Шўлгиннь нарта герлд

03-12-2019, 09:36 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Хальмг Тањєчин улсин шўлгч Эльдші Эрднь 60 љилі ґґнін темдглљіні. Хальмг литературт зґвті орман эзлљіх, олн умшачнрин дуринь суњєсн бичічин ончта ґґнд нерідсн ўўдігч асхн А. Амр-Санана нерті Келн-улсин библиотекд болв. Литературн эн харєлтд бичічнр, багшнр, сурєульчнр, оютнр, йосна элчнр, сойлын кґдлічнр орлцв.
Ґґнлінь ирлцўлљ, литературн ўўлдврт кўцсн ґґдін кўцімљинь темдглід, Тањєчин Толєач Бату Хасиков Зірлгірн «Хальмг Тањєчин ачта иргн» гидг кўндті нериг Эльдші Эрдньд зўўлєв. Хальмг Тањєчин Улсин Хуралд (Парламентд) Тањєчин Толєачин элч Араш Манджиев ґґдін тер ачлвриг бичічд тањєчин Толєачин нерн дееріс бірўлљ ґгв.
Хальмг Тањєчин Улсин Хуралын (Парламентин) Ахлачин дарук Саглар Бакинова, тањєчин сойлын министр Хоњєр Эльбиков бичічиг 60 љилі ґґнлінь ўнн седклісн йґріљ, сойлын љирєлд орулљах тівцинь ґґдін ўнлв.
Эльдші Эрднин тўрўн шўлгўд 1979 љилд барлгдсмн. «Хальмг ўнн» газетд болн «Теегин герл» гидг альманахд эклід бичљісн тўўрвічин шўлгўдлі умшачнр тиигљ таньлдсн билі. Йиртмљин біідлиг, тґрскн теегин сііхниг шўлгўдтін эн ўзўлв. Бає настаєасн авн эн хурц хіліцтієін болн нірн шинљтієін медўлсмн. Шўлгўдинь умшхла, буурлдан ўнр кањкнсн болад, мґрдин инцхісн і соњсгдсн болљ медгддмн. Тўрўн хурањєунь «Нарта гер» гиљ нерідгдљ.
Ірісін Федерацин сойлын ачта кґдліч, литературн шинљліч Данара Дорджиева бичічин ўўдігч хаалєин туск илдкл кев. Эклід бичљісн Эрднин шўлгўдт ах ўйин бичічнр урн ўгин билгинь ўзљ, ўўділтднь дґњ болљ йовсмн. Кґглтин Дава, Инљин Лиљ, Сањєљин Бося болн нань чигн бичічнр љирєлин хаалєднь туслсиг Эрднь мартхш. Кґглтин Даван 100 љилин ґґнд нерідљ дегтр белдљіхин тускар бичіч бийнь келні.
Элст балєсна Хургин депутат Наталья Чужаева, Элст балєсна администрацин толєачин дарук Истя Мушаев бичічин ўўдіврмўд бає наста кўўкд-кґвўдт сурємљ ґглєнд ик чинр зўўдгинь темдглід, ўўдігч шин кўцімљ терўнд дурдв.
Хальмгин бичічнрин Нииціні ахлач болад, Эльдші Эрднь орн-нутгин талдан бичічнрлі залєлда бірлєнд ик оньган ґгні. Чеченск Республикіс ончта ґґнлінь йґріхір Кавказин бичічнрин Клубин Чеченск іњгин ахлач, Чеченск Республикин улсин бичіч Адам Абдурахманович Ахматукаев ирсмн. Кавказин олн бичічнриг хамцулдг Клубин президентин Йґрілин бичгиг болн белгиг эн авч ирв. Бичічнрин залєлдан литературн ўўлдврт урмд ґгдгиг, бичічнриг ниицўллєнд Эльдші Эрднин ик нилчиг эн темдглв.
Ґдгі цага хальмг шўлглінд Эльдші Эрднь чинрті нег халхнь болљана. Олмєа сііхн келн, ґвкнрин авъясмудыг медљ, терўні чинринь шўлгліні ўгір хурц кевір товчлљ ўзўлдг билгинь урн ўгд дурта улс медні. Хальмгин Олна палатын гешўн, тањєчин сойлын ачта кґдліч, тањєчин ачта иргн Иван Басангов, хальмг улсин шўлгч, тањєчин ачта иргн Владимир Нуров бичічин ґвірц билгиг ўнлљ, йґрілин ўг келв.
Литературн залєлданд, хальмг улсин тууљиг болн нерті улсиг урн ўгірн тууруллєнд шўлгчин орулљах тівциг Хальмг Тањєчин сойлын ачта кґдліч, Эльдші Эрднин шўлгўдиг орс келнд орчулсн Лия Щеглова, тањєчин номин ачта кґдліч, бичіч, литературн шинљліч Андрей Бадмаев темдглљ, ўнн седклісн терўг йґрів.
Эльдші Эрднин ўўдігч болн олна ўўлдврнь олн ачлврар ўнлгдсн бііні. Хальмг улсин бичіч, тањєчин сойлын ачта кґдліч, Хальмгин комсомолын Э. Деликовин нерті мґрін лауреат, «Улан Зала» болн Номто Очировин нерті мґрісин лауреат талдан келн- улсин мґрієір бас ачлгдсмн. Тарас Шевченкон нерті Украина келн-улсин мґрін лауреатын нер зўўні. Украина бичічнрин регионмуд хоорндк Нииціні В. Сосюран мґрін лауреат гидг нерн энўнд литературн залєлда батллєнд орулљах тівцинь темдглљ ґггдсмн.
Эльдші Эрднин тґрсн єазрнь Яшкуль селін. «Яшкуль селіні ачта иргн» гидг нер зўўљіх, ода болхла, урн ўгин ўўлдврірн нер єарч Хальмг Тањєчин ачта иргн болсн Эльдші Эрдниг Яшкулин района администрацин толєачин дарук Галина Шининова, Эрднин багш, классин єардач Галина Гучиновна Насунова бўлінір терўг йґрів. Тањєчин улсин бичіч Николай Доржинович Илюмжинов бичічиг ончта ґґнлінь йґріљ, шин ўўдігч кўцімљ дурдв. Хальмгин улсин зурач Александр Поваев Эрднин зург зурсн, терўгін йґрілин ўгтієір бірўлљ ґгв.
Зая-Пандитын 420 љилин ґґн эн љил темдглгдљіні. Эльдші Эрдни «Зая-Пандита или Колесо Учения» гидг поэмин тасрхаг тањєчин ачта артистк Тамара Параева умшв. Библиотекин кґдліч Радмила Мутляева шўлгчин «Эњкр єулмт» гидг шўлгиг умшв. Тањєчин ачта артист Кутлан Мукубенов болн искусствин училищин оютн Амуланга Дедюшева дуд дуулв.
Бичічин шўлгўдин билгті улнь болљах тґрскн келн эн асхн нарна герл болљ цугтаєинь ээєід біів. Иигід тањєчин ачта артистк Наталья Гаданова єардљ давулсн ўўдігч асхна йовудт шўлгўд, дуд соњсгдљ, цуглрсн улст сергмљ ўўдів. А. Амр-Санана нерті Келн-улсин библиотекин кґдлічнр Эльдші Эрднин дегтрмўдин єііхўл белдв. «Эн цагин шўлгч» гидг нерідлєті зургудын альбом белдсн деерін библиографическ ціілєвр умшачнрин оньгт тусхасмн. Ірісін литературн єарцст Эрднь Эльдышевин ґґнд нерідсн материалмуд барлгдв.

ЉИРЄЛИН Кермн

Видео