Бичкдүдт дөң күргхин туст дуудвр кев

25-03-2025, 16:12 | Политика, Таңһчин зәңгс, Зіњг

Давсн долан хонгин чилгчәр Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) дарани сессь болв. Хальмг Таңһчин залврин Ахлач Босхмҗин Гилән, таңһчд ах федеральн инспектор Александр Беляев, таңһчин Улсин Хуралд Хальмг Таңһчин Толһачин элч Манҗин Араш, зөв-йос харлһна, зарһин болн бүртклһнә бүрдәцсин, олна ниицәсин элчнр терүнд орлцв. Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) Ахлач Артем Михайлов нүр үгәр сессиг секәд, көдлмшин эклцәр сүл өдрмүдт мана таңһчд насни дигт күрәд уга бичкдүд әмндән күрсн һашута йовдлмудын туст дуудвр кев. Терүнд депутатнрт даалһвр өггдв, эк-эцкнрт үрдтән килмҗән тусхаҗ, теднә төрмүдәр соньмсх сүв-селвг өггдв.

- Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату насни дигт күрәд уга бичкдүдин кергүдәр болн эднә зөв харслһна көдлмшч багин сүүр давулад, дааврта бүрдәцст тогтсн нәрн бәәдлин халхар даалһврмуд өгсн билә. Тогтсн бәәдлиг шинҗләд, эн нәрн төр хаһллһнд орлцхин тускар би бас депутатнрт даалһвр өгүв. Насни дигт күрәд уга бичкдүдт психологическ дөң күрглһнә көдлмшиг ясруллһна, интернетд талдан әмтиг дөөглдг йовдлмудас саглуллһна закадын төсв белдх кергтә. Бичкдүдин зөв харслһна халхар бәәдг олна бүрдәцслә хамцу үүлдҗ, дамшлтарн хувалцҗ, көдлмшән чаңһахмн. Мана таңһчд бичкдүдт психологическ болн социальн дөң күргдг цергллтсин тускар олнд медүлҗ,насни дигт күрәд уга бичкдүдин болн эк-эцкнрин төлә «шуд залһлдана» телефона болн цергллтсин тускар зәңглх кергтә. Тер мет җирһлин күнд таалд туссн өрк-бүлмүдт дөңгән күрглһнә, өрк-бүлин чинр өөдлүллһнә халхар керг-үүлдврмүд бүрдәлһнд туслх кергтә, - гиҗ Артем Васильевич дуудвртан темдглв.
Интернетд учрсн йовдлмудын тускар ухан-тоолвран медүлҗ, әмндән күрсн насни дигт күрәд уга бичкдүдин төрәр цүүгә татдг улст Артем Михайлов дуудвртан онц оньг тусхав. «Тогтсн нәрн бәәдлд бийән чикәр бәрҗ, худл-хов зәңг тархалго нег-негндән тесвртә болх кергтә, энтн мана һол күсл болна. Ухан-тоолвран бичхәс болн олнд медүлхәс урд сәәнәр ухалтн. Нәрн төрәр болҗадг күүндврт хамгин түрүнд чик шиидвр авхд туслх кергтәг тодлтн. Нәрн бәәдлиг улм муурулхмн биш. Цүүгә, буру йовдл учрахин туст дуудвр кеҗ болшго. Терүнә ормд бичкдүдт болн эк-эцкнрт дөң күргдг цергллтсин тускар медүлх күсл тәвтн. Күн болһна дааврнь болн чик авг-бәрцнь һашута йовдл учршгон туст ик чинр зүүх», - гиҗ Улсин Хуралын Ахлач таңһчин әмтнд кесн дуудвртан темдглв.
Эн сессьт 2025 җилин болн 2026-2027 җилмүдин таңһчин хазна туск заканд сольвр оруллһна, таңһчин дотр-дундын кергүдин болн юстицин министерствсин, таңһчин бүртклһнә-тооцана палатын, таңһчд күүнә зөв харслһна элчин үүлдврин ашин төрмүд хәләгдв. 2020-2024 җилмүдт Хальмг Таңһчин социальн-экономическ делгрлтин онц көтлвр күцәлһнә болн 2025-2030 җилмүдт терүнә медлд кех-күцәх көдлмшин зуран тускар күүндвр болв. Хальмг Таңһчин залврин Ахлачин негдгч дарукин–таңһчин финансин министрин үүл дааҗадг Шурһчин Очр һурвн җилин таңһчин хазнд ямаран учрар сольвр орулгдҗахиг цәәлһв. Тиигәд, таңһчин социальн-экономическ делгрлтин онц көтлврин керг-үүлдврмүд күцәлһнлә эннь залһлдата гиҗ дааврта һардач келв. Дәкәд муниципальн бүрдәцст 9 дунд сурһульд бат ясвр келһнд 864,5 сай арслң болн селәдин делгрлтин төсвс күцәлһнд 26 сай арслң йилһгдхмн. 2025-2027 җилмүдин таңһчин хазна оруһин әңг 29,25 җува арслң, һаруһин әңг болхла 28,79 җува арслң тогтахмн. Депутатнр хәләгдсн төриг нег дууһарн дөңнәд, закана төсвиг батлв.
Артем Михайлов сессин көдлмшиг ашлад, сүүрт хәләгдсн төрмүдәр урдаснь комитетмүдт тодрха күүндвр болсна ашт депутатнр дарунь шиидвр батлв, гив. «Эн сессьт МВД-н, юстицин министерствин, күүнә зөв харсдг элчин болн бүртклһнә-тооцана палатын үүлдврин тооцанд онц оньг өггдв. Үүлдврин аш дигллһнә йовудт кадрмудар тетклһнә, хаалһст әәмшг уга бәәдл тогталһна болн нань чигн төрмүд учрв. Эн сүүрт өнчн бичкдүдт социальн дөң күрглһнә немр керг-үүлдврмүдин, һазриг олзта-тустаһар олзллһна туск закадын төсвст сольвр оруллһна төрмүд бас хәләгдв. Тиигәд, чеерүдт бәәдг 429 өнчн бичкдүдәс нидн 18 күн гер-бүүрәр теткгдв. 2025-2027 җилмүдин таңһчин хазнд батлгдсн мөңгәр өнчн бичкдүдиг гер-бүүрәр тетклһнә төр цаарандан хаһлгдх гисн ицл бәәнә. Эндрк сессьт бидн Әрәсән Орн-нутгин Хүүвин, зәрм министерствин хайгар эрлһс орулх шиидвр батлвидн. Терүнд эн хаврар болх ЮРПА-н сүүрт таңһчин Улсин Хуралын депутатнрин седвәрәр орн-нутгин зәрм закадт сольвр оруллһна тускар келгдҗәнә. Бүклдән сессин көдлмш дигтә-даратаһар, күцәмҗтәһәр давв, хәләгдсн закадын төсвсиг депутатнр дөңнв», - гиҗ Артем Михайлов товчлв.
ДООҖАН Наталья

Видео