Өвкнрин зөөрәс эклцән авсн үүдәврмүд

25-10-2022, 11:22 | Общество, Таңһчин зәңгс

Бичәч, шүлгч, орчулач Канкан Эрднин шин дегтр барас һарснд нерәдсн байрта йовдл шидр болв. А. Амур-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саңд болсн эн керг-үүлдврт олн улс ирҗ орлцв. Бичәчнр, олна болн сурһуль-эрдмин үүлдәчнр, хальмг келнә багшнр, хамдан көдлҗ йовдг нег селәнд төрсн, нег сурһуль төгсәсн деед сурһульд хамдан сурч йовсн үүрмүднь, олн умшачнр цуглрҗ дегтрнь барас һарсн байрта йовдлынь хувалцв.

«Сәәвр - ден-дин» гидг ут дууна өргмҗтә айс заалыг дүүргҗ, цуглрсн әмтнә омгинь өргсн болна. П. Чонкушовин нертә Элстин билг-эрдмин колледжин оютн Артем Мулаев өвкнрин цага ут дууһар әмтнд сергмҗ үүдәв. Канкан Эрднин үүдәврмүд өвкнрин урн үгин зөөрәс эклцән авдгинь тернь дәкн нег үзүлҗәнә. Билгтә, төрскн келән йир сәәнәр меддг бичәч хальмг урн үгин үүлдврт зөвтә орман эзлҗ йовхинь темдгләд, хальмг улсин шүлгч Нуура Владимир Канкан Эрдниг түрүн дегтрнь барас һарсн йовдлла йөрәв. «Калмыкия» таңһчин зәңгллһнә агентствин ах редактор, литературн шалһач Доржин Данара, «Мана зөөр» буйнч седклин саңгин ахлач, Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч Басңга Иван ах үйин нерн деерәс бичәчин түрүн дегтр барас һарсн байринь хувалцҗ, Канкан Эрднин үүдәгч үүлдврин чинринь темдглҗ, ухан -селвгәрн хувалцв.

Урднь Канкан Эрднин шүлгүд, нань чигн үүдәврмүд «Теегин герл» седкүлд, газетин халхст һарчасмн. Орчуллһна үүлдврт чигн Эрднь Патаевич зөвәр ик килмҗән өгнә. Иван Крыловин теҗгүд хальмг келнд эн орчулсмн. Орс шаҗна номин үүлдәчнрин үүдәврмүд орчуллһнд эн орлцна. Сүл цагт Эрднин орчулсн орс шаҗна үүлдәчнрин кесг үүдәвр хальмг келәр барт барлгдв.

Канкан Эрднин үүлдврин дәкн нег халхинь темдглхмн. Хальмг ик сурһуль төгсәснә хөөн эн багш болҗ көдлсмн. Терүнә дару седкүлд ик сурһульд нань чигн халхар көдлҗ йовла. Болв экн авсн эрдм энүг хәрү татад, багш Эрдни шинәс сурһульд ирҗ көдлв. Ик Царң селәнә хойрдгч тойгта дундын сурһулиг һардад, сурһуль-сурһмҗин болн бүрдәмҗин ик көдлмш кеҗәнә. Төрскн келндән бичкнәсн авн арднь орҗ дасхд эн сурһульд цуг таал тогтагдна. Хальмг бичәчнрлә харһлтс кегднә, театральн үүлдврт билгтә сурһульчнриг орлцулад, ахр наадд белдҗ тәвнә. Эн сурһулин сурһульчнр олн-зүсн марһаст орлцна. Багшнрнь болхла шин технологий олзлхар чидлән әрвлхш. Цуг эдниг урмдулҗ, багш Эрднь уралан дахулна. Тегәд хамдан көдлҗ йовх багшнрнь һардачан үүдәгч күцәмҗлә йөрәснь үүмәтә болв. Сурһульд, хөөннь ик сурһульд хамдан сурч йовсн Болха Шурунгова, Валентина Авьянова үүрән йөрәһәд, зүркнәсн һарсн үгмүдән келҗ медүлв.
Эрднь Патаевич бичкнәсн йир ик дааврта болн билгтә бәәсинь П. Чонкушовин нертә Элстин билг-эрдмин колледжин һардач Лилия Эрендженова йөрәлин үгдән темдглв. Таңһчин сойлын болн зуульчллһна министерствин әңгин һардач Баира Лялина, Элст балһсна сурһуль-эрдмин заллтын һардач Арслан Эрендженов багш Эрднин үүдәгч халхинь үнләд, шин күцәмҗ дурдв.

Келән улм байҗулхд, бичлһнә шин янзла таньлдхд орс болн талдан келнәс шүлгчнрин үүдәврмүдиг орчуллһн дөң болна. А. Пушкинә, И. Крыловин, В. Брюсовин, С. Есенинә үүдәврмүдиг Канкан Эрднь хальмг келнд буулһсмн. Давсн җил эн Расул Гамзатовин «Тоһруд» гидг шүлгиг төрскн келндән орчулсмн. Күүкнь Деля терүг хальмг келәр дуулад, олн дунд нер һарсн дун хальмг соңсачнрин оньгиг эзлв. Эн асхн чигн тер дун күңкнв. Москвад Щепкинә нертә училищд хальмг студьт хальмг келнә багш болҗ көдлҗәсн цагинь тодлулҗ, оютнрнь Эрднь Патаевичиг йөрәв.

Номтнр чигн эврә халун үгән келв. Филолог номин доктор Римма Ханинова дегтр хальмг болн орс келәр барлгдсиг темдгләд, билингвизмин чинр өдгә цагт өсчәхинь заав. Гүн номин доктор Баазр Бичеев өвкнрин урн үгин зөөрәс эклцән авчах бичәчин үүлдвр улм делгрлт авх гисн ицлән медүлв. Номт, утх-зокъялын шалһач Николай Манджиев сурһульчин үүдәгч өслтинь зааһад йөрәв.

Канкан Эрднь – «Улан зала» таңһчин мөрән лауреат, бичкдүдин болн баһчудын төлә хамгин сән драматургическ үүдәвр бичлһәр 2015-ч җилд таңһчин мөрән лауреат болсмн. 2019-ч җилд Канкан Эрднь Хальмг Таңһчин Толһачин «Хамгин сән багш» гидг мөрәһәр ачлгдсмн. Урн үгин зөөриг медлһәр Хальмг телеүзл зарлсн марһаст Эрднь Патаевич хойр дәкҗ лауреатын нер зүүсмн.

Үгәс үг һарна гиһәд эн харһлт седклин сән бәәдлд давв, сурһмҗин чинртә күүндвр болв. Кесг үйин орлцачнр байрин йовудт төрскн келнә иргчин, хальмг сойлын делгрлтин туск төрмүд босхв. Иргчән сансн цецн гидг. Эврә дегтр һарһсн учрар тиим соньн болн сурһмҗта күүндвр тогтасн Канкан Эрднь үүдәгч чик хаалһар йовҗ йовхинь медүлҗәнә.


ҖИРҺЛИН Кермн

Видео