Селәнә эмч

24-01-2023, 11:06 | Общество, Таңһчин зәңгс

Сүл цагт эмнлһнә бүрдәцст эрүл-менд харлһна көдләчнрәр тетклһнә төр нәрн болҗана. Нег үлү селән һазрт эмчнр уга болад, бәәрн улс района эмнлһнд одҗ бийән үзүлх зөвтә болна. Тогтсн бәәдлиг ясруллһнд «Земск эмч» болн «Земск фельдшер» гидг шаңһа көтлврмүд туслҗ, селән һазрт иим мергҗлтнр ирҗ көдлхд урмд өгх гиҗ күләгдҗәнә. Темдглхәс, давсн җилд мана таңһчд эн көтлвр 100 процентд күцәгдв гиҗ Хальмг Таңһчин эрүл-менд харлһна министерств зәңглв. Тиигәд, нидн 37 эрүл-менд харлһна көдләч селәнә һазрт көдлмшт һарв, эднд нег дәкҗ өгдг демин мөңг өглһнд 42 сай асрлң олзлгдв. Эн җил болхла дәкәд 35 көдләч эн көтлврт орлцхмн гиҗ зуралгдҗана.

Давсн җилд Көтчнрә района эмнлһнд «Земск эмч» гидг көтлврин медлд хойр эмч көдлдг болв. Учан Үлмҗ травматолог-ортопед болҗ әмтнд дөңгән күргҗәнә, Эрднин Любовь болхла Көглт селәнд олна дамшлтын эмчәр көдлҗәнә. Района эмнлһнә ах эмч Бадм-Һәрән Очр эднд сән таал тогтаҗ, гер-бүүр нәәмәдлһнә болн нань чигн төрмүд хаһллһнд тусан күргв.

Эрднин Любовь таңһчин эрүл-менд харлһна халхд олн җилдән көдлҗ йовна, тегәд эн байн дамшлтта болн өөдән мергҗлттә эмч болна. 1984-ч җилд Әәдрхнд эмнлһнә деед сурһуль төгсәснә хөөн баахн эмч Үстин района Цаһан Амн селәнд күч-көлснә хаалһан эклв. Өсәд-боссн төрскн селәндән ирҗ көдлснь энүнд туслв, дәкәд ах үүрмүднь энүг сәәнәр дөңнв. Тер цагт района эмнлһиг һардҗасн Колдан Борис, энүнә дарук Очра Александр болн терапевтическ әңгин ахлач Галина Медведь баахн эмчд төлҗҗ сән мергҗлт болхднь туслсиг Любовь Бадмаевна темдглнә. Ах үүрмүднь энүнд сүв-селвгән өгч, дамшлтарн хувалцҗ, дөң сурхлань кезә чигн цаг уга гиҗ келдго бәәсмн, цугинь зааҗ өгдг билә. «Борис Эрдниевич, Александр Арсентьевич болн Галина Александровна кергән сәәнәр меддг, өөдән мергҗлттә эмчнр, би эдниг эврәннь багшнртан тоолҗ даңгин ханлттаһар тодлнав», – гиҗ Любовь Бадмаевна келнә.

Үстин района эмнлһнд Эрднин Любовь хөр һар җилдән невролог болҗ көдлв, энүнә хәләврт күнд гемтә, хуучта улс бәәсмн, күн болһнд эн килмҗән тусхаҗ, цаһан седкләсн дөң болхар шундмн. Хөөннь эн Яшалтан района Красномихайловское селәнд эмчәр көдлв. Нәәмн җилин эргцд эн селәнә улст түрүн дөң күргҗ, үнн-чик седклтәһәр көдлв. Күүкн-көвүнь өсәд, ик сурһульд орв, гер-малта болад ачнр-зеенр төрв, тегәд Любовь Бадмаевна тедндән нөкд болхар амрлһнд һарв.
Көтчнрә района эмнлһнә ах эмч Бадм-Һәрән Очр энүнд «Земск эмч» гидг көтлврт орлцҗ Көглт селәнд ирҗ көдлх үрвр кехлә, Любовь Бадмаевна дарунь зөвән өгв. Тиигәд давсн җилин мөрн сарас авн Эрднин Любовин җирһлд шин халх эклв. Селән һазрт олн җилдән көдлҗ йовсн эмч күнд болх гиҗ әәсн уга. «Селәнә улс ик санан уга, тевчңһү, цаһан седклтә болна. Эдн эмчиг күндлҗ тевчнә, тегәд селән һазрт көдлхд күнд болхш. Дәкәд ода селәнд бәәдг улс гер дотран балһсна кец-таалта. Көглт селән булгин уста, газ бәәнә, тегәд герт дулан», – гиҗ Любовь Бадмаевна темдглнә.

Эндр Көглтд нурһлҗ медәтә улс бәәршлнә, болв бичкдүд бас бәәнә. Селәнд дунд сурһуль болн бичкдүдин сад үүлднә. Селәнә бәәрн улс дунд 70-80 һарсн медәтнр баһ биш бәәнә, эдн хуучта болн олн зүсн гемтә болна, тегәд эмч эднә эрүл-менд харлһнд онц оньг тусхана. Олна дамшлтын эмч болдг төләдән Эрднин Любовь ик-бичкн угад дөң болх зөвтә, тегәд тәрлһ келһнә литин некврәр эн цугтаднь саглуллгч тәрлһ келһиг бүрткнә. Любовь Бадмаевнан келсәр, давсн намрин эклцәр селәнәхн гриппәс болн коронавирусн гемәс тәрлһ цуһар кев. Цуһар цаглань эрүл-мендин бәәдлән шинҗлҗ тәрлһ авдг төләд эпидемиологическ бәәдл сән гиҗ эмч темдглнә.

– Мана эмнлһнд өдрәр үүлддг стационар бәәнә, тегәд бәәрн улс нааран ирҗ тәрлһ авч чадна. Җилин эргцд бидн әмтиг диспансеризацд орулҗ, эрүл-мендин бәәдлинь шинҗллһнд, ямр нег гемиг эртәснь илдкҗ авлһнд ик оньг тусханавидн. Манад ЭКГ-аппарат бәәнә, тегәд шинҗллт кеҗ П.Жемчуевин нертә таңһчин эмнлһнә эмчнрлә селвлцҗ ямаран эмнлһ керглгдҗәхинь диглҗ авнавидн. Ямр нег хуучта, күнд гемтә улст дару-дарунь гертнь однавидн, зәрмдән иим улст йирин харһад күүндснь ик туста болна. Медицинск эгч Санҗин Байрта мини түрүн нөкд болна, эн олн җилдән энд көдлҗәх байн дамшлтта мергҗлт болна. Көдлмштән һавшун, ик дааврта болдг төләдән эн өдр-сө гиҗ хәләлго дарунь түрүн нөкд болхар адһна. Нег һазра улс энүг күнднә. Давсн җилд нааран ирхдм эн нанд ик дөң-тусан күргв, – гиҗ Любовь Бадмаевна келнә.

Федеральн чинртә хаалһас 7-9 дуунад бәәдг төләд Көглт селәнә олна дамшлтын эмчин офисин көдләчнр хаалһд зеткртә йовдл учрсн цагт түрүн дөң күргхәр бас һарч йовна. Җолач Бахарчин Тагир түрүн дуудврар һарч йовхдан белн бәәнә, района эмнлһн эдниг тосн-түләһәр теткнә. Давсн җилин үкр сарас авн Эрднин Любовь хам-хоша бәәдг Шатта селәнә әмтнә эрүл-менд хардг болв. Долан хонг болһн Үлмҗ өдрлә эмч тиигәрән одҗ, бәәрн улст дөң күргнә.

Любовь Бадмаевна бичкндк цагтнь эцкнь гемтхлә, эмч болхар шиидәд, сансн санандан күрв. Олн җилин эргцд эрүл-менд харлһна халхд үнн-чик седклтәһәр көдләд, селәнә улст эн килмҗән тусхаҗ үүлдҗәнә. Экиннь үлгүрәр Лена күүкнь бас эмч болв, ода эн Элстд көдлҗәнә. Зурһан ач-зеенрәснь нәәмтә Алтана ач күүкнь өсхләрн бас эмч болхар зуралҗана, тер цагт ээҗин кергиг эн цааранднь делгрүлх болҗана. «Земск эмч» гидг көтлвр селәнә һазрт әмтн көдлхд урмд өгнә. Терүнә медлд авсн демин мөңгиг би өрк-бүлиннь төрмүдт олзлв, күүкдтән дөң болв. Тавн җил нег агчм кевтә давхнь лавта, нанд Көглт селәнд таасгдна, бәәрн улс цаһан седклтә, хамдан көдлҗәх үүрмүдм ицлтә нөкднр болна. Района эмнлһнә ах эмч дөңгән күргҗ, ямр нег төрт орлцна. Селәнә һазрт көдлҗәх төләдм жилищн-коммунальн туслмҗин һаруг даңцана, района эмнлһ гер нәәмәдлһнә мөңгиг даана. Әрәсән правительствин шиидврәс иштә эн җиләс авн эрүл-менд харлһна көдләчнрт немр мөңг өгдг болхмн. Селәнә һазрт көдлхәсн әәхмн биш гиҗ баһчудт келхәр седләв, – гиҗ Любовь Бадмаевна товчлҗ келв.

ДАВАН Наталья
ЗУРГТ: Көтчнрә района Көглт селәнә эмч Эрднин Любовь көдлмштән

Видео