«Хальмг тег» олна седкл авлв

17-02-2024, 17:15 | Общество

Одахн Әәдрхнә мүҗин һазр-усна музейд Хальмг Таңһчин сойлын нертә үүлдәч Татьяна Милованован «Хальмг тег» гидг цокч авсн зургудын һәәхүл болв. Эн һәәхүл 2022 җиләс авн эклҗ бүрдәгдҗәнә. Нидн энүг Санкт-Петербургин «Әрәсән географическ ниицәнд», Москван «Келнулсин иньгллтин Бәәшңд» үзүлсмн. Эн җил хальмг улс эврә дурар Әрәсән ханьд орсна 415 җилин өөнд эн һәәхүл нерәдгдҗәнә.

Татьяна Милованован үүлдвр Цугәрәсән хувц уйдг билг-эрдмин кемҗәнд эврә зөвтә орман эзлҗәнә. Хувц уйх, хувцна шин һәәхүл бүрдәх көдлмш цокч авсн зургудла маш өөрхн залһлдата, яһад гихлә, эдн шин хувц-хунр үүдәҗ һарһсна хөөн энүнә зургудынь барлх зөвтә болна. Тегәд хамдан көдлҗәдг үүрмүднь цоксн зургударнь бахмҗ кеһәд, һәәхүл бүрдәх кергтә гиҗ селвг өгсмн. Үзсн, медҗ авсн тоотарн олн-әмтнлә хувалцх седклтәһәр Татьяна Алексеевна эн төсв үүдәһәд, эврә зургудын һәәхүл кев.
XIX-XX зун җилмүдин Хальмг Таңһчин тууҗ, төрскн һазрин бәәдл, эврә һазран күч-көлсәрн сәәхрүлсн әмтн, улсин билг-эрдм, заң-авъясмуд, тер цага бәәдл Татьяна Милованован зургудт үзүлгдсмн. Лу сарин 9-д Цаһан Сарин өмн эн һәәхүл секгдв. Һазр-усна музейин ахлач Булычев Алексейин келсәр, Хальмг Таңһч Әәдрхн мүҗлә маш өөрхн залһлдата, тегәд Әәдрхнд Цаһан Сарин өмн бүрдәсн «Хальмг тег» һәәхүл йосндан ик байр үүдәҗәнә. Олн-әмтнд хальмгин заң-бәәдллә, келн-улсин тууҗла таньлдх саам учрҗана. Әәдрхнә һазр-усна музейд хадһлгдҗадг хальмгин кергсл бас йир олн бәәнә. Тегәд эн һәәхүләр дамҗад хадһлгдҗадг бурхн шаҗна, хувцна олн кергслмүд һарһад бас олнд үзүлҗәнәвидн.
«Хальмг тег» һәәхүл секлһнд Хальмгин хувцна театр «Хальмгин нойд», «Алтн цагин үй», «Зая-Пандитын санлд», «Бамб цецгүд» болн нань чигн төрәр үүдәгдсн хувц үзүлсмн. Олна үүлдәч Бембин Евгений хальмг улсин нойдын тууҗин, тод бичгин, хальмг теегин тускар тодрхаһар келҗ өгәд, Хальмг улсин филармоня дуучнр Бүргдикин Айса, Очкан Анна, Поштара Мазн, Довдуна Наран хальмг дуд, «Җаңһрин» тарсха дуулад ирсн әмтнә седкл авлв. Һәәхүл моһа сарин 27 күртл көдлхмн.

МАҢҖИН Намру

Видео