Òååãèí íóóâ÷èíü ñåêš áàéšòí
²ð³ñ³ä 2017 šèë ýêîëîãèéèí Šèë ãèš çàðëãäâ. ¥äã³ öàãò ýí ò´ð ÷èíâðò³ áîëšàíà. Õàëüìã Òàœº÷ä áîëõëà ýêîëîãè÷åñê ò´ð èê ÷èíð 碢š³í³. Ìàíà òàœº÷ éèðòìšèí ç´´ð³ðí áàéí, ´â³ðö óðºìë áîëí õîâð àœ-àºðóñä, øîâóä á³³ðøëí³.
Áè÷êä¢äèí áîëí óéí áàº÷óäûí òóðèçìèí áîëí êðàåâåäåíÿ òàœº÷èí öóòõëœ ýêîëîãèéèí Šèëä íåð³äãäñí êåðã-¢¢ëäâðì¢ä á¢ð䳚³í³. Öóòõëœãèí ìåòîäèñò Ñâåòëàíà Àðàøàåâà ýí òóñò êåš³õ ê´äëìøèí òóñêàð ìàäíä êåëš ´ãâ.
Öóòõëœãèí ê´äë³÷íð á³³ñí ºàçðèííü éèðòìš õàäºëõàð ç¢òêš³õ, ò´ðñêí÷ ñåäêëò³ óëñèã íèèö¢ëõ ê¢ñë ò³âš³í³. Òåã³ä ÷èãí îäàõí ìåë òèèì óëñëà õàðºëò á¢ðä³ñìí. Êåðã-¢¢ëäâðò Õàëüìãò íåðíü òåìäãò³ ø¢ëã÷íð Ãðèãîðèé Êóêàðåêà áîëí Âàñèëèé ×îíãîíîâ, öóã³ð³ñ³í Óëñèí ôðîíòûí ýë÷ Ëàðèñà Áîëäûðåâà îðëöâ.
"Ñàíàí-ñåäêëèí ýêîëîãèé³ñ ýêëõ êåðãò³. Ñàðóë ÷ååšò³ ê¢í ³ð¢í ê¢ñë ê¢ö³õ³ð, öàºàí ñåäêëèí ¢¢ë á¢ò³õ³ð ç´ðõ",- ãèš òîîëâðàí Âàñèëèé ×îíãîíîâ ìåä¢ëâ. Öóòõëœãèí ìåòîäèñòíð áîëí áàãøíð éèðòìšèí ç´´ðèí òóñê ꢢíäâðò îðëöš, ò´ðñêí ºàçðàí øèíšëäã óëñèí êåëñí³ñ øèí ñîíüí òîîò ìåäš àââ.
Ãðèãîðèé Êóêàðåêà õàëüìã ºàçðò éèð äóðòà ê¢í. ¥äð áîëºí ãèëò³ ò´ðñêí òååã³ð éîâš, éèðòìš º³³õš øèíšëí³. Ýííü øèí ø¢ëã¢ä ¢¢ä³õäíü óðìä ´ãäãíü ëàâòà. Éèðòìšèã øèíšëñí³ àøò øèí³ñ ìåäñí òîîòàðí, áàéð-áàõìšàðí, òîîëâðàðí íåã óõàí-ñåäêëò³ óëñëà - öóòõëœãèí áàãøíðëà õóâàëöíà. Þœãàä ãèõë³ ýäí îëí šèëèí òóðøàðò çàëºëäà á³ðš, í´êöš ¢¢ëäí³.
Óðí ¢ãèí ¢¢ä³âðì¢ä, ýð¢ë-ìåíää òóñòà óðºìë, õóó÷í öàãà çóðãóä áîëí ìàòåðèàëìóä
êåðã-¢¢ëäâðò îðëöà÷íðèí îíüãò òóñõàãäâ. Òåð¢íë³ òàíüëäñí óëñ ò´ðñêí òååãèííü ÷èíðèí òóñêàð 㢢í³ð óõàºàí òóœºàâ. Ãðèãîðèé Êóêàðåêà ò´ðñêí ºàçð-óñíà òóñêàð ´ðãìšò³º³ð êåëí³, ýí ò´ð êåç³ä ÷èãí ñàíàí-ñåäêëèíü ¢¢ì¢ëí³. Ê¢¢êäò øàãøàâäûí ñóðºìš ´ã÷, ò´ðñêí ºàçðòàí äóðòà áîëäã óõà çààºàä á³³õë³, ´âêíðèííü ¢ëä³ñí ç´´ð³í õàäºëš ÷àäõâèäí, ýí òóñò áàãøíðèí
ê´äëìø èê ÷èíðò³ ãèš Âàñèëèé ×îíãîíîâ òîîëâðàðí õóâàëöâ.
Õàëüìã ø¢ëã÷íð àðâí šèëèí ýðãöä "Áè÷êí ò´ðñêì" ãèäã òàœº÷èí êðàåâåä÷åñê ìàðºàíà æþðèí õàíüä îðš, ëèòåðàòóðí êðàåâåäåíÿ õàëõàð áè÷ñí øèíšëëòèí ê´äëìø øàëºíà. Öóòõëœãèí
ê´äë³÷íð ¢¢ä³ã÷ óëñëà õàìöš ¢¢ëäš³õèí àøò ¢¢ëäâðò³í øèí ñåäâ³ð áîëí ò´ñâñ ê¢ö³õ³ð øóííà. Ýêîëîãèéèí šèëä ýäí ñóðºóëü÷íðëà áîëí áàãøíðëà éèðòìš õàðëºíà ò´ð³ð êåš³äã
ê´äëìø³í óëì ´ð㚢ëõ³ð á³³í³. Öóòõëœãèí ê´äë³÷íð òàñðõàí óãàºàð ò´ðñêí ºàçðàí øèíšëš, áàéí ìàòåðèàë õîðøàš, äàœãèí êåðã-¢¢ëäâðì¢ä á¢ð䳚, ê¢ö³ñ³ðí ò´âêíõø. Óëì îëçòà-òóñòàºàð ¢¢ëäõèí ò´ë³ä òàœº÷ä êðàåâåäì¢äèí Íèèö³ òîãòàš, îëí óëñèã õàìöóëõàð á³³í³.
Îäà "Ýêîëîãè÷åñê çàì" ãèäã ò´ñâèã óõàëš áåëäš³í³. Ýí ò´ñâä ³ìòí³ êèëìš áîëí îíüã êåðãëš³õ ñîíüí 16 îáúåêò îðñí áîëäã. Ñóðºóëü÷íðèí áîëí áàãøíðèí ò´ë³ ýêîëîãè÷åñê óìøëºí á¢ðä³ãäõ, ýêîëîãè÷åñê òóðèçìèí áîëí êðàåâåäåíÿ ò´ð³ð ñóðºóëü÷íðèí áåëäñí øèíšëëòèí ê´äëìøèã öóãëóëš, õóðàœºóä îðóëâ. Óäëãî Öóòõëœãèí ê´äë³÷, òóóšèí íîìèí êàíäèäàò Ð.Íàäáèòîâ áè÷ñí "Ò´ðñêí ºàçðàð çóóëü÷ëëºí" ãèäã äåãòðèí ïðåçåíòàö áîëõ.
Òåð ìåò ýêîëîãèéèí Šèëä íåð³äãäñí íàíü ÷èãí îëí ç¢ñí êåðã-¢¢ëäâðì¢ä á¢ðä³õ³ð çóðàëšàíà. Òåð òîîä ýêñêóðñüìóäûí Äîëàí õîíã, áàãøíðèí áîëí ñóðºóëü÷íðèí äóíä òàœº÷èí òóðèñòè÷åñê ñëåò, "Õàëüìãì - ìèíè Ò´ðñêí" ãèäã òóðèñòè÷åñê ìàðºàí, "Áè - ²ð³ñ³í èðãíâ" ãèäã òàœº÷èí àêö äàâõìí.
Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ