëåíòèíà Áåðáåíöåâà, êàñòåëÿíøà, ðàáîòàåò â ñàäó óæå 40 ëåò, âîñïèòàòåëü ëîãîïåäè÷åñêîé ãðóïïû Íàäåæäà Ìàíäæèêîâà, ìóçûêàëüíûé ðóêîâîäèòåëü Îëüãà Äîíöîâà, ïåäàãîãè íàöèîíàëüíîé ãðóïïû Áàÿí Ìàíäæèåâà, Èíãà Áîâàåâà, ìîëîäûå âîñïèòàòåëè: ðàáîòàþùàÿ ñî ñëàáîñëûøàùèìè äåòüìè Àëåêñàíäðà Ãîëüøàåâà, ñóðäîïåäàãîã Ìàðèÿ ×åðêàñîâà, ó÷èòåëü-äåôåêòîëîã Äèíà Òðàêòèðîâà, ëîãîïåäû Îëüãà Âàíüêàåâà è Îëüãà Ìàëÿðîâà.
Äåòñêèé ñàä "Æàâîðîíîê" ïðèíèìàåò àêòèâíîå ó÷àñòèå â ãîðîäñêèõ è ðåñïóáëèêàíñêèõ êîíêóðñàõ ñðåäè ÎÓ, ïîáåæäàåò â íèõ è çàíèìàåò ïðèçîâûå ìåñòà. Êîëëåêòèâ íàãðàæäåí äèïëîìîì ïåðâè÷íîé ïðîôñîþçíîé îðãàíèçàöèè â ðåñïóáëèêàíñêîì ñìîòðå-êîíêóðñå "Ãîä ïåðâè÷íîé ïðîôñîþçíîé îðãàíèçàöèè" (2003 ã.), ñ 2007 ãîäà ÿâëÿåòñÿ ïîñòîÿííûì ïîáåäèòåëåì ýòîãî æå êîíêóðñà â íîìèíàöèè "Õîðîâîå ïåíèå", â 2008 ãîäó ÄÎÓ çàíÿëî ïåðâîå ìåñòî â íîìèíàöèè "Ëó÷øàÿ çåëåíàÿ êîìíàòà" â ðåñïóáëèêàíñêîì êîíêóðñå "Çåëåíîå îæåðåëüå" (2008ã.), äåòñêèé ñàä íàãðàæäåí äèïëîìîì ïåðâîé ñòåïåíè ãîðîäñêîãî ôåñòèâàëÿ-êîíêóðñà "Çà ãðàíüþ ïåäàãîãè÷åñêîãî ìàñòåðñòâà (2015ã.) è ò.ä.
Ñåãîäíÿ, â Ìåæäóíàðîäíûé Äåíü ðåáåíêà, ïîçäðàâëÿåì êîëëåêòèâ äåòñêîãî ñàäà "Æàâîðîíîê", à òàêæå âñåõ ðàáîòíèêîâ ÄÎÓ ðåñïóáëèêè è èõ âîñïèòàííèêîâ ñ ïðàçäíèêîì. Áóäüòå âñåãäà çäîðîâû è ñ÷àñòëèâû!
Î÷èð ÁÅÌÁÅÅÂ

 ìèíóâøåå âîñêðåñåíüå, 11 íîÿáðÿ, äèñïåò÷åðó öåíòðàëüíîãî ïóíêòà ïîæàðíîé ñâÿçè ã. Ýëèñòû ïîñòóïèëî ñîîáùåíèå î âîçãîðàíèè ãàçîâîé ïëèòû ïî óë. Ëàãàíñêàÿ (þæíûé ðàéîí ñòîëèöû).  ðåçóëüòàòå ïîæàðà îãíåì ïîâðåæäåíû ãàçîâàÿ ïëèòà ñ äóõîâêîé è ëèíîëåóì íà ïëîùàäè 1 êâ.ì. Ê ñ÷àñòüþ, îáîøëîñü áåç ïîñòðàäàâøèõ. Ïðè÷èíà ïîæàðà, âèíîâíîå ëèöî è ðàçìåð ìàòåðèàëüíîãî óùåðáà óñòàíàâëèâàþòñÿ.
Êàê ñîîáùàåò ÃÓ Ì×Ñ Ðîññèè ïî ÐÊ, çà ïðîøåäøóþ íåäåëþ Ïîæàðíî-ñïàñàòåëüíûå ïîäðàçäåëåíèÿ òàêæå òðè ðàçà âûåçæàëè íà ëèêâèäàöèþ ïîñëåäñòâèé ÄÒÏ.
Ì×Ñ íàïîìèíàåò æèòåëÿì ðåñïóáëèêè î ñîáëþäåíèè ìåð ïîæàðíîé áåçîïàñíîñòè â ïåðèîä îñîáîãî ïðîòèâîïîæàðíîãî ðåæèìà.  ñëó÷àå ïîæàðà èëè ïðîèñøåñòâèÿ íåîáõîäèìî çâîíèòü ïî òåëåôîíàì: 101 èëè 112. Çâîíîê áåñïëàòíûé.  Óïðàâëåíèè äåéñòâóåò òåëåôîí “ãîðÿ÷åé ëèíèè”: 8(84722)9-99-99.
Íàø êîðð.

Ïðèãîâîðîì Ýëèñòèíñêîãî ãîðîäñêîãî ñóäà Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ áûâøèé íà÷àëüíèê Ôåäåðàëüíîãî êàç¸ííîãî ó÷ðåæäåíèÿ "Öåíòð õîçÿéñòâåííîãî è ñåðâèñíîãî îáåñïå÷åíèÿ ÌÂÄ ïî Ðåñïóáëèêå Êàëìûêèÿ ãð. À. è 42-ëåòíèé ìåñòíûé æèòåëü ãð. Á. ïðèçíàíû âèíîâíûìè â ñîâåðøåíèè ïðåñòóïëåíèÿ, ïðåäóñìîòðåííîãî ÷.4 ñò.159 ÓÊ ÐÔ. Ýòî ìîøåííè÷åñòâî, òî åñòü õèùåíèå ÷óæîãî èìóùåñòâà ãðóïïîé ëèö ïî ïðåäâàðèòåëüíîìó ñãîâîðó â îñîáî êðóïíîì ðàçìåðå ïóòåì çëîóïîòðåáëåíèÿ äîâåðèåì, à îäèí èç íèõ - ñ èñïîëüçîâàíèåì ñâîåãî ñëóæåáíîãî ïîëîæåíèÿ.
Êàê ñëåäóåò èç ìàòåðèàëîâ óãîëîâíîãî äåëà, ïîäñóäèìûå ïî ïðåäâàðèòåëüíîìó ñãîâîðó â ïåðèîä ñ ñåíòÿáðÿ 2012 ïî èþëü 2014 ãîäà ïóò¸ì çëîóïîòðåáëåíèÿ äîâåðèåì ïîõèòèëè ãîðþ÷å-ñìàçî÷íûå ìàòåðèàëû, ïîñòóïèâøèå â öåíòðàëèçîâàííîì ïîðÿäêå äëÿ íóæä ðåñïóáëèêàíñêîãî ÌÂÄ.  ðåçóëüòàòå ñîâìåñòíûõ ïðåñòóïíûõ äåéñòâèé ôèãóðàíòîâ óãîëîâíîãî äåëà êàçåííîìó ó÷ðåæäåíèþ ïðè÷èí¸í ìàòåðèàëüíûé óùåðá íà îáùóþ ñóììó ñâûøå 4 ìëí ðóáëåé, îòíîñÿùèéñÿ ê îñîáî êðóïíîìó ðàçìåðó.
Ñóäåáíàÿ êîëëåãèÿ ïî óãîëîâíûì äåëàì Âåðõîâíîãî ñóäà ÐÊ ïðèçíàëà â êà÷åñòâå ñìÿã÷àþùåãî îáñòîÿòåëüñòâà ñîñòîÿíèå çäîðîâüÿ ãð. À.  ñâÿçè ñ ýòèì àïåëëÿöèîííîé èíñòàíöèåé ñíèæåíî íàêàçàíèå: Àìáàäûêîâó - ñ 2-õ ëåò 6 ìåñÿöåâ äî 2-õ ëåò ëèøåíèÿ ñâîáîäû, à Áàäìàåâó - ñ 2-õ ëåò äî 1 ãîäà 9 ìåñÿöåâ ëèøåíèÿ ñâîáîäû, â îñòàëüíîé ÷àñòè ïðèãîâîð ñóäà îñòàâëåí áåç èçìåíåíèÿ.
Ïðèãîâîð ñóäà âñòóïèë â çàêîííóþ ñèëó. Îñóæäåííûå áóäóò îòáûâàòü íàêàçàíèå â èñïðàâèòåëüíîé êîëîíèè îáùåãî ðåæèìà.
Ïðåññ-ñëóæáà Ïðîêóðàòóðû ÐÊ

 ìèíóâøèé âòîðíèê, 13 íîÿáðÿ, â Äîìå ïðàâèòåëüñòâà ÐÊ ñîñòîÿëàñü ðàáî÷àÿ âñòðå÷à ïðåìüåð-ìèíèñòðà ðåñïóáëèêè Èãîðÿ Çîòîâà ñ ðóêîâîäèòåëåì ðåãèîíàëüíîãî Óïðàâëåíèÿ Ì×Ñ Àíäðååì Êîëäîìîâûì, ìèíèñòðîì ïî çåìåëüíûì è èìóùåñòâåííûì îòíîøåíèÿì ÐÊ Áîðèñîì Ëèäæèåâûì è çàìåñòèòåëåì ãëàâû àäìèíèñòðàöèè ã. Ýëèñòû Äåíèñîì Èøêååâûì.
 õîäå âñòðå÷è áûëî îáñóæäåíî ïðîòèâîïîæàðíîå ñîñòîÿíèå îïòîâîé áàçû â ã.Ýëèñòå. Íàïîìíèì, 13 èþëÿ ýòîãî ãîäà òàì ïðîèçîøåë êðóïíûé ïîæàð, â ðåçóëüòàòå êîòîðîãî ñãîðåëè ñåìü ïðîäîâîëüñòâåííûõ ñêëàäîâ. À.Êîëäîìîâ ñîîáùèë î òåêóùåì ñîñòîÿíèè ïðîòèâîïîæàðíîé áåçîïàñíîñòè îáúåêòà. Òàê, ñïåöèàëèñòàìè Ì×Ñ åæåìåñÿ÷íî ïðîâîäÿòñÿ ïðîâåðêè ïî èñïðàâíîñòè ïðîòèâîïîæàðíîãî âîäîñíàáæåíèÿ íà òåððèòîðèè îïòîâîé áàçû. Íà ñîâåùàíèè áûëî âûÿñíåíî, ÷òî â íàñòîÿùåå âðåìÿ èñòî÷íèêè íàðóæíîãî ïðîòèâîïîæàðíîãî âîäîñíàáæåíèÿ ÷àñòè÷íî íåèñïðàâíû.  çàâåðøåíèå ðàáî÷åé âñòðå÷è ãëàâà êàáèíåòà ìèíèñòðîâ ÐÊ äàë ïîðó÷åíèå ïðîðàáîòàòü âîïðîñ ïî îáåñïå÷åíèþ âîäîñíàáæåíèÿ òåððèòîðèè îïòîâîé áàçû.  ÷àñòíîñòè, ïðîèçâåñòè ðàáîòó ïî ïðèâåäåíèþ ïîæàðíûõ âîäîåìîâ â èñïðàâíîå ñîñòîÿíèå è îáåñïå÷èòü áåñïðåïÿòñòâåííûé ïîäúåçä ê íèì.
Íàðàí ÄÎÐÄÆÈÅÂ

Îäàõí, íîÿáðèí 12-ò, Ýëñòä, Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí íîìèí áèáëèîòåêä, íåðò³ íîìò, ôèëîëîã íîìèí äîêòîð, ïðîôåññîð Âàëåíòèí Ðàññàäèí³ ñàíëä, òåð¢í³ ¢ëä³ñí íîìèí øèíšëëòèí ç´´ðò - êåñã àðâàä æèëì¢äèí òóðøàðò ¢¢ä³ñí äåãòðì¢äò íåð³äñí àñõí-ðåêâèåì áîëâ. Ýí šèë Âàëåíòèí Èâàíîâè÷ 78-ò³ áîëõ á³³ñìí, çóã šèë õîîðàí îðí-íóòãò áîëí äåëê³ä íåðíü òåìäãò³ íîìò-ôèëîëîã ñ³³º³í õ³³ñìí.
Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòä ê´äëõä³í îþòíðèã, àñïèðàíòíðèã áîëí áຠíàñòà íîìòíðèã áåëäëºí³ áຠáèø ê´äëìøèã ïðîôåññîð Âàëåíòèí Ðàññàäèí ê¢ö³ñìí. Óðäíü ²ð³ñ³í Íîìèí àêàäåìèí Ñèáèðñê ³œãèí Áóðÿòèí íîìèí öóòõëœä 40 šèëèí òóðøàðò ê´äëñìí. Ýí¢í³ òóñêàð íîìòëà Õàëüìã óíèâåðñèòåòä ê´äëš³ñí ïðîôåññîð Âëàäèìèð Ìóøàåâ, ïðîðåêòîð Äìèòðèé Ëàïóøêî, õàëüìã ôèëîëîãèí áîëí âîñòîêîâåäåíÿ èíñòèòóòûí äèðåêòîð Ìèíãèÿí Ëèäæèåâ, ïðîôåññîð Äàíàðà Ñóñååâà, ïðîôåññîð Ðàññàäèí³ àâàëüíü ôèëîëîã íîìèí äîêòîð Ñâåòëàíà Òðîôèìîâà áîëí íàíü ÷èãí íîìòíð êåëš ´ãâ.
Ïðîôåññîð Ðàññàäèí íîìèí ´ðãí ê´äëìø ê¢ö³š³ñìí, êåñã òîîòàð, êåë³ð ñîíüìñšàñìí, òåð òîîä ìë ÿíçòà îëí êåë³ð, ò¢ðã ÿíçòà, ôèííî-óãîðñê áàãèí êåë³ð øèíšëëò êåš³ñìí, ò¢ðã-ìë êåëí³ çàëºëäàã í³ðí êåâ³ð îëí šèëèí òóðøàðò øèíšëš 䢜ö¢ëš³ñìí, òåã³ä ÷èãí ýí¢í³ íåðí ²ð³ñ³ä áîëí äåëê³í êåñã îðí-íóòãóäò òåìäãò³. Ò¢ðã, óéºð êåëí³ ÿíçòà òîôàëàðñê êåë³ð íîìò îíö êåâ³ð ñîíüìñšàñìí, ÿºàä ãèõë³ òåð êåëíä êåñã çóí šèë õîîðàí ò¢ðã êåëíä îëçëšàñí òîîò ¢ëäñìí, òåã³ä áèëãò³ íîìò òîôàëàðñê êåëí³ òîëü ¢¢ä³ñìí, ýí êåëèã íîìèí õàëõàð 㢢í³ð øèíšëš ñîíüí áîëí íîìèí èê ÷èíðò³ ¢¢ä³âðì¢ä áè÷ñìí.
Òèèì ´ðãí ñîíüìñëòòà, íîìòûí ã¢í õ³ë³öò³ áèëãò³ øèíšë³÷ Õàëüìã óíèâåðñèòåòä ýäíë³ ê´äëñí éîâäë èê ¢íò³ áîëí òóñòà ãèš ¢¢ðì¢äíü òîîëšàíà. Õàëüìã êåëí³ ãðàììàòèê³ð äàìøóëëºíà ó÷åáíèê îþòíðèí áîëí àñïèðàíòíðèí ò´ë³ Âàëåíòèí Ðàññàäèí áè÷ñìí, òåð¢ã³ð ìàíà ò´ðñêí êåëèã ò¢ðã³ð äàñš áîëõìí.
Ïðîôåññîð Ðàññàäèí³ ¢ëã¢ð³ð ò´ðñêí êåë³í 㢢í³ð øèíšëš õàëüìã êåëí³ àêàäåìè÷åñê áîëí òåîðåòè÷åñê ãðàììàòèê ¢¢ä³õ êåðãò³, òåðíü íîìòíðèí ýíäðê ¢éèí ºîë ò´ðíü áîëšàíà. Èðã÷ ¢éèí íîìòíð ýâð³ííü àêäåìè÷åñê ãðàììàòèê³í áè÷õ, ýäíä çóã íîìèí ã¢í óëòà ¢¢ä³âð, ò¢øã êåõ øèíšëëò êåðãò³. Òåð ê´äëìø îäà õàìãèí èê ÷èíð 碢š³í³ ãèš ïðîôåññîð Äàíàðà Ñóñååâà ýí àñõí-ðåêâèåìèí éîâóäò êåëâ.
Òèèì êåâ³ð ²ð³ñ³ä áîëí äåëê³ä òåìäãò³ íîìò Âàëåíòèí Ðàññàäèí³ ¢ëä³ñí ç´´ð ýíäðê áîëí èðã÷ ¢éíðò, áຠíàñòà íîìòíðò áîëí îþòíðò öåðãëš, òåäíä óëì ñîíüí øèíšëëòèí õààëº îëš àâõä í´êä áîëõíü ëàâòà, ÿºàä ãèõë³ òåð ç´´ðèã ´ðãí õ³ë³öò³, ã¢í ñóðºóëüòà áèëãò³ íîìò ¢ëä³ñèíü ò¢¢í³ áè÷ñí äåãòðì¢äíü èòê¢ëš³í³.
Ò¡ÐÂ²Í ªóíà

Îäíîãî èç ñòàðåéøèõ æèòåëåé Êåò÷åíåðîâñêîãî ðàéîíà, óâàæàåìîãî è çàñëóæåííîãî ãðàæäàíèíà Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ - Ìèõàèëà Äæèðãàëîâè÷à Øàëõàêîâà 15 íîÿáðÿ ñ 90-ëåòíèì þáèëååì ïîçäðàâèëè: ïåðâûé çàìåñòèòåëü ãëàâû Êåò÷åíåðîâñêîãî ÐÌÎ ÐÊ Äæàíãàð Öèäèíîâ, íà÷àëüíèê îòäåëà ìèíèñòåðñòâà ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà ÐÊ Áààòð Öåáèêîâ, çàìåñòèòåëü äèðåêòîðà ôèëèàëà ÔÃÓÏ ÐÒÐÑ "ÐÒÏÖ" ÐÊ Î÷èð Êàðíèêîâ è ðåäàêòîð ðàéîííîé ãàçåòû "Àëòí Áóëã" Òàòüÿíà Ñàìáóåâà.
Ãîñòè ïîæåëàëè þáèëÿðó ñîõðàíèòü íà äîëãèå ãîäû ïðèñóùèå åìó æèçíåëþáèå, áîäðîñòü äóõà è îïòèìèçì, à òàêæå êðåïêîãî çäîðîâüÿ, áëàãîïîëó÷èÿ ðîäíûì è áëèçêèì. Âåòåðàíó âðó÷èëè ëè÷íîå ïîçäðàâëåíèå Ïðåçèäåíòà Ðîññèè Â. Ïóòèíà ñ þáèëååì è öåííûå ïîäàðêè îò Ìèíñåëüõîçà ÐÊ, ôèëèàëà ÔÃÓÏ ÐÒÐÑ "ÐÒÏÖ" ÐÊ, àäìèíèñòðàöèè ÐÌÎ è ðåäàêöèè ðàéîííîé ãàçåòû.
 ïîçäðàâëåíèè ìèíèñòðà ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà ÐÊ Áààòðà Áîëàåâà, â ÷àñòíîñòè, ãîâîðèòñÿ: "Ìû ãîðäèìñÿ Âàìè, ïîêîëåíèåì ãåðîåâ è ïîáåäèòåëåé, êîòîðûå ñ ÷åñòüþ ïðîøëè âñå èñïûòàíèÿ. Çà Âàøèìè ïëå÷àìè áîëüøàÿ òðóäîâàÿ áèîãðàôèÿ, íàïîëíåííàÿ ñîçèäàòåëüíîé ðàáîòîé. Âûðàæàåì áëàãîäàðíîñòü è èñêðåííåå óâàæåíèå çà ãåðîè÷åñêóþ æèçíü, è íèçêèé Âàì ïîêëîí çà ñàìîîòâåðæåííûé òðóä è àêòèâíóþ æèçíåííóþ ïîçèöèþ".
Íåñìîòðÿ íà ïðåêëîííûé âîçðàñò, Ìèõàèë Äæèðãàëîâè÷ âûãëÿäèò áîäðî è íàõîäèòñÿ â ïðåêðàñíîé ôîðìå.  ÷åñòü äíÿ ðîæäåíèÿ îòöà ñòàðøàÿ äî÷ü þáèëÿðà, Ñâåòëàíà Ìèõàéëîâíà, è çÿòü, Áîðèñ Ýðåíäæåíîâè÷ Îðãàäûêîâ, ó êîòîðûõ ñåé÷àñ æèâ¸ò çàñëóæåííûé âåòåðàí, âìåñòå ñ îñòàëüíûìè ÷ëåíàìè áîëüøîé, äðóæíîé ñåìüè è ïðàâíóêîì íàêðûëè ïðàçäíè÷íûé ñòîë è æäàëè ãîñòåé.  ýòîò äåíü ïîñòóïàëè ò¸ïëûå ïîçäðàâëåíèÿ îò äåòåé, 9 âíóêîâ è 14 ïðàâíóêîâ. Âåòåðàí áûë î÷åíü òðîíóò èõ âíèìàíèåì.
Ìèõàèë Äæèðãàëîâè÷ ðàññêàçàë î ñâîåé æèçíè: 40 ëåò îí òðóäèëñÿ â ñèñòåìå àãðîïðîìûøëåííîãî êîìïëåêñà. Ðîäèëñÿ â ñ. Äåíèñîâêà ßøàëòèíñêîãî ðàéîíà â ìíîãîäåòíîé ñåìüå. Ðàíî ïîòåðÿë îòöà. Ñòàðøèé áðàò, Äàìáî, ïîãèá íà ôðîíòå ïîä ã. Õàðüêîâîì â Âåëèêóþ Îòå÷åñòâåííóþ âîéíó, âòîðîé áðàò, Íèêîëàé, - çàùèòíèê Ëåíèíãðàäà, ïåðåæèë áëîêàäó, íî óìåð â Ñèáèðè. Äî âîéíû Ì. Ä. Øàëõàêîâ óñïåë îêîí÷èòü 6 êëàññîâ.  1943 ãîäó èõ ñåìüÿ áûëà äåïîðòèðîâàíà â Ñèáèðü è ïîïàëà â Ðûáèíñêèé ðàéîí Êðàñíîÿðñêîãî êðàÿ. Òàì ïîäðîñòîê ïîø¸ë ðàáîòàòü íà ëåñîïîâàë, ÷òîáû ïîìîãàòü ñåìüå. Òðóäèëñÿ íà çàãîòîâêå ëåñà, áûë âîç÷èêîì. Çäåñü æå îí âñòðåòèë ñâîþ ëþáèìóþ äåâóøêó Åêàòåðèíó, è â 1949 ãîäó, âî âðåìÿ íîÿáðüñêèõ ïðàçäíèêîâ, îíè ñîçäàëè ñåìüþ. Ïîñëå ðåàáèëèòàöèè êàëìûöêîãî íàðîäà ìîëîäàÿ ñåìüÿ ñ äåòüìè âåðíóëàñü íà ðîäèíó, â ñ.Ñëàäêîå ßøàëòèíñêîãî ðàéîíà. Ìîëîäîãî, ãðàìîòíîãî è ýíåðãè÷íîãî ñïåöèàëèñòà çàìåòèëè ñðàçó, îí òðóäèëñÿ íà îòâåòñòâåííûõ ó÷àñòêàõ: ó÷¸ò÷èêîì, áóõãàëòåðîì, çàâåäóþùèì òîêîì, ÌÒÌ. Êîëëåãè è êîììóíèñòû êîëõîçà èì. Ê.Ìàðêñà ïðèíÿëè åãî â ðÿäû ÊÏÑÑ, ðåêîìåíäîâàëè â ÷ëåíû ðàéêîìà ïàðòèè. Ýòî áûëî çíàêîì âûñøåãî àâòîðèòåòà è äîâåðèÿ â òî âðåìÿ. Øëè ãîäû, â ìíîãîäåòíîé ñåìüå ó Ìèõàèëà Äæèðãàëîâè÷à è Åêàòåðèíû Íèêîëàåâíû ðîñëè øåñòåðî äåòåé. ×òîáû îáåñïå÷èòü äîñòàòîê â äîìå ñåìü¸é ñòàëè ðàáîòàòü â æèâîòíîâîäñòâå: ñ 1958 ïî 1997 ãîä Ì.Ä. Øàëõàêîâ ïðîðàáîòàë ñòàðøèì ÷àáàíîì êîëõîçà èì. Ê.Ìàðêñà, îòêóäà è óø¸ë íà çàñëóæåííûé îòäûõ. Ñ ñóïðóãîé â ìèðå è ñîãëàñèè ïðîæèëè 64 ãîäà, âîñïèòàëè äåòåé è âíóêîâ. Êîãäà íå ñòàëî âåðíîé ñïóòíèöû æèçíè, âåòåðàí ïåðååõàë â ï. Êåò÷åíåðû ê ñòàðøåé äî÷åðè, êîòîðàÿ ìíîãèå ãîäû ðàáîòàëà â ðàéïî ãëàâíûì áóõãàëòåðîì, òàêæå ÿâëÿåòñÿ óâàæàåìûì ÷åëîâåêîì â ðàéîíå.
Æèçíü ñîñòîÿëàñü, ñ÷èòàåò âåòåðàí. Îí íå æàëóåòñÿ íà ñóäüáó, ðàäóåòñÿ æèçíè. Þáèëÿð - àêòèâíûé ÷èòàòåëü ïåðèîäè÷åñêîé ïå÷àòè, â êóðñå âñåõ ïðîèñõîäÿùèõ ñîáûòèé â ñòðàíå è ðåñïóáëèêå, ïîýòîìó ðàéîííàÿ ðåäàêöèÿ ñâîåìó ïîñòîÿííîìó ïîäïèñ÷èêó â ïîäàðîê îôîðìèëà áåñïëàòíóþ ïîäïèñêó íà ãàçåòó "Àëòí Áóëã". Óçíàâ, ÷òî åãî äåíü ðîæäåíèÿ ñîâïàäàåò ñ Äí¸ì ïå÷àòè Êàëìûêèè, âåòåðàí ïîçäðàâèë âñåõ ðàáîòíèêîâ ÑÌÈ ðåñïóáëèêè ñ ïðîôåññèîíàëüíûì ïðàçäíèêîì è ïîæåëàë òâîð÷åñêèõ óñïåõîâ è îñòðîãî ïåðà.
Çà ìíîãîëåòíèé äîáðîñîâåñòíûé òðóä Ì.Ä. Øàëõàêîâ íàãðàæä¸í ìíîãèìè ïðàâèòåëüñòâåííûìè Ïî÷¸òíûìè ãðàìîòàìè, þáèëåéíûìè ìåäàëÿìè, â òîì ÷èñëå "Çà äîáëåñòíûé òðóä â Âåëèêîé Îòå÷åñòâåííîé âîéíå 1941-1945 ãã."
 çàâåðøåíèå âñòðå÷è Ìèõàèë Äæèðãàëîâè÷ ïîæåëàë âñåì ìèðíîãî íåáà íàä ãîëîâîé è ñ÷àñòüÿ, óñïåõîâ â ðàáîòå è áëàãîïîëó÷èÿ, ïîáëàãîäàðèâ âñåõ çà âíèìàíèå, ïîçäðàâëåíèå è ïîäàðêè.

Òàòüÿíà ÑÀÌÁÓÅÂÀ

Îäàõí Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí ãóìàíèòàðí ôàêóëüòåòèí ãåðìàíñê ôèëîëîãèí êàôåäðèí áàãøíð øêîëàí ò´ãñ³š³õ àðâòíðò ¢ðâð ê庳ä, òåäíä ëèíãàôîíà êàáèíåòì¢ä, àóäèòîðüìóä ¢ç¢ë³ä, áàãøíðëà òàíüëäóëàä, "Õàëüìã ÃÓ-í èðã÷èí àáèòóðèåíò" ãèäã êåðã-¢¢ëäâðò îðëöâ.
ªóðâí ´äðèí ýðãöä ýäí ñóðºóëü÷íðèí ò´ë³ ñóðºóëèí-äàìøóëëºíà ñåññü êåâ, ºàçàäûí êåë³ð òåäí³ ìåäðëèã 㢢ä¢ë³ä áåëäâðèíü ÿñðóëâ. Èèã³ä àíãëü êåë³ð ãåðìàíñê ôèëîëîãèí êàôåäðèí äîöåíò Ñ.Â.È.Ìàíäæèåâà êåñí çàíÿòüä Ýëñòèí áîëí ðàéîäûí øêîëìóäûí 11-÷ êëàññèí 40 ñóðºóëü÷ èðâ. Ýäí ÅÃÝ-í êåìš³íä ´ãäã àóäèðîâàíÿ, óìøëºíà, ëåêñèêèí áîëí ãðàììàòèêèí òåñòèí äààëºâðèã ê¢ö³â. Òåð ìåò áè÷ìð áîëí êåëëºí³ èê êåìš³ò³ äààëºâðèã ÿºš êåäãèíü ýäíä óíèâåðñèòåòèí áàãø òîäðõàºàð ö³³ëºš ´ãâ.
Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòä îþòíðèí ò´ë³ ÿìàðàí ñ³í òààë òîãòàãäñíà òóñêàð Ñâåòëàíà Âàëåðèåâåíà àðâòíðò êåëš ´ãâ, àíãëü áîëí íåìø êåë äàñëºíà éîâóäò îþòíð ºàçàäûí ÿìàðàí îðí-íóòãò îääãèí, Ýëñòä áîëäã íàðò-äåëê³í êîíôåðåíöñò îð÷óëà÷èí ÿìàðàí ê´äëìø ê¢ö³äãèí, ÿìàðàí ïðåäìåò äàñäãèí òóñêàð êåëš ´ã³ä, èðã÷ àáèòóðèåíòíðèí ñóðâðìóäò õ³ð¢ ´ãâ. Òåð ìåò êàôåäðèí ê´äë³÷íð àáèòóðèåíòíðèí ò´ë³ ìàðºà, îëèìïèàäìóä á¢ð䳚, ÅÃÝ-í õàëõàð ñ¢â-ñåëâã³í ´ãõìí, òåð¢í³ òóñêàð ýäí áàñ ñóðºóëü÷íðò êåëš ´ã³ä, ýí êåðã-¢¢ëäâðò öóãòàí îðëöòí ãèñí ¢ðâð êåâ.
Ñåññèí ÷èëã÷³ð àðâòíð òåäíë³ Õàëüìã ÃÓ-í áàãøíð çàíÿòü êåñíä, îëí ç¢ñí êåðã-¢¢ëäâð á¢ðä³ñíä õàíëòàí ´ðãš, ñóðºóëü÷íðèí ò´ë³ áîëäã êàôåäðèí ñåìèíàðìóäò óëì îðëöõâèäí ãèš ñåäêë³í êåëâ.
Òèèì ê´äëìø òàëäàí ÷èãí ôàêóëüòåòì¢äò ´ðã³ð ê¢ö³ãäí³, Õàëüìã ÃÓ-í ôèçèêî-ìàòåìàòè÷åñê, õèìèêî-áèîëîãè÷åñê øêîëìóä êåñã šèëèí òóðøàðò ¢¢ëäš³í³, íààðàí ñóðºóëü÷íð îëàð èðí³, áàãøíðëà òàíüëäš òåäí³ ëàáîðàòîðí çàíÿòü, ñåìèíàðò áîëí ëåêöä îðëöíà, õ´´ííü ýäí³ñ êåñãíü Õàëüìã ÃÓ-ä ñóðºóëüä îðíà, ÿºàä ãèõë³ ýäíä øèí ëàáîðàòîðüìóä, ñóðºóëèí ñ³í òààë, áàãøíð òààñãäíà.
Ñóðºóëü÷íðèí ò´ë³ óíèâåðñèòåò šèë áîëºí îëèìïèàä á¢ðä³í³, êåñã ïðåäìåò³ð àðâòíð ìåäðë³í ñ´ðš ÷àäíà, àøòíü ýäíä âóçèí áàãøíð ñåëâã³í ´ã÷, öààðàíäíü òàœº÷èí ºîëëã÷ âóçä îðõèí ò´ë³ ÿìàðàí áåëäâð ê¢ö³õèí òóñêàð òîäðõàºàð ö³³ëºš ´ãí³, ñóðºóëü÷íðëà çàëºëäà á³ðí³, àøòíü ýäí³ñ êåñãíü Õàëüìã ÃÓ-í îþòíð áîëíà.
Òèèã÷ê³ä Õàëüìã ÃÓ-í îþòíð áîëí áàãøíð šèë áîëºí òàœº÷èí ðàéîäàð, õàì-õîøà á³³õ ðåãèîíìóäàð éîâíà, òåíä øêîëàí ò´ãñ³š³õ ê´â¢ä-ꢢêäò óíèâåðñèòåòèí, òåð¢í³ á³³äë-šèðºëèí òóñêàð êåëš ´ãí³. Òåð ö³³ëºâðèí ê´äëìø ñ³í àøòà áîëíà, šèë áîëºí Õàëüìã ÃÓ-ä îðäã àáèòóðèåíòíðèí òî ´ñ³ä éîâíà. Òåäí³ òîîã èêä¢ëõ ê¢öë óíèâåðñèòåòèí ºàðäâð ò³âš³í³, òèèì êåâ³ð Õàëüìã ÃÓ-í íåðí äåëê³ä ´ðãšš éîâíà.

Šààõàí ªóíà

Ýíäð ´äð ìàíà îðí-íóòãò ´ðê-á¢ëä ºîë îíüãàí ´ãí³, ÿºàä ãèõë³ ýê-ýöêíð, ààâ-ýýšíð, ýëãí-ñàäíü áè÷êä¢äò³í ñóðºìš ´ã÷ îðí-íóòãòàí, òàœº÷äàí èòêëò³, ò´ðñêí÷ ñåäêëò³ èðãíì¢äèã àñðíà. "¥ðê-á¢ë áàò áîëõëà, ²ð³ñ³ ÷èãí ÷àœºðàä á³³õ" ãèñí Öóã³ð³ñ³í ìàðºàíä 5 ¢ðò³ ýê Íàòàëüÿ ×óæàåâà, ²ð³ñ³í áîëí Õàëüìã Òàœº÷èí à÷òà áàãø Ñîôüÿ Îëüçååâà áîëí Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòèí 1-÷ êóðñèí îþòí Ìåðãí Ìàíäæèåâ îðëöàä, ãðàíò ø¢¢š àâàä, äèïëîìñàð à÷ëãäâ.
Îäàõí ìàðºàíà ºóðâí ëàóðåàò áîëí Õàëüìã Òàœº÷èí ꢢêä óëñèí Íèèö³í³ àõëà÷ Ëèäèÿ Ëåáåäåâà "Õàëüìã Òàœº÷" ãèäã ÐÈÀ-í ãåðò èðš æóðíàëèñòíðò òåð ìàðºàíà éîâóäûí òóñêàð êåëš ´ãâ.
Öóã îðí-íóòãàñ 3 ì蜺í ê¢í ýâð³ííü ò´ñâ³í ìàðºàíà õ³ë³âðò îðóëñìí, ýäí³ñ çóã 35-íü ëàóðåàòíðèí òîîä îðâ. Òèèì ñîíüí ò´ñâèí òîîºàð Õàëüìã Òàœº÷èí ýë÷íð 2-÷ îðìä ºàðñìí, ºóðâäã÷ îðìèã Ñàíêò-Ïåòåðáóðãèí ýë÷íð ýçëâ, äèèë³÷èí íåðèã Ìîñêâàí êîìàíä 碢â ãèš í¢ð ¢ãä³í Ëèäèÿ Ëåáåäåâà ö³³ëºâð ´ãâ.
ijê³ä ýâð³ííü òîîëâðàí Ñîôüÿ Çóðãàíîâíà êåëâ. "Õàëüìã óëñèí àâúÿñèí òóñêàð áè äåãòð áè÷ë³â, ìàðºàíà ò´ë³ øèøëœ àëüáîì áåëäë³â, ãàçåòä áàðëãäñí ç³ðì ñòàòüÿºàí ÷èãí éîâóëëàâ. Áîëâ áè öààðàíäíü àâúÿñèí òóñêàð áè÷š³í³â",- ãèš àâúÿñèã ñ³³í³ð ìåääã äàìøëòòà áàãø êåëâ.
Ìàíà òàœº÷èí ýë÷íð Ìîñêâàä "Èçìàéëîâî" ãèè÷ë¢ðò á³³â. Êðàñíîÿðñêàñ, Òþìåíÿñ, Òîìñêàñ, Ïñêîâàñ áîëí êåñã íàíü ÷èãí ðåãèîíàñ ³ìòí ëàóðåàòûí äèïëîìàí àâõàð èðñìí. Ýäí³ ê´äëìøèíü æþðèí 15 ãåø¢í øèíšëâ. Ñîôüÿ Çóðãàíîâíà "Àâúÿñ õàäºëà÷íð" ãèäã íîìèíàöä äèèëâð á³ðñìí, òåð¢íë³ äåãö áàñ 8 ê¢í òèèì ´´ä³í íåð 碢â. 15-20 šèëä³í àâúÿñò íåð³äñí äåãòð³í Ñîôüÿ Çóðãàíîâíà áè÷ñìí. Áàº÷óä ýí äåãòðèã ýðê áèø óìøõ ç´âò³, ýí äåãòð³ð ³ìòí ñîíüìñíà, äàðó-äàðóíü óìøíà ãèš à÷òà áàãø êåëâ.
Ëàãàíÿ á³³ðí ê¢í Ìåðãí Ìàíäæèåâ áàñ ëàóðåàò áîëâ. À÷ëëºíà êåðã-¢¢ëäâð áàéðòà-áàõòà á³³äëä Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³íä á³ðñí àëäð Äèèëâðèí ìóçåéä áîëâ ãèš òåìäãëâ. Ýí ìóçåéä ýêñêóðñüò ýðê áèø èðõ êåðãò³ ãèš îþòí êåëâ. Ýâð³ííü ê´äëìø³í ´ðê-á¢ëèííü í³³ìí ¢éä, òåäí³ èê ñîíüí òóóšä íåð³äñìí. Óðäíü Ëàãàíÿ ðàéîíä Ìîãîé ñåë³í á³³ñìí, 1939 šèëèí êàðò äååð òåð¢ã îëš àâ÷ áîëõìí. Áîëâ õàëüìã óëñèã öààšëà õàðºóëñí šèëì¢äò Ìåðãí³ ´âêíðèí ñåë³í óãà áîëñìí. Òåð ñåë³í³ òóóšèí òóñêàð ÷èãí Ìåðãí áè÷ñìí.
Ýäí³ ´ðê-á¢ë ñîéëûí áîëí áèëã-ýðäìèí òàœº÷èí áîëí îðí-íóòãèí ìàðºàñò ÿºš îðëöäãèí òóñêàð áàñ íåã ëàóðåàò Íàòàëüÿ ×óæàåâà êåëš ´ãâ. ¥ðê-á¢ëèííü ´äð-á¢ðèã ýí ðîëèêä ¢ç¢ëâ. Õàëüìã àâúÿñëà èðëö³ò³º³ð áè÷êä¢äèã ÿºš àñðäãèí òóñêàð Íàòàëüÿ ýâð³ííü ò´ñâä³í òîäðõàºàð áè÷ñìí. Òèèì êåâ³ð îëí ¢ðò³ ´ðê-á¢ëì¢ä êåñã êåðã-¢¢ëäâðò øóíìºàºàð îðëöíà, ýäí³ äàìøëòûã ÷èãí îëíà ò´ë³ îëçëõ êåðãò³ ãèš Íàòàëüÿ òîîëâðàí êåëâ.
Öóã ò´ñâèí ò´ðíü éèð ñîíüí, òåã³ä õàëüìã àâúÿñèã ìàðòëãî, ò¢¢í³ óë äååð áè÷êä¢äò ñóðºìš ´ãõ êåðãò³ ãèš ê¢¢íäâðò îðëöà÷íð òîîëâðàí êåëâ. Òåã³ä ìàíà ´âêíðèí àâúÿñèí òóñêàð óëì ´ðã³ð øêîëìóäò, ñàäìóäò, ó÷èëèùì¢äò êåëš ´ãõìí. Ìàíà òàœº÷ä áîëí îðí-íóòãò êåñã êåëí-óëñ á³³í³, òåäí³ àâúÿñëà áàñ öóãòàí òàíüëäõ ç´âò³ ãèš ê¢íäò³ ãèè÷íð àøëâð êåâ.
Ò¡ÐÂ²Í ªóíà

Áîëãàðèí ºàçðò "Äâîð êèðèëëèöû" ãèäã èê ñîéëûí êîìïëåêñ á³³í³. Òåð¢íä ³ìòí îëàð èðäã ºàçð áîëšàíà. Òåíä êèðèëëèöèí ¢çã¢ä îëçëš áè÷äã íåðò³ áè÷³÷íðèí áóìáñ ò³âãäš³í³. Äåëê³ä íåðíü ºàðñí îëí êåëí-óëñèí ýë÷íð áîëã÷ áèëãò³ áè÷³÷íðèí, óò òîîäàí 80 ê¢¢í³ áóìá ò³âãäõ çóðà ýíä á³³í³. ×èíðò³ ýí éîâäëûí òóñêàð Õàëüìã Òàœº÷èí ñîéëûí áîëí òóðèçìèí ìèíèñòðèí äàðóê Íèêîëàé Ñàíäæèåâ "Êàëìûêèÿ" ÐÈÀ-ä áîëñí áðèôèíãä êåëš ´ãâ.
Áîëãàðèí òåð èê ìóçåéèí äèðåêòîð Êàðåí Àëåêñàíÿí òàœº÷èí ºàðäâðèí íåðíä áè÷ã èëã³ñí á³³š. Ýí ìóçåéä á³³õ áè÷³÷íðèí àëëåéä õàëüìã íåã áè÷³÷èí áóìá ò³âõèí òóñêàð òåð¢íä êåëãäñí áèë³. Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ òåð ñåäâ³ðèíü ä´œí³ä, òàœº÷èí ñîéëûí áîëí òóðèçìèí ìèíèñòåðñòâä êåðãèã ê¢ö³õ äààëºâð ´ãâ. Õàëüìãò, ²ð³ñ³ä á³³òõ³ öóã äåëê³ä íåðíü òóóðñí õàëüìã ø¢ëã÷, Ñîöèàëèñòè÷åñê Ê¢÷-ê´ëñí³ Ãåðîé Ê´ãëòèí Äàâàí áþñò áåëäš, òåð¢ã Áîëãàðüò àâ÷ îäõ øèèäâð àâãäâ.
Õàëüìã çóðà÷ Áàòà Ýðäíååâ êåñí, š´´ëí ìàòåðèàëàñ êåâëñí ä¢ðèíü îëçëõ ò´ð ò³âãäâ. Òåð áþñò (ê¢¢í³ öîãöèã ´ð³ë³ð êåâëš òîãòàëºí) äàðóíü ìåòàëëä öóòõãäõ áîëâ. Êåëõ³ñ, ñåäâ³ðèí ýê òàòà÷íð -áîëãàðìóä áèéñíü òåð áåëäš³õ òîîòàí áè÷³÷íðèí áóìá ãèš íåð³äí³. Éîñíäàí áîëõëà, òåðíü áþñòìóä áîëšàíà. Òèèã÷ê³ä, òåðíü ÿìàðàí êåìš³ò³ áîëõèíü äèãò³º³ð çààš áè÷ñí áèë³. ¥íäðò³í 50- 55 ìåòð áîëõ, 47 êèëîãðàìì òàòõ áþñò àâ÷ îäàä, òåíä àëëåéä óãëš ò³âõ ç´âò³ áîëšàíà. Áàòà Ýðäíååâèí êåñí š´´ëí êåâë¢ð³ñ Àð ¡çãèí Îñåòüä çóðà÷ Íîäàð Õàáèðîâ ìåòàëëä òåð¢ã êåâëš, öóòõš òîãòàâ. Òèèã³ä áåë êåãäñí áþñòèã Íèêîëàé Äæàìáóëîâè÷ Áîëãàðüò ê¢ðãõìí. Íîÿáðèí 17-ä Ìîñêâàºàð äàìšàä, Áîëãàðþð ìèíèñòðèí äàðóê íèñš ºàðõìí. Òåíä Ïëèöêà áàëºñíä ê¢ðõìí. Íîÿáðèí 20-ä áàéðèí á³³äëä áþñò àëëåéèí ç´âò³ íåã á³³ðíäíü îðìàí îëš ò³âãäõìí. Õàëüìã óëñèí ø¢ëã÷èí áþñò òàëäàí êåñã áè÷³÷íðèí çåðãë³íä êåëí óëñèííü íåð äóóäóëš éîâõìí. Áóðÿòÿñ Õîöà Íàìñàðàåâèí áþñò áàñ òåíä ò³âãäõìí. Ðàñóë Ãàìçàòîâèí áîëí ä³êí õîéð áè÷³÷èí áþñò Äàãåñòàíàñ àâ÷ èðš ò³âãäõëåí. Öàãòàí ¢¢ðë³ä, ²ð³ñ³í îëí êåëí ëèòåðàòóðò ç´âò³ îðìàí îëš, óìøà÷íðàí áàéðëóëš éîâñí áè÷³÷íðèí ä¢ðì¢ä èèã³ä, Áîëãàðèí ñîéëûí èê öóòõëœä õà𺚠èðš, óðí ¢ãèí ç´´ðò ìåš³ óãàã, ¢íí³ ¢ã êåíä ÷èãí êåðãò³ã ìåä¢ëš³í³.
Ìèíèñòðèí äàðóê Íèêîëàé Ñàíäæèåâ Áîëãàðüò Ïëèñêà áîëí Âàðíà áàëºñíä òóðèçìèí õàëõàð ¢¢ëäš³õ ôèðìñèí ºàðäà÷íðëà õàðºš, Õàëüìã Òàœº÷èí òóñêàð êåëš ´ã÷, òóðèñòè÷åñê õàëõàðí ìàíà ºàçð þóºàðí ñîíüí áîëšàõèíü ¢ç¢ëš³õ ôèëüìñ áèé볺³í àâ÷ éîââ.
ŠÈЪËÈÍ Êåðìí