Төрскн келін һазалҗ болшго

05-08-2020, 09:43 | Таңһчин зәңгс » Зіњг

«Хальмг кел делгрүллһнә, батруллһна болн медлһнә төр күн болһна седклин өвдкүр. Хальмг Таңһчин Толһач Бату Хасиков эн төрт ик оньган өгдгнь учрта. Юңгад гихлә таңһчин болн района һардачнр эн төриг оньгтан авхла, мана җирһлин һоллгч төр күцәмҗтә кевәр хадһлгдад бәәх гисн санан батрна.
Дәкәд мадн, багшнр, хальмг келнә көтлвр бичгдсинь медәд, бас икәр байрлад, эннь йир сән седвәр гиҗ санҗанавидн. Хальмг келәр олн зүсн марһа кехлә, тернь баһчудт урмд өгхнь маһд уга. Дегтрмүд, тольмуд бас кергтә. Хальмг келнә багшнр шин цагин некврәр алс-зәәһин кичәл давулхд Интернетд төрскн кел сурһульд даслһна платформ бас ик туста болад бәәхмн.
Нег-негән гемшәдг, хоорндан цүүглддг цаг давв. Хальмг келнә төрт цугтан орлцх зөвтә», – гиҗ төрскн келнә күндтә, олн дунд ик темдгтә мергҗлтнр Целинн района Хар Булга селәнә дунд сурһулин хальмг келнә багш Нина Коксунова болн Элстин 17-ч тойгта сурһулин төрскн келнә багш Татьяна Окнеева бичгтән чикәр темдглҗәнә.
Әрәсән Һол заканд чигн одахн төрскн келнә туск чиклвр орулгдв: мана орн-нутгт бәәдг цуг келн-улст эврәннь төрскн келән, сойлан хадһлх зөв бәәнә гиҗ тер чиклврт келгдҗәнә. Тиим кевәр төрскн келән хадһллһн, терүг даслһн цуг улсин керг болҗана. Һардгч үүлд бәәх улс бас төрскн кел дасад, олн әмтнд сән үлгүр үзүлх зөвтә, тиим неквр эднд тәвхлә сән болх. Урднь Хальмг Таңһчин Деед Совет тиим неквр тәвҗәлә, тегәд дааврта үүл дааҗасн болн талдан чигн улс цугтан кичәлд ирдг болв. Мана «Хальмг үнн» газетд чигн тиим кичәлмүд бүрдәгдлә. Мана дамшлтта седкүлчнр тер курсмудт багшнр болҗ үүлдҗәлә. Ода чигн тиим зака батлхд ора биш.
Болв хамгин түрүнд бичкдүдин садас болг сурһуляс эклх кергтә. Одахн Хальмг ик сурһулин профессор Владимир Мушаевин һардврт бикдүдин садмудын сурһмҗлачнрин төлә «Дольган» гидг хураңһу барас һарв. Энүнд баһ, дундын, ах болн сурһульд белдҗәх бичкдүдин багин төлә олн зүсн наад кичәлд олзллһна материал хальмг келәр өггдҗәнә.
Эн хураңһу һарһлһнд болн тогталһнд Хальмг ИС-н талдан чигн багшнр, Хальмг номин төвин болн таңһчин сурһуль-эрдмин болн номин министерствин көдләчнр орлцв. Тиим дегтр ик туста болҗана, хальмг келнә кичәлмүдиг улм соньнар бүрдәлһнд ик нилчән күргәд бәәхнь лавта. Тер мет бичкдүдин садмудт Интернетин эв-арһиг улм өргәр олзлх таал тогтахла бичкдүд бас улм түргәр болн таастаһар төрскн келән дасад бәәхмн. Хальмг ик сурһулин һардачин шиидврәр шин «Дольган» хураңһу садмудар болн дегтрин саңгудар өңгәр тархагдх.
Сурһульд ода бас эклц әңгәс авн «Үйнр» шин даслур олзлгдҗана, тер тоот бас сурһульчнр улм түргәр хальмгар келдгиг даслһнд нилчән күргәд бәәхнь лавта. Ода талдан әңгүдин төлә бас тиим учр-утхта дасхдг даслур үүдәхлә бас ик туста юмн болхнь маһд уга.
Тиигчкәд ода түгдг вируста гем ирәд мадниг талданар көдллһнә, кесг эв-арһ олзллһна үүлдврт дасхҗана. Алс-зәәһин эв-арһиг, Интернетиг ах классмудт улм өргнәр олзлх кергтә, тиигхлә арвтнр бас соньмсҗ хальмг келән дасхнь лавта. Аудированя төлә нертә артистнр хальмг келәр ахр келврмүд, үүдәврин тасрха умшад, хальмг кел сурһульчнрт дасххла бас туста болх. Ода өрк-бүлдән әмтн хальмгар келхш, тегәд тиим ахр келвр соңсад бичкдүд болн арвтнр келән дасад бәәх.
Аавнр, ээҗнр эн туст бас сән үлгүр үзүлҗ төрскн келән дасх зөвтә. Медәтә күн мел орсар ачнрлаһан күүндәд бәәхлә бас эвго болна. Хаҗуһас хәләхлә бас тедниг магтх юмн уга болна, тәв-җир күрчкәд төрскн келән яһад эс дассмб, зеенрин хүрмд йөрәл яһҗ келхмб гисн ухан орна. Тегәд һанцхн баһчуд дунд марһа кесн деерән медәтнриг чигн мартхмн биш.
Төрскн келнә кергт тиим кевәр күн болһн орлцх зөвтә. Уульнцд, талвңд мана төрскн келн хол соңсгдад, деврәд һарад бәәхлә ик тасста юмн болх. Мана тал ирдг зуульчнр Хальмг Таңһчд хальмг келн яһад эс соңсгдҗахмб гиҗ өврмҗ кешго. Эн туст Көтчнрә, Баһ Дөрвдә, Сарпан, Хар һазра болн нань чигн райодын, селәдин әмтн үлгүр үзүләд бәәхнь лавта. Тиим керг-үүлдврт зуульчнриг чигн дуудҗ болхмн.
Ода зәрм нертә мана иргнмүдин һардврт тер кергиг эклсн бәәнә, Элстин бәәрн әмтн тедниг дөңнҗәнә, болв тер җисән улм өсәд өргҗәд бәәх йоста, хамгин түрүнд мана хотл Элстд. Тиигхлә бидн күцлдән эрк биш күрхвидн.

Түрвән Һуна

Видео