Марһанд - ээҗиннь тууҗин тускар

Ноха сарин чилгчәр Москвад һурвн өдрин эргцд «Бичкндк цаг урмд өгнә» гидг көтлврин Цугәрәсән наадмин ашлгч девсң болв. Терүнә өмн моһа сарас авн така сар күртл холас орлцлһна керг-үүлдвр болв. Терүнә йовудт Әрәсән цуг регионмудын сурһульмудын кесг миңһн күүкн-көвүн эврә көтлврән бичәд, марһанд белдсн үүдәврән йовулсмн, жюри эднә билг-эрдминь үнлсмн.
Тиим кевәр кесг зун күүкдәс 36 уйн наста сценарист йилһҗ авгдла, теднә тоод алдр хальмг номт Зая Пандитан нертә Хальмг этносойлын гимназин сурһульч Павел Пипенко тусв. Эдн цугтан финалын марһанд олнд темдгтә Переделкино селәнә үүдәлтин герин талвңд марһлдв. Урднь, ода чигн эн селәнд Советин Союзин болн Әрәсән бичәчнрин болн шүлгчнрин амрдг, үүдәврән бичҗ белддг һазр болҗана.
Павел Пипенко Цугәрәсән марһанд Элстин этносойлын гимназин һардачин селвгч Саарла Чиңгслә хамдан ирв. Чиңгс Александрович көвүнд марһанд белдвр кехд дөң болсмн. Тер мет С.Радонежскийин нертә Орс келн-улсин гимназин һардачин селвгч Василий Лодянов Цугәрәсән марһанд Хальмг Таңһчиг элчлв. Василий Сергеевич кинокөтлврин орн-нутгин марһана хамгин сән тавн сурһмҗлачнрин тоод орв.
Наадмин йовудт көвүд болн күүкд кино яһҗ цокдгиг улм тодрхаһар медҗ авв, тер мет шинҗләчнрин һардврт эврә көтлврмүдән ясрулад, иргчдән фильмсән цокҗ авлһна ул-сүүр (синопсис) үүдәв. Аштнь эдн терүг наадмин ашлгч марһанд харсв. Тиим кевәр «Бичкндк цаг урмд өгнә» гидг наадм уйн наста түүрвәчнрт эврә үүдәлтән үзүлҗ бийиннь тускар келҗ өгх чухл эв-арһ өгв.
Тер мет бичкдүд хоорндан таньлдад, эврә үүдәлтин халхар дамшлтарн хувалцҗ, көтлврән багшнрин һардврт үүдәв, тернь өөрхн иргчдән теднә түрүн фильмин ул-сүүрнь чигн болад бәәх.
-Уйн наста түүрвәчнриг дөңнхин төлә эн наадм ик чинр зүүҗәнә. Бичкдүд болн арвтнр энүгәр түшг кеҗ эврә фильмсән эврә насна күүкдин төлә үүдәҗ, синопсис кев. Сүл наадмд тиим кевәр Әрәсән цуг булңгудас 7000 эрлһн ирв, – гиҗ Хальмг этносойлын гимназаин һардачин селвгч Саарла Чиңгс келв. – Марһана йовудт орлцач болһн эврә фильмин туск уха-тоолвриг үүдәснәс авн ул-сүүртә синопсис тогталһнд күрв. Цуг орлцачнр, тер тоод мана таңһчин элч Павел Пипенко наадмин йовудт болсн он-лайн курсин кичәлмүдт шин медрл, кино үүдәһәчнрт кергтә шишлң эв-дов, дамшлт хоршав. Марһана жюрин даалһвр күцәһәд, Павел эврә фильмин седвиг болн эв-арһиг шүүҗ авв, – гиҗ Чиңгс Александрович цәәлһвр өгв.
Москвад болсн ик наадмин йовудт сурһмҗлачнрин төлә чигн кесг керг-үүлдвр бүрдәгдв. Кинод нерәдсн кесг керг-үүлд орлцад Чиңгс Александрович киноклубмудын тускар соньн тоот медҗ авв. Тер мет этносойлын гимназин элч Павел Пипенкод урднь тиим марһаст орлцҗасн С.Радонежскийин нертә Орс келн-улсин гимназин һардачин селвгч Василий Лодянов дөң болҗав, тиигҗ эдн чидлән хамцулад мана таңһчин уйн наста элчиг ончта күцәмҗд күргв.
«Эврә фильмин ул-сүүр, талданар келхлә, синопсис тогтах кергтә бәәсмн, тиим даалһвр нанд марһана түрүн девсңд жюри өглә. Би мини элнцг ээҗин тускар «Бабушка Женечка» гидг фильм үүдәхәр седләв, яһад гихлә терүнә җирһлднь кесг соньн йовдл учрсмн. Эн үүдәгч марһана тускар би экәсн медҗ авлав. Тиигҗ бидн хамдан көтлвр бичхәр шиидләвидн. Терүг үүдәлһнд экм нанд дөң болв.
Марһан нанд таасгдв, тегәд би соньмсҗ терүнд орлцлав. Диилвр бәрхвидн гиҗ санҗасн угавидн, яһад гихлә ик то күн марһанд орлцсмн. Зуг «Павел, чи финалд орхич, чини сценарий диилвр бәрв» гиҗ марһана бүрдәһәчнрин элч, мини куратор бичснә хөөн күцәмҗд күрсндән иткүв», – гиҗ 7-ч «А» классин сурһульч Павел Пипенко маднд келв.
Ода фильмин сценарий үүдәснә хөөн Павел гимназин театрин төлә наад бичхәр зуралҗана, терүг сурһулин тәәз деер тәвх чигн биз. Көвүнә наадыг хальмг келнд чигн орчулхла туста болхнь лавта. Билгтә сурһульчд болн терүнә сурһмҗлачнрт бидн күцәмҗ дурдҗанавидн.

ТҮРВӘН Һуна