«Сиврин киит диилҗ, харңһу талрхиг күләләв…»

15-02-2024, 12:35 | Общество

ҮЛГҮР-ҮЗМҖ БОЛСН ПАТЛЬ АХНЬ
Нидн бар сарин чилгчәр цуг хальмг улсиг күчәр киитн Сиврүр туусн һашута өдрәс авн дигтә 80 җил болсмн. Нег чигн хальмг күүг үлдәлго цугтнь мал зөөдг вагонмудт ачад, бүкл арвн һурвн өдрин эргцд зогслго йовсн поездд эдниг күүнә һазрт күргҗ тараһад мууднь орсн болдг. Эн кемд мана аавнр-эцкнр,ахнр-дүүнр дәәнә һалвд орад, эврә Төрскән зөргтәһәр харсад, ааһ-цусан асхрулҗаснь төрүц тоод авгдсн уга. Хальмг Таңһч болхла уга кегдәд, энүнә һазриг Әәдрхнә, Ростовин, Аһшин мүҗсин болн Сарпулин крайин хоорнд хувачксмн. Хальмгудыг цааҗла харһулсн керг-үүлдвриг болхла «Улусы» гиҗ нерәдсн мөн,энүнә йовудт Сиврүр кесг миңһн күн күчәр нүүлһгдсн болдг.

Цуг хальмгудла хамдан һашута тууврин күнд-күчр тоотыг Секеновихнә бүл яһҗ дааҗ һарсна, киитн Сиврт ямр ик зовлң үзснә тускар аавнь Борис Константинович ода ачнр-зеенртән тодрхаһар келҗ, һашута цагиг тодлвртан сергәнә. Энүнә экнь, Каарун Адьяна Боова, арвн нәәмтәдән туугдсн бәәҗ. Өндр нурһта, ут хар күклтә шулун-шудрмг, үгтә-күүртә Боова йистәдән өнчрсмн. Экнь өңгрснә хөөн арднь үлдсн дөрвн үрнь бас салв. Дүүнрнь бичкдүдин герт асргдхла, Патль ахинь элгн-саднь бий талан авад бәәлһв. Баһ цагасн авн эсвин кичәлмүдт седклән тусхасн Патль Адьянович Әәдрхнә багшин күрәлңд орхларн хөөннь академик болсн Эрднин Пүрвәлә хамдан сурсн бәәҗ. Өрәл җилдән Баһ Дөрвдә сурһульд эсвин багшар көдлснә дару энүг 1940 җилд Улан Әәрмин зергләнд цергт авсмн. Төрскән харсгч Алдр дән эклхлә, багшнрин ик зунь фронтд дуудгдсн мөн. Патль болхла 1941-1942 җилмүдт Москва балһсна шидр болсн ик дәәлдәнд орлцв. Дарунь 1942 җиләс авн экләд багш-лейтенант Каарун Адьяна Патль Свердловск йовһн цергә училищд офицермүдиг белдв. Боова бас ахиннь үлгүрәр сән сурһульта күн болхар зүткв. Цуг кичәлмүд зуг хальмг келәр давулгдҗасн Ик Бухса эклц сурһуль төгсәснә дару күүкн Баһ Дөрвдә интернатд орҗ сурв. Эн сурһульдан ончрад, эсвин халхар бүрдәгдсн нег марһанд диилвр бәрсн Патль ахтаһан харһна. Түрүн хойр сарин эргцд орс кел дасч авхла, тиигхлә цааранднь энд сурхич, эс гихлә гер талан хәрхич, гиҗ ахнь дү күүкндән чаңһ неквр тәвсн болна. Тегәд агчмин зуур орс кел дасхин төлә Боова сурһулин хөөн Баһ Дөрвдә базрт хот-хол, эд-тавр хулдҗасн орс гергд тал гүүҗ ирәд, нөкд болсн деерән эдн хоорндан орсар күүндҗәхиг чикән өгч соңсдг бәәсмн. Тиигәд арднь орҗ орс кел дасхлань, ахнь энд цааранднь сурх зөв өгв. Тегәд орс-хальмг кел сәәнәр меддг Боова Адьяновна тууврин цагт чигн орс кел мууһар меддг нег һазра улсин төлә орчулач болҗ нөкд болсмн. Хөөннь эн Патль ахан бүләнәр тодлҗ, арднь орад орс кел дасхсн төләднь ханҗ байрлдмн.
(полную версию статьи можно посмотреть в бумажной версии выпуска № 15 (18997) 15 февраля 2024 года, ЧЕТВЕРГ)

ШАГҖИН Любовь
Зургт: Боова Каруевна күүкдтәһән. Барун таласнь Николай, Борис болн Надежда күүкднь, зун таласнь Леонид көвүнь, һар деернь Валентина күүкнь Өрк- бүлин альбомас авсн зур

Видео