Багш – эрдмин эклц

17-09-2022, 11:20 | Общество, Таңһчин зәңгс

Бичкн күүкн Валя сурһульд орхиг теңкән уга күләдг билә. Эднә өрк-бүл Сиврин һазрт тууврт бәәснә хөөн төрскн Астраханск мүҗин Лиманск района Зензели селәнд нүүҗ ирв. Энд Валя сурһульд орв. Түрүн багш Раиса Ивановна Фёдорова күүкд-көвүдт то-үзг дасхҗ, медрлинь гүүдүлҗ арднь орҗ сурһв. Түрүн багшнь чаңһ неквртә болсн бийнь цаһан седклтә, үнн-чик хәләцтә, килмҗтә күүкд күн бәәсмн, тегәд бичкдүд Раиса Ивановнаг күндлҗ, үгәснь һардго бәәсмн. Эднә класст орс, хальмг, маңһд, хасг болн нань чигн келн-улсин элчнр сурдг бәәсмн, болв багш кениг чигн йилһдго билә. Бичкдүд түрүн багшин нилчәр гүн медрл болн чик сурһмҗ авч өлзәтә сән үрд болҗ өсв.

Валентина күүкн сурһулян сәәнәр сурад, олна бәәдл-җирһлд шунмһаһар орлцад, сән гисн сурһульчнрин тоод бәәдмн. Өсәд-босхларн ямаран эрдм шүүҗ авхин тускар эн удан ухалсн уга. Түрүн багш Раиса Ивановнан үлгүрәр эн бас багш болхар шиидв. Тиигәд эн Элстүр ирәд, Х.Кануковин нертә педагогическ училищд орад, багшин эрдм дасв. Сурһулян төгсәснә хөөн баахн багшиг Хар Һазра района Комсомольск селәнүр йовулв. Тенд селәнә дунд сурһульд Баднян Валентина күч-көлснә хаалһан эклсн болдг.

- Тер цагт би арвн йистә баахн күүкн биләв. Нанд дарунь 1-ч класс өгв. Комсомольск селәнә дунд сурһульд эклц классмудын завуч болҗ Фарида Шагитовна Гайфутдинова тиигхд көдлҗәсмн. Эн кергән сәәнәр меддг, байн дамшлтта, өөдән мергҗлттә багш билә, тегәд Фарида Шагитовна нанд нүдн-амн болад, түрүн өдрәс авн килмҗән тусхаҗ, дөң-тусан күргдг болв. Кичәлиг яһҗ давулхиг, зура яһҗ белдхиг, сурһульчнрла яһҗ күүндхиг зааҗ, мини кичәлмүдт орлцҗ, сүв-селвгәрн хувалцдг бәәсмн. Мини класст 39 сурһульч билә, тегәд күн болһнд оньган тусхаҗ, күүкн-көвүн болһна авг-бәрцинь болн заңгинь учртан авч көдлмшән бүрдәхиг нанд ах үүрм зааҗ өгв. Тер цагас авн тәв һар җил давв, болв эндр өдр күртл би Фарида Шагитовнаг бүләнәр тодлҗ, күч-көлснә хаалһан эклхдм болн төлҗҗ батрхд дөң болснднь ханлтан өргнәв. Дәкәд сурһульчнрин эк-эцкнр намаг дөңнҗ, ямр нег керг-үүлдвр давулхд, күүкд сурһулян сәәнәр сурхд омг өгхд тусан күргсиг мартхшв, - гиҗ Валентина Петровна келнә.

Комсомольск селәнә дундын сурһульд түрүн класстнь сурч йовсн сурһульчнр эндр өдр күртл багшан мартлго бат залһлда бәрҗ, мендинь медҗ сән өдрмүдин байрла йөрәнә. Түрүн сурһульчнрнь эрүл-менд харлһна, сурһуль-эрдмин, селәнә эдл-ахун болн нань чигн халхин эрдмтә улс болв. Түрвән Баатр, Увшин Павел, Букена Римма, Дорҗин Кема, Босхмҗин Светлана, Палан Лариса болн нань чигн сурһульчнрнь өсәд-босад, тааста эрдмәрн көдлҗ йовна, төрскн сурһульднь харһлтс болхла, эдн түрүн багшан бас дуудҗ, ач-тусинь хәрүлхәр белгән нерәднә. Валентина Петровна эдниг 3-ч класс күртл сурһад, хәрд һарсна хөөн Комсомольск селәнәс нүүв.

Педагогическ училищ төгсәснә хөөн Валентина Петровна Сарпуль балһснд педагогическ институтд көдлн бәәҗ сурдг болв. Тенд селәнә эдл-ахун институтд сурчасн Анҗан Владимирла таньлдад, өрк-бүлән өндәлһв. Авальтаһан эдн Үстин района Цаһан Амн болн Харба селәдт бәәв. Герин эзн тенд селәнә эдл-ахун халхар дааврта үүлд көдлҗ йовв, Валентина Петровна болхла багшлв. Харба селәнә дунд сурһульд тавн җилдән багшлсна хөөн эн СМО-д нәәмн җилдән көдлв. 1992-ч җиләс авн ачта амрлһнд һарсн 2018-ч җил күртл Анҗан Валентина Приютна района Нарта селәнә дунд сурһульд географин багшар көдлв. Дөч һар җилдән сурһуль-эрдмин халхар көдләд, Валентина Петровна ода ачта амрлһнд бәәнә.

Владимир Олеевич авальтаһан эдн дөчн нәәмн җилдән бәәнә, һурвн үр өскв. Һурвн үрнь цуһар деед сурһуль сурад, өрк-бүлән өндәлһәд, тааста эрдмәрн көдлҗ йовна. Ууһн Очр Санкт-Петербург балһснд цергә медицинск академь төгсәснә дару Камчаткд усн дор усчдг онһцд эмчәр церглв. Хөөннь эрдмәрн Санкт-Петербург балһснд көдләд, цергә пенсьт һарв, эн авальтаһан нег көвү асрҗана. Айс көвүн бас Санкт-Петербургд сурад, юристин эрдмәр күцәмҗтәһәр көдлҗәнә, эн юридическ номин кандидатын цолта. Өрк-бүләрн деед сурһуль сурсн балһснд бәәнә, хойр көвүтә. Отхн Ирина күүкн бас ахнран дураһад тенд сурад, финансин халхар ик сурһульта. Күүкнь авальтаһан көвү күүк хойр өскчәнә. Һурвн үрнь Санкт-Петербург балһснд бәәдг төләд аав ээҗ хойрнь тиигәрән дару-дарунь одна, ачнр-зеенртәһән цаган сергмҗтәһәр давулна. Зуни амрлһнд һархларн тедн Хальмг Таңһчур ирнә. Энд аав ээҗ хойрнь күләҗәхиг тедн меднә, тегәд нааран адһна. Валентина Петровна герин һаза олн зүсн модд болн цецгүд урһана, ачнр-зеенрнь ирхләрн ээҗдән дөң болна. Дәкәд сул цагтан күүкд күн хатхмр хатхдан таасна.
Эн нарн өдрлә Валентина Петровна 70 җилин өөнән темдглҗәнә. Хамдан көдлҗ йовсн үүрмүднь, таньл-үзл улс, элгн-саднь болн өрк-бүлнь ончта өөнләнь йөрәҗ бүлән үгән нерәдхнь лавта. Сән авъяст тохрсар, түрүн сурһульчнрнь бас күндтә багшан йөрәхмн. Мана газетәр дамҗулад, түрүн сурһульчнрин нерн деерәс Увшин Павел Валентина Петровнаг һарсн өдрләнь йөрәҗ, халун менд илгәв. «Валентина Петровна мадниг 1-ч классас авн 3-ч класс күртл сурһсн билә. Бидн мана түрүн багшиг күндлҗ тевчнәвидн. Өгсн гүн медрлнь бат болсн учрар бидн цуһар сурһальта улс болвидн, цуһар эрдмәрн көдлҗәнәвидн. Мана түрүн багш өкәр чирә-зүстә, ик дааврта, чаңһ неквртә, цаһан седклтә болҗ маднд тодлгдна. Тиим кевәрн олн җилдән бәәҗ, хөвтә җирһл эдлҗ йовтха», – гиҗ сурһульчнь йөрәв.

ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: Валентина Петровна түрүн сурһульчнртаһан

Видео