Күүкд улсин эмч

08-12-2022, 13:24 | Общество, Таңһчин зәңгс

О. Шунгаеван нертә таңһчин перинатальн төвин эмч Очра Чингиз һуч шаху җил хооран Сарпуль балһснд эмчин ик сурһуль төгсәснә дару күч-көлснә хаалһан энд экләд, эндр өдр күртл күүкд улсин эрүл-менд харлһна халхар үнн-чик седклтәһәр көдлҗ йовна. Эндр Чингиз Борисович Әрәсән эрүл-менд харлһна йилһән сән көдләч, байн дамшлтта болн өөдән мергҗлттә эмч болна. Эн җилмүдин эргцд кедү өрк-бүлд үрнь һархд дөңгән күргҗ, эк-эцк болхд ач-тусан күргсиг нам тоолҗ болшго гиҗ сангдна. Һуч шаху җилин эргцд эрүл-менд харлһна халхд көдлҗ йовх эмч саата күүкд улс цаһан төр болхд дөң болсн деерән үрн уга улст эк-эцк болхд туслна.

Аавиннь селвгәр эрдм шүүҗ авв
Чингиз Борисовичин эк-эцкнь мана таңһчд нертә улс болна гиҗ келх кергтә. Эцкнь, Борис Густанович, Хальмгин олн-әмтнә артист, билгтә режиссер болн актер, «Зара» театрин түрүн һардач, төрскн келндән хару күн бәәсмн. Экнь, Нэлли Уташевна, Хальмг ик сурһульд олн җилдән багшлҗ, орс болн хальмг келнә багшин эрдм дасчах оютнриг сурһҗ йовсмн. Очировихнә өрк-бүлд Чингиз ууһн көвүн болна, дүнь Уташ Борисович – тууҗ номин доктор мөн, номин халхар кесн шинҗллтин көдлмшнь ончта орман эзлв. Эк-эцкнь көдлмштән удан бәәхлә, Нэлли Уташевна Ленинград балһснд аспирантурт сурчасн цагт, Борис Густанович гастрольд одхла, Чингиз Уташ хойр аав-ээҗдән бәәсмн. Аавнь Уташ Улазганович болн ээҗнь Харка Аршиевна хойр ачдан теңкән уга эңкр болдг. Чингиз Борисовичин тодлсар, аав-ээҗнь сәәхн заңта, әмтнлә ээлтә, шүрүн үг уга, тевчңһү, орҗ ирсн гиичиг тооһад һарһдг, килмҗтә болн цаһан седклтә улс бәәсмн. Уташ Улазганович – нертә номт, Хальмг ик сурһулин багш болсн бийнь ик санан уга билә. Дәкәд эн Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцач билә, олн зүсн ачлвр өрчинь кеерүлдг бәәсиг ачнь тодлна. Болв эн дәәнә тускар келхдән дурго билә. Аавнь ачдан медальмудыг зүүҗ һазаран һарх зөв өдг бәәсмн, тегәд бичкн Чингиз үүрмүдтән тедниг үзүләд, аавнь йоста баатр болдгар бахмҗ кедмн.

– Аавм мини җирһлд онц орм эзлнә. Аавм – нертә номт, дәәнд орлцач, ачта күн болҗахиг би бичкндән меддго биләв. Болв тер бийнь би аавин сүв-селвгиг соңсад, үгәснь һардго күн. Келхд, эмчин эрдм шүүҗ авх селвг аавм өгсн билә. Дәкәд мини наһц эгч Элла Уташевна Хальмг Таңһчин ачта эмч болна, тегәд би терүнә үлгүрәр болн аавин селвгәр эн эрдм шүүҗ авлав. Аавин герәсәр җирһлиннь һол керг олҗ авад, эмчин эрдм шүүҗ авсндан байрта бәәнәв. Аав-ээҗиннь болн эк-эцкиннь сурһмҗар чадсарн әмтнд дөң-тусан күргхәр зүткнәв. Ямаран күнд болв чигн бийән бәрәд, гейүрхмн биш, кергән даавртаһар болн седклән тәвҗ күцәх кергтә гиҗ эдн мадниг сурһдг билә, – гиҗ Чингиз Борисович тодлна.

Багшнрнь – Ачта улс
Җирһлин хаалһднь сән улс харһснд Очра Чингиз ик хөвчинә. Тиигәд, сурһулин хөөн Элстин нилхд төрлһнә Герт күч-көлснә хаалһан эклхднь ик дамшлтта болн өөдән мергҗлттә эмчнр Шунган Октябрина, Босхмҗин Лариса, Настан Виктор, Кальшан Хоңһр болн Манҗин Гудун сүв-селвгән өгч, сән мергҗлт болхднь туслв. Эндр чигн Виктор Хулхачиевич, Лариса Дорджиевна болн талдан ах үүрмүднь көдлмшин халхар дөң болна. Зәрмдән ачта эмч Настан Викторла хамдан месллһ кенә, тегәд үйнрин залһлдан бат болҗахнь темдгтә.

1997-ч җилд Очра Чингиз Москвад Әрәсән медицинск номин академин акушерствин болн гинекологин номин төвд ординатурт сурв. Тенд сурн бәәҗ баахн эмч хотл балһсна нилхд төрлһнә 17-ч тойгта Герт көдлҗ дамшлт хоршасмн. Баахн ординатор нертә болн ачта номтнр Владимир Кулаковин, Евгений Серпуховин, Борис Гуртовойин, Александр Гаспаровин һардврт мергҗлтән өөдлүлв. Эдн цуһар нертә профессормуд болн ик дамшлтта эмчнр болсн деерән акушерствин-гинекологин халхар дегтрмүдин түүрвәчнр бәәсмн, тегәд тиим ик ачта багшнр энүг сурһснь Чингиз Борисовичд ик бахмҗ болна. Хөөннь эднә һардврт болсн номин-дамшлтын конференцст болн конгресст орлцҗ, күүкд улсин эрүл-менд харлһна халхд шин эв-арһс дасч авсмн.

– Профессор Александр Сергеевич Гаспаров 1999-ч җилд Элстүр эврә эмчнртәһән ирәд, энд хойр өдртән бәәрн эмчнрин мергҗлт өөдлүлсн деерән 32 месллһ кесмн. Түрүн өдр эн мана таңһчин эмчнрт күүкд улсин эмнлһнә чинртә төрмүдәр илдкл кесн билә, хойрдгч өдртнь болхла олн зүсн гемтә күүкд улст месллһ кеҗ байн дамшлтарн хувалцсмн. Нег өдрин эргцд һучн һар месллһ кенә гидгнь басл күнд болн дааврта керг гиҗ келх кергтә. Болв профессор мана таңһчин күүкд улст дөңгән күргхәр ирв, юңгад гихлә эдн Москва ордг арһ уга бәәсмн, – гиҗ Чингиз Борисович багшхн бүләнәр тодлна.

Хойр җилдән сурад, сурһулян төгсәснә хөөн эн Элстин нилхд төрлһнә Герт цааранднь көдлдг болв. Энд нилхд төрлһнә, саата күүкд улсин олн зүсн гемин әңгүдт, күүкд улсин консультацд көдлв. Ординатур төгсәснә хөөн Очра Чингиз нилхд төрлһнә бүрдәцд түрүн болҗ эндоскопическ болн лапароскопическ месллһ кедг болв. Тер цагас авн Чингиз Борисович олн зүсн учрас иштә үр һарһҗ чадлго зовҗах болн олн зүсн өвчн илдкгдсн күүкд улст сән чинртә эмнлһ болн месллһ кев. Зәрмдән һаза күүкд улс мендләд, энтн тана үрн гиҗ келхлә, би алң болнав, зуг тиигн гихнь эмнлһ эс гиҗ месллһ кеснә хөөн эдгәд үр һарһснь медгднә, гиҗ Чингиз Борисович инәҗ келнә.

Тавн үртә эцк
Очра Чингиз бийнь олн үртә эцк болна. Ууһн Алдр эцкиннь үлгүрәр бас эмч болв, ода эн Москвад нилхд төрлһнә 3-ч тойгта Герт акушер-гинеколог болҗ көдлҗәнә. Байр көвүнь цергә эрдмтә, хотл балһснд Домодедово аэропортд көдлнә. Дильвира күүкнь Аһш балһснд деед сурһуль сурчана, эн иргчдән олнла залһлда бәрдг мергҗлт болхмн. Нарн көвүнь 17-ч тойгта дунд сурһульд сурна. Көвүн сурһулян йилһән сәәнәр сурна, бииһин студьд орна, олн зүсн марһаст диилвр бәрҗ күцәмҗәрн эк-эцкән байрлулна. Отхн Аюр һунта, эн бичкдүдин садт орна. Герин эзн күүкд күн Виктория бас эрүл-менд харлһна көдләч болна.

Сул цаг учрхла эн экдән золһҗ, мендинь медхәр адһна. Ачнрнь болн көвүн-бернь ирснд Нэлли Уташевна байрлҗ, сенр хот-хоолар тоона. Амрлһна өдрмүдт, нег үлү месллһ эс зуралгдсн болхла, Чингиз Борисович шатр, нарды болн футбол наадхдан дурта. Таңһчин эрүл-менд харлһна көдләчнр дунд болдг спартакиадт эн шунмһаһар орлцҗ, нилхд төрлһнә бүрдәцин нер харсна.

Нег өрк-бүл кевтә ниитә
Очра Чингиз перинатальн төвин гинекологическ әңгд хөрн тавн җилдән көдлҗәнә. Әңгин һардач Шунган Еленан келсәр, энд 13 күн көдлнә, эдн нег-негән дөңнҗ, байр-зовлңган әдл хувалцҗ нег өрк-бүл кевтә ниитә бәәнә. Әңгин ах медицинск эгч Галина Александровна Адьянова энд дөчн зурһан җилдән көдлҗәхнь үүрмүдтнь ик бахмҗ болн эрдмдән итклтә күүнә үлгүр болна. «Чингиз Борисович мана әңгд олн җилдән көдлҗәнә, эн цагин эргцд эн кесг күүкд күүнә эрүл-менд батруллһнд, ямр нег өвчнәс эдгәҗ эк болхд туслв. Энүг күүкд улс тевчҗ күндлнә», – гиҗ Елена Борисовна келнә.
Хамдан көдлҗәх үүрмүднь болн эмнлһ авчах күүкд улс Чингиз Борисовичиг өөнләнь цаһан седкләсн йөрәҗ, хөв-кишг дурдв.

ДАВАН Наталья
ЗУРГТ: Очра Чингиз
үүрмүдтәһән хамдан