2 íîÿáðÿ â Ýëèñòå ïðîøåë II ôóòáîëüíûé òóðíèð èìåíè àêàäåìèêà ÐÀÎ Ïþðâè Ìó÷êàåâè÷à Ýðäíèåâà íà ïîëå ðåñïóáëèêàíñêîãî Öåíòðà äåòñêîãî òâîð÷åñòâà. Ñïîíñîðîì òóðíèðà âûñòóïèë èíäèâèäóàëüíûé ïðåäïðèíèìàòåëü Áóäàøîâ Áàòð, âíóê àêàäåìèêà.  öåðåìîíèè îòêðûòèÿ ïðèíÿëè ó÷àñòèå çàìåñòèòåëü Ïðåäñåäàòåëÿ ïðàâèòåëüñòâà Êàëìûêèè Áîîâà Áàäìàåâ, ðîäíûå è áëèçêèå àêàäåìèêà Ï.Ì. Ýðäíèåâà.
 òóðíèðå ïðèíÿëè ó÷àñòèå 16 êîìàíä: ñáîðíàÿ àïïàðàòà ìèíèñòåðñòâà îáðàçîâàíèÿ è íàóêè ÐÊ è ñåìüè Ýðäíèåâûõ, Êàëìûöêîãî ãîñóíèâåðñèòåòà, Ëàãàíñêîé êîððåêöèîííîé øêîëû-èíòåðíàòà, ã.Ýëèñòû, Ìàëîäåðáåòîâñêîãî, Îêòÿáðüñêîãî, ßøêóëüñêîãî, ßøàëòèíñêîãî, Öåëèííîãî, Ïðèþòíåíñêîãî, Êåò÷åíåðîâñêîãî, Ëàãàíñêîãî, ×åðíîçåìåëüñêîãî, Èêè-Áóðóëüñêîãî, Ãîðîäîâèêîâñêîãî è Ñàðïèíñêîãî ðàéîíîâ.
Òóðíèð ïðîâîäèëñÿ â äâà ýòàïà: ãðóïïîâûå ìàò÷è è ìàò÷è ïëåé-îôô. Âñåãî áûëî ñûãðàíî 32 èãðû: 24 ãðóïïîâûõ ìàò÷åé òóðíèðà, 6 èãð ïëåé-îôô, ìàò÷ çà òðåòüå ìåñòî è ôèíàëüíàÿ èãðà. Îáùåå êîëè÷åñòâî ó÷àñòíèêîâ òóðíèðà ñîñòàâèëî 119 ÷åëîâåê.
 ÷åòâåðòüôèíàë âûøëè êîìàíäû: ñáîðíàÿ àïïàðàòà ìèíèñòåðñòâà îáðàçîâàíèÿ è íàóêè ÐÊ è ñåìüè Ýðäíèåâûõ, ÊàëìÃÓ, Îêòÿáðüñêîãî, ßøêóëüñêîãî, Êåò÷åíåðîâñêîãî, ×åðíîçåìåëüñêîãî, Èêè-Áóðóëüñêîãî è Ãîðîäîâèêîâñêîãî ðàéîíîâ
 ïîëóôèíàë óäàëîñü ïðîáèòüñÿ ëèøü ñïîðòñìåíàì ßøêóëüñêîãî, Êåò÷åíåðîâñêîãî, ×åðíîçåìåëüñêîãî è Èêè-Áóðóëüñêîãî ðàéîíîâ. Î÷åíü èíòåðåñíîé îêàçàëàñü ôèíàëüíàÿ âñòðå÷à ôóòáîëèñòîâ ×åðíîçåìåëüñêîãî è Èêè-Áóðóëüñêîãî ðàéîíîâ, îñíîâíîå âðåìÿ çàêîí÷èëîñü âíè÷üþ, â ñåðèè ïåíàëüòè òî÷íåå îêàçàëèñü ÷åðíîçåìåëüöû. Ïî èòîãàì òóðíèðà áûëè îïðåäåëåíû ïîáåäèòåëü è ïðèçåðû: 1-å ìåñòî - êîìàíäà ×åðíîçåìåëüñêîãî ðàéîíà, 2-é ðåçóëüòàò ïîêàçàëè ðàáîòíèêè îðãàíîâ îáðàçîâàíèÿ Èêè-Áóðóëüñêîãî ðàéîíà, òðåòüåé ñòàëà êîìàíäà ÿøêóëÿí.
Êîìàíäû, äîáèâøèåñÿ óñïåõà, íàãðàæäåíû êóáêîì è äèïëîìàìè, ìåäàëÿìè, äåíåæíûìè ïðèçàìè: ïîáåäèòåëü -15 òûñ. ðóáëåé, 2-é ïðèçåð - 10 òûñ.ðóáëåé, 3-é ïðèçåð - 5 òûñ.ðóáëåé. Ïåðâûå â íîìèíàöèÿõ íàãðàæäåíû äèïëîìàìè è êóáêàìè: â òîì ÷èñëå ëó÷øèì âðàòàðåì ñòàë òðåíåð-ïðåïîäàâàòåëü ×åðíîçåìåëüñêîé ÄÞÑØ èç ï.Êîìñîìîëüñêèé Ñàâð Äîðäæèåâ, ïî÷åòíîå çâàíèå "ëó÷øèé çàùèòíèê" ïðèñâîåíî ó÷èòåëþ ôèçêóëüòóðû Åðãåíèíñêîé ÑÎØ èì. Ë.Î.Èíäæèåâà Äîëüãàíó Îâêàäæèåâó, "ëó÷øèì íàïàäàþùèì" ñòàë ó÷èòåëü ôèçè÷åñêîé êóëüòóðû ßøêóëüñêîé øêîëû-èíòåðíàò äëÿ äåòåé, íàõîäÿùèõñÿ â ñëîæíîé æèçíåííîé ñèòóàöèè Ñàíàë Áàäìà-Ãîðÿåâ, âûñîêîå çâàíèå "ëó÷øèé èãðîê" áûëî ïðèñóæäåíî ó÷èòåëþ ôèçêóëüòóðû Õîìóòíèêîâñêîé ÑÎØ èì.Ì.Á.Íàðìàåâà Âëàäèìèðó Ïþðáååâó.
Äèðåêòîð ôèðìû "Þâåëèð ïðèíò" Ì.Äîðäæèåâà âðó÷èëà ñïåöèàëüíûé ïðèç è ãðàìîòó "Çà âîëþ ê ïîáåäå" êîìàíäå Êåò÷åíåðîâñêîãî ðàéîíà, çàíÿâøåé 4-å ìåñòî â òóðíèðå.
Ôóòáîëüíûé òóðíèð ïðîøåë íà âûñîêîì îðãàíèçàöèîííîì è èãðîâîì óðîâíÿõ. Íà ïîëÿõ øëà óïîðíàÿ áîðüáà, èãðîêè ïðîÿâèëè âîëþ ê ïîáåäå, ïðîäåìîíñòðèðîâàëè ñïîðòèâíóþ çëîñòü. Áîðüáà çà ïðèçîâûå ìåñòà øëà äî ïîñëåäíèõ òóðîâ. Çðèòåëè óâèäåëè íà ïîëå äðóæíîå ñïîðòèâíîå òîâàðèùåñòâî.
Àðñëàí ÝÐÄÍÈÅÂ

Ñ 10 ïî 11 íîÿáðÿ â ï. Àðòåçèàí ×åðíîçåìåëüñêîãî ðàéîíà ïðîéäåò II ðåñïóáëèêàíñêèé òóðíèð ïî ãðåêî-ðèìñêîé áîðüáå ñðåäè þíîøåé íà ïðèçû áðàòüåâ Ãîðîäîâàåâûõ. Àëåêñàíäð Ãîðîäîâàåâ - ó÷àñòíèê áîåâûõ äåéñòâèé â Àôãàíèñòàíå, íàãðàæäåí ìåäàëüþ "Çà îòâàãó". Þðèé - ïî÷åòíûé ãðàæäàíèí ï. Àðòåçèàí, ñîàâòîð ïåñåí "Àðòåçèàí", "Ïÿòàÿ òðîïà".
Ñîðåâíîâàíèÿ ïðîéäóò â íîâîì Äâîðöå ñïîðòà èìåíè Á. Ãîðîäîâàåâà, ïîñòðîåííîì ìåíüøå ãîäà íàçàä, ñðåäíèì áðàòîì Þðèåì.  ïåðâîì òóðíèðå ïðèíÿëè ó÷àñòèå ñâûøå 150 þíûõ áîðöîâ. Íå ìåíåå ïðåäñòàâèòåëüíûì è çðåëèùíûì òóðíèð, ïî ñëîâàì åãî îðãàíèçàòîðîâ, îáåùàåò áûòü è â ýòîò ðàç.  Àðòåçèàíå æäóò ãîñòåé èç ðàçíûõ óãîëêîâ ðåñïóáëèêè. Ïîáåäèòåëåé è ïðèçåðîâ æäóò öåííûå ïðèçû.
Öåðåìîíèÿ îòêðûòèÿ ñîñòîèòñÿ 11 íîÿáðÿ â 10.00
Íàø êîðð.

 ìèíóâøóþ ñðåäó â êîëîíèè - ïîñåëåíèè ¹3 ÓÈÑ ÐÊ áëèç ï. Öàãàí-Óñí ßøêóëüñêîãî ðàéîíà ðåñïóáëèêè ñ ïëàíîâîé ïðîâåðêîé ïîáûâàë ïðîêóðîð ðåñïóáëèêè Ðîìàí Òþòþíèê. Èì áûëè ïðîèíñïåêòèðîâàíû óñëîâèÿ ñîäåðæàíèÿ îñóæäåííûõ, ñîáëþäåíèÿ èõ ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ â óñëîâèÿõ ëèøåíèÿ ñâîáîäû.  ðàáî÷åé ïîåçäêå ïðîêóðîðà ÐÊ ñîïðîâîæäàëè ñòàðøèé ïîìîùíèê ïðîêóðîðà çà çàêîííîñòüþ èñïîëíåíèÿ óãîëîâíûõ íàêàçàíèé Ðåñïóáëèêè Êàëìûêèÿ Âèòàëèé Ïóãàåâ, ïîìîùíèê ïðîêóðîðà ßøêóëüñêîãî ðàéîíà ïî ÐÊ Àëäàð Ñàíäæèãîðÿåâ.
Ïðåäñòàâèòåëè ïðîêóðàòóðû ñîâìåñòíî ñ íà÷àëüíèêîì ÓÔÑÈÍ Ðîññèè ïî ÐÊ ïîëêîâíèêîì âíóòðåííåé ñëóæáû Ìèõàèëîì Ñèçóõèíûì îñìîòðåëè æèëóþ çîíó ó÷ðåæäåíèÿ, ïîñåòèëè ìåäèöèíñêóþ ÷àñòü, îáùåæèòèå, ñòîëîâóþ äëÿ îñóæäåííûõ, ïåêàðíþ è ïðîèçâîäñòâåííóþ çîíó.
 çàâåðøåíèå èíñïåêöèè ñîñòîÿëñÿ ïðè¸ì îñóæäåííûõ ïî ëè÷íûì âîïðîñàì.
Ïðåññ-ñëóæáà ÓÔÑÈÍ Ðîññèè ïî ÐÊ

Øèí òåõíîëîãèé, òî-äèã³ð óëëãäñí ýêîíîìèê ýíäð èê ÷èíð 碢í³. ²ð³ñ³í ýêîíîìèê îäà áàñ òèèì ýâ-àðºèã ´ðã³ð îëçëõàð ñåäš³í³, òåð¢í³ óë äååð êåñã îðí-íóòãóäëà í´êöëò³í áàòðóëš, öóã äåëê³í ýêîíîìèêèí éîâóäûã, õóëä-㢢ëã³ã ´ðãš¢ëš ¢¢ëäõ³ð á³³í³âèäí ãèš Êèòä îðí-íóòãò íîÿáðèí ýêëö³ð á³³ëºí³ éîâóäò ²ð³ñ³í ïðàâèòåëüñòâèí Àõëà÷ Äìèòðèé Ìåäâåäåâ êåëë³.
Òåð ìåò 2030 šèë ê¢ðòë Õàëüìã Òàœº÷èí ñîöèàëüí-ýêîíîìè÷åñê äåëãðëòèí ñòðàòåãèéä øèí òåõíîëîãèéñò áîëí èííîâàöä ºîë îíüã ´ããäš³í³. Òåð¢í³ òóñêàð Õàëüìã ãîñóíèâåðñèòåòä áîëñí íîìèí êîíôåðåíöä òîäðõà ꢢíäâð áîëâ. Ýí¢ã ïðîðåêòîð Êåðìåí Áàäìàåâà ºàðäâ. Õóðãò òåð ìåò ÂÍÈÈÃÈÌ èíñòèòóòûí Õàëüìã ôèëèàëûí, Õàëüìã ÍÈÈÑÕ-í ê´äë³÷íð, ìèíèñòåðñòâñèí áîëí âåäîìñòâñèí ýë÷íð îðëöš òîîëâðàðí õóâàëöâ.
Òàœº÷èí ³ìòí³ šèðºëèí êåìš³ã êåñã õîëâàíä ´´äë¢ëõèí ò´ë³ èííîâàöèîíí äåëãðëòèí êåñã ýâ-àðºèã óëì ´ðã³ð îëçëõ êåðãò³ ãèš ñ¢¢ðò îðëöà÷íð òîîëâðàí ìåä¢ëâ. Òåð¢í³ ò´ë³ òàœº÷ä ñ³í òààë á³³í³, ÿºàä ãèõë³ ìàíàä àõ áîëí äóíäûí ïðîôåññèîíàëüí ñóðºóëüòà ³ìòí³ òîíü èê. Áîëâ ìàíàä òåõíîïàðêñ, áèçíåñ-èíêóáàòîðìóä áຠãèš êåëãäâ.
-Òàœº÷èí ñåë³í³ ýäë-àõóä ê¢ö³ìš á³ðš ²ð³ñ³í º³³õ¢ëì¢äò ì´ð³º³ð áîëí ìåäàëüìóäàð à÷ëãäíà. Áîëâ òîîöà ´ãäã ïðåäïðèÿòüì¢äèí òî éèð áàº, ¢ëã¢ðíü ËÏÕ-ñ çóã ýâð³ äóðàð òîîöàºàí ´ãí³, òåð¢í³ñ ê´ëò³ êåñã ò¢ð¢-ç¢ä¢ ºàðíà. Òèèì áîëâ ÷èãí ìèíèñòåðñòâ èííîâàöèã ´ðã³ð îëçëõäàí áåëí. Áîëâ ìàë ´ñêëºí³ ñàëâðò òèèì øèí ýâ-àðº îëçëäã ïðåäïðèÿòüì¢ä áàº, - ãèš òàœº÷èí ñåë³í³ ýäë-àõóí ìèíèñòðèí äàðóê Âàëåðèé Àðòàåâ êåëâ.
Ýí¢í³ òåìäãëñ³ð, ê´äëìøèí áàòðñí ýâ-àðºèã äàðóíü ñîëüš áîëøãî, òåð¢í³ ò´ë³ àðäíü îðš áåëäâðèí ê´äëìø êåðãò³, øèí ýâ-àðºèí ò´ë³ òààë òîãòàõìí. Òåð¢í³ ò´ë³ ìèíèñòåðñòâèí áîëí Õàëüìã ÃÓ-í õîîðíä áàòëñí òàœº÷èí àãðàðí ò´ñâ á³³í³. Óíèâåðñèòåòèí "Áèîâåò" ëàáîðàòîðèí óë äååð 30 ýäë-àõóëà èììóííî-ãåíåòè÷åñê øèíšëëò êåëºí³ 30 áîîöàí áàòëãäëà.
Ýí ê´äëìøò òàëäàí ÷èãí ýäë-àõóñèã îðëöóëš "Èììóííàÿ ãåíåòèêà â ÀÏÊ" ãèäã ñòðàòåãè÷åñê ò´ñâèí òààëä øèíšëëò³í öààðàíäíü êåõë³ òóñòà áîëõ, òåð ò´ñâèã 2030 šèë ê¢ðòë îëçëõ ñòðàòåãèéä îðóëõ êåðãò³. Èðã÷ä³í òàëäàí ÷èãí øèí òîîò, èííîâàöñ òåð¢íä îðõ ç´âò³. Ò³ð³-òåìñ, ñàäìóä ò³ðëºíä îíüãàí ´ãõìí ãèš ñ¢¢ðò îðëöà÷íð òîîëâðàí êåëâ.
Ìàë ´ñêëºí³ ïðåäïðèÿòüì¢äò èííîâàöèã îðóëëºíà ñèñòåì óãà, òåã³ä ñåë³í³ ýäë-àõóã äåëãð¢ëëºí³ ïðîãðàììèã øèí³ñ õ³ë³õ êåðãò³, ýêîíîìèêèí öóã ñàëâðìóä õîîðíäàí çàëºëäàòà á³³õ ç´âò³. Àãðîòåõíîïàðêèã ïðàâèòåëüñòâèí ä´ã³ð á¢ðä³õ êåðãò³.
Èíòåíñèôèêàöèí òåõíîëîãèéñèã óëì ´ðã³ð îëçëõìí, áîëâ îäà äååð³í çóã ýêë³ä ýí êåðãèã ê¢ö³š³í³. Áîðäëºíà èê êåìš³ò³ ôåðìñ ñåêõìí. Õàëüìã òîõìà ìàë áîðäëºíä ºîë îíüãàí ´ãõ êåðãò³.
Ýêîíîìèêèí êåñã ñàëâðò èííîâàö îðóëõèí ò´ë³ Õàëüìã ÃÓ-í óë äååð íîìèí øèøëœ öóòõëœ ñåêõ êåðãò³ ãèš ñïåöèàëèñòíð áàñ òîîëâðàí êåëâ. Øèí ÿíçòà ïðåäïðèÿòüì¢äò ê´äëõ ñïåöèàëèñòíðèã îäà áåëäõìí, òåð¢í³ ò´ë³ Õàëüìã ÃÓ-ä ýêëñí "Ó÷åíèê" ìàðºàã ´ðãš¢ëš Öóã³ð³ñ³í êåìš³íä á¢ðä³õ êåðãò³. Êåìð Õàëüìã Òàœº÷ä èííîâàöèã ä´œíõë³ ²ð³ñ³í òèèì ê¢ñëò³ ñàœ ä´œã³í áàñ ê¢ðã³ä á³³õ ãèš êîíôåðåíöä îðëöà÷íð òîîëâðàí êåëâ.
Ðàéîäàñ àâ÷ èðñí ñåë³í³ ýäë-àõóí ýäë-óóøèã õóëäõèí ò´ë³ ìàðêåòèíãèí øèí öóòõëœ êåðãò³. Èííîâàöèí òàëäàí ÷èãí ýâ-àðºèã òàœº÷ä ´ðã³ð îëçëõëà ïðîèçâîäñòâèí äåëãðëòèí, ³ìòí³ šèðºëèí êåìš³ ´´äë¢ëõèí òóñêàð êåëš áîëšàíà.

Ò¡ÐÂ²Í ªóíà

Áè÷êä¢äèí äåëê³ ýâð³ îí÷òà, ýâð³ ´â³ðöò³. Òåð¢ã øèíšëš ìåäõèí ò´ë³ä èê áèëã, ó äåë㢠ñåäêë êåðãò³. Ìåë òèèì ó-´ðãí ñåäêëò³, ñàðóë ÷ååšò³ óëñèí íåãíü Ýëñòä á³³äã Îëüãà Öåáåêîâà-Áåìáååâà ì´í. Øèäð Îëüãà Äîðäæèåâíà áè÷êä¢äò íåð³äš ¢¢ä³ñí "Ýšèíû - áàáóøêèíû ïîäÑêàçêè" ãèäã äåãòð Ìîñêâà áàëºñíä áàðàñ ºàðâ.
Îëüãà Äîðäæèåâíà Öåáåêîâà-Áåìáååâà (Öåâãèí-Áåìáèí Îêà) Ýëñò áàëºñíä ò´ðñìí. Áàëºñíà äóíäûí 17-÷ òîéãòà äóíäûí øêîë ò´ãñ³ñí³ õ´´í Ýëñòèí êîîïåðàòèâí òåõíèêóìä ñóðºóëü ñóðñìí. Õ´´ííü Õàëüìã ãîñóäàðñòâåíí óíèâåðñèòåòèí ôèëîëîãè÷åñê ôàêóëüòåò ò´ãñ³ñí áîëäã.
Îëüãà Äîðäæèåâíà ´íð ´ðê-á¢ëä, çóðºàí àõ-ýã÷ äóíä, ´ññìí. Ýöêíü Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³íä îðëöš, îðí-íóòãàí ç´ðìã êåâ³ð õàðñš éîâñìí. Áîëâ 1944 šèëä öóã õàëüìã ä³³÷íðë³ ³äë öåðã³ñ áóóëºãäš, Øèðîêëàãóð éîâóëãäàä, çîâëœ ¢çš, ê¢÷ð-ê¢íäèã äààš ºàðñìí. Òåã³ä äààš ºàðñí ä³í, Øèðîêëàã ýí¢í³ ýð¢ë-ìåíää ìóóºàí õàëüäàñí áîëäã. Ýí äàðó-äàðóíü ãåìò³ä á³³äã áèë³. Îòõí ꢢêíü Îëÿ øèíê³í íåãäã÷ êëàññò îðõàð áåëäš³ñí öàãò ýöêíü ãåìèí 碢ë³ð ñ³³º³í õ³³š îäâ. Ýêíü ä³êš õ³ðä ºàðëãî, äîëàí ¢ð³í ºàíö ºàðàðí ´ñêâ. Ê¢¢êä³í ´ñê³ä-áîñõàä, ñóðºóëü-ýðäì äàñõàä, šèðºëèí õààëºä îðóëâ.
Îäà Îëüãà Äîðäæèåâíà ºóðâí ¢ðò³ õ´âò³ ýê, êèëìšò³ ýýš. Ê¢¢êäò³í, à÷íð-çååíðò³í í¢äí-àìí áîëš, ýäíä³í ä´œ áîëíà. Áè÷êä¢ä òóóëüñò äóðòà áîëäã. Òåã³ä òóóëèí àâöàð ÿìð íåã ò´ð³ð ö³³ëºâð ´ãõë³, íààäàð äàìšóëàä, íààäíà ýâ-àðº îëçëõëà, ꢢêä àìðàð ìåäí³, ñ³³í³ð òîäëíà. ¥äã³ öàãèí áè÷êä¢ä ãàäæåòì¢ä îëçëàä, òåð¢í³ ¢ëì³ä îðšàíà. Ýâð³ííü áè÷êíäê öàãàí òîäëõëà, ꢢêä ´äðèí äóóñí öåâð àºàð êèèëš, ºàçà ´äðò³í 㢢º³ä íààääã áèë³. Îëüãà Äîðäæèåâíà òóóëüñ ¢¢ä³š, áè÷êä¢äèã ýí ìó àâã-á³ðö³ñ ãåòë¢ëõ³ð ñåäí³. ßìàðàí ÷èãí êåðã-¢¢ë ê¢¢í³ çàœ-á³ðöäíü ¢ë쳺³í õàëüäàíà. Áè÷êä¢ä ÿìð íåã êåðã-¢¢ë³ð ñîíüìñõëà, òåðíü õ´´ò öàãò ꢢêäèí çàœ-á³ðöèíü áàòðóëëºíä, õ´âäíü ÷èãí íèë÷³í ê¢ðãí³.
Òóóëüñ ó÷ð-óòõàðí áîëí óðí êåëí³ ÿíçàðí áè÷êä¢äèí óõàí-òîîëâðò ´´ðõí, àìð ¢¢ä³âðì¢ä, òåã³ä àìí óðí ¢ãèí ýí ÿíçèã îëçëš áè÷ñí ¢¢ä³âðì¢ä ꢢêäò òààñòà, çîêàñòà áîëíà. "Ýšèíû - áàáóøêèíû ïîäÑêàçêè" äåãòðò ¢çã¢ä, ãåðèí õàìã òîîò, øîâóä, àœãóä, ìîää, Ñàð áîëí Ïàíð ÷èãí ³ìò³ êèèò³ áîëñí êåâò³º³ð óõàëš áîëí ꢢíäš ÷àäíà. Ýäí ê´â¢ä-ꢢêäò ÿìàðàí ÷èãí á³³äë-šèðºëèí éîâäëìóäëà õàðºñí êåìä ÿºš áèé³í á³ðõèí òóñò ñ¢â-ñåëâã ´ã÷, óõà çààíà. Áè÷êí óìøà÷íð îíüãàí ´ã÷ óìøàä, ìåäðë àâíà.
Õóðàœºó ä´ðâí ³œã³ñ òîãòíà. ×èê³ð áè÷ëºí³ òóñê ò´ð³ð òóóëüñ îðñ êåëí³ òóñò çîêàëìóä òîäëš àâõäíü í´êä áîëíà. Òåð ìåò áèé³í öåâð-öååð³ð á³ðëºí³ òóñê ñåëâã¢ä ´ããäí³. Äåãòð óõà çààíà, áóðó éîâäëìóäàñ ñàãëóëíà, àõ óëñèí ñåëâã¢ä ò´ðò³í àâõ êåðãò³ ãèñí ñóðºìš ´ãí³. Õàëüìã àìí óðí ¢ãèí ç´´ð ýí äåãòðò îðóëãäñèíü îí÷òà áîëâ.
Áè÷êä¢äò ìåäãääã³ð áè÷í³ ãèñí àìð ò´ð áèø. Áîëâ ò¢¢ðâ³÷ áè÷ñí òîîòàðí ꢢêäèí çàœ-á³ðöèí ´â³ðöèíü ñ³³í³ð ìåääã³í èòê¢ëš³í³. ¡¢ä³âðì¢äíü áè÷êä¢äò ìåäãäì, àìð áîëí ò´â ¢ãì¢ä³ð áè÷ãäñèíü òåìäãëõ êåðãò³.
Áè÷êí óìøà÷íðàí Îëüãà Äîðäæèåâíà á³³äë-šèðºëë³, îð÷ëœãèí, éèðòìšèí îëí ç¢ñí á³³äëë³ ¢¢ä³âðì¢ä³ðí äàìšóëš òàíüëäóëõëàðí, òåäíä ñóðºìšàí ´ã÷³í³, óõàí-òîîëâðèíü áîëí ê¢ñëèíü óðìäóëã÷ ñ¢â-ñåëâã³í ´ãí³. Ýí òóóëüñ ÷èãí ó÷ð-óòõàðí áîëí ÿíçàðí òèèì ÷èíð 碢š³í³. Ò¢¢ðâ³÷ áè÷êä¢äò áèé³í á³ðëºí³, êåš³õ ê´äëìøò³í ñåäêë³í ´ãëºí³, ýâð³ äààâðàí ìåäëºí³ àâã-á³ðö ñóðºìšëšàíà. Õóðàœºóä õàëüìã öåöí ¢ëã¢ðì¢ä îðóëãäš. Òåäí áàñ áè÷êä¢äò ìåäõä ñîíüí áîëõ. Ýí äåãòð á´ä¢í óëñèã ÷èãí ñîíüìñóëõìí.
Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ

- Íà "êîììóíàëêó" ïðèõîäèòñÿ 10,74 % ðàñõîäîâ ñåìüè.
- Áîëåå 82 % ñ÷åòîâ çà óñëóãè ÆÊÕ îïëà÷èâàþòñÿ áåçíàëè÷íî.
- Ëþäè ñòàðøåãî âîçðàñòà â îòëè÷èå îò ìîëîäåæè ÷àùå âûáèðàþò óñëóãó "Àâòîïëàòåæ".
- Ýêñïåðòû Ñáåðáàíêà, èñïîëüçóÿ ñîáñòâåííûå äàííûå è èíôîðìàöèþ Ðîññòàòà, ïîäñ÷èòàëè, ÷òî çà äåâÿòü ìåñÿöåâ 2018 ãîäà åæåìåñÿ÷íûå òðàòû îäíîé ñåìüè íà ÆÊÕ ñîñòàâèëè 5038 ðóá. Íà îïëàòó êîììóíàëüíûõ óñëóã â ñðåäíåì ïî ñòðàíå óõîäèò 11,4 % ðàñõîäîâ äîìîõîçÿéñòâà. Íî îò ðåãèîíà ê ðåãèîíó ýòîò ïîêàçàòåëü âàðüèðóåòñÿ. Áîëüøå âñåãî èç ñåìåéíîãî áþäæåòà îòäàþò çà "êîììóíàëêó" æèòåëè Ðåñïóáëèêè Òûâà (24,5 %) è Êàì÷àòñêîãî êðàÿ (16,3 %). Ìåíüøå âñåãî - æèòåëè Ðåñïóáëèêè Ñåâåðíàÿ Îñåòèÿ - Àëàíèÿ (6 %) è Êóðñêîé îáëàñòè (6,3 %).  Ìîñêâå ýòîò ïîêàçàòåëü - 13,9 %, â Ñàíêò-Ïåòåðáóðãå - 10,7 %, â Êàëìûêèè - 10,74%.
Âûÿñíèëîñü, ÷òî 80 % ïëàòåæåé çà óñëóãè ÆÊÕ ïðîâîäÿòñÿ â áåçíàëè÷íîé ôîðìå. Ïðè òîì, ÷òî ïî âñåì òðàíçàêöèÿì ýòîò ïîêàçàòåëü ñîñòàâëÿåò âñåãî ëèøü 39 %. Ðåêîðäñìåí ïî áåçíàëè÷íîñòè - Íåíåöêèé àâòîíîìíûé îêðóã. 96 % ïëàòåæåé çà êîììóíàëüíûå ïëàòåæè çäåñü - áåçíàëè÷íûå.
Àíäðåé Áóõàåâ, óïðàâëÿþùèé
Êàëìûöêèì îòäåëåíèåì ÏÀÎ Ñáåðáàíê:
- Æèòåëè íàøåé ðåñïóáëèêè áîëåå 82% ñ÷åòîâ çà ÆÊÕ îïëà÷èâàþò áåçíàëè÷íî, âïðî÷åì, äàæå â ðåãèîíàõ, ãäå áîëåå ðàñïðîñòðàíåí "êýø", äëÿ îïëàòû "êîììóíàëêè" íàñåëåíèå âûáèðàåò ýëåêòðîííûå ñïîñîáû. Òàê, â ñîñåäíåì Äàãåñòàíå ïðè îáùåì óðîâíå ïðîíèêíîâåíèÿ ýëåêòðîííûõ ïëàòåæåé â 9,6 % áîëåå 93 % ÆÊÓ îïëà÷èâàþòñÿ áåçíàëè÷íûì ñïîñîáîì. Äàííàÿ ñèòóàöèÿ â çíà÷èòåëüíîé ñòåïåíè îáúÿñíÿåòñÿ òåì, ÷òî áåçíàëè÷íûå ðàñ÷åòû íà 1-2 ï. ï. äåøåâëå íàëè÷íûõ".
Êëèåíòû äî 50 ëåò èñïîëüçóþò ýëåêòðîííûå ïëàòåæè íåìíîãî àêòèâíåå, ÷åì ëþäè ñòàðøåãî âîçðàñòà. Ïîñëåäíèå, â ñâîþ î÷åðåäü, ÷àùå ìîëîäåæè âûáèðàþò óñëóãó "Àâòîïëàòåæ". Ñ åå ïîìîùüþ îïëà÷èâàåòñÿ ïÿòàÿ ÷àñòü âñåõ ñ÷åòîâ ÆÊÕ â äàííîé âîçðàñòíîé ãðóïïå.
Íàø êîðð.

8 íîÿáðÿ, â Ìåæäóíàðîäíûé äåíü èãðû ÊÂÍ, â ïðåññ-öåíòðå èíôîðìàãåíòñòâà ÐÈÀ “Êàëìûêèÿ” ñîáðàëèñü ïðåäñòàâèòåëè êàëìûöêèõ êîìàíä ïîïóëÿðíîé èãðû ðàçíûõ ïîêîëåíèé. Ãîñòè ðàññêàçàëè î ñòàíîâëåíèè è ðàçâèòèè äâèæåíèÿ ÊÂÍ â Êàëìûêèè. Íà âñòðå÷ó ñ æóðíàëèñòàìè ðåñïóáëèêàíñêèõ ÑÌÈ ïðèøëè Àëåêñàíäð Õóëõà÷èåâ, Àíàòîëèé Ïåëåõàòûé, Ñåðãåé Áþð÷èåâ è Àðêàäèé Ëèäæèåâ.
Ýòèõ ðåáÿò óæå íå ïîíàñëûøêå çíàþò â ðåñïóáëèêå: îíè ÊÂÍ-ùèêè ñ îïûòîì, ëèäåðû ñòóäåí÷åñêèõ è ãîðîäñêèõ ëèã ÊÂÍ. Êðîìå òîãî, êàëìûöêàÿ ïóáëèêà çíàåò èõ áëàãîäàðÿ þìîðèñòè÷åñêîìó ïðîåêòó "ÕàëüìGood production". Âèäåîðîëèêè â ôîðìàòå ñêåò÷-øîó ìãíîâåííî íàáèðàþò ïîïóëÿðíîñòü è âûñîêèå ïðîñìîòðû.
"Êëóá âåñåëûõ è íàõîä÷èâûõ" áûë îáðàçîâàí ðîâíî 57 ëåò íàçàä Àëåêñàíäðîì Ìàñëÿêîâûì.  Êàëìûêèè ïåðâàÿ êîìàíäà ïîÿâèëàñü â 90-õ ãîäàõ ïðîøëîãî ñòîëåòèÿ. Ýòî áûëè çíàìåíèòûå "Ýëèñòèíñêèå ñàéãàêè", â ñîñòàâå êîòîðîé äåáþòèðîâàë íà áîëüøîé ñöåíå Ñàíãàäæè Òàðáàåâ. Ïîçæå â ðåñïóáëèêå ïîÿâèëèñü êîìàíäû "×åðíûì ïî áåëîìó", "Ãîðîä ñíîâ", "Ïðåæíèå", "Ñáîðíàÿ Êàëìûêèè" è äðóãèå.  ðàçíûå ãîäû êàëìûöêèå þìîðèñòû ó÷àñòâîâàëè â ðàçëè÷íûõ ëèãàõ è çàâîåâûâàëè ïðèçîâûå ìåñòà. À â ýòîì ãîäó êàëìûöêàÿ êîìàíäà "Ãîðîä ñíîâ" âïåðâûå âûñòóïèëà â òåëåâèçèîííîé ïðåìüåð-ëèãå è ñ óñïåõîì ïðîøëà â âûñøóþ. Íà áðèôèíãå êàïèòàí êîìàíäû "Ãîðîä ñíîâ" Ñåðãåé Áþð÷èåâ îòìåòèë, ÷òî êàëìûöêèõ ÊÂÍ-ùèêîâ çíàþò è ëþáÿò: "Ìíîãèå êîìàíäû âîñõèùàþòñÿ ó÷àñòíèêàìè èç Êàëìûêèè, è ñ îñîáåííîé òåïëîòîé êîìàíäà "Óðàëüñêèå ïåëüìåíè" âñïîìèíàåò îá "Ýëèñòèíñêèõ ñàéãàêàõ". Íàïîìíèì, ðàíåå â îäíîì èç ñâîèõ èíòåðâüþ Ñåðãåé Áþð÷èåâ îòìåòèë, ÷òî êàëìûöêèé þìîð óæå çàâîåâàë ñâîèõ ïîêëîííèêîâ: "…Êàê ãîâîðÿò íàøè êîëëåãè è äðóçüÿ, ïðåäñòàâèòåëåé äðóãèõ íàöèîíàëüíîñòåé, íàñ èíòåðåñíî ñëóøàòü. Ïîòîìó ÷òî íèêîãäà íå óãàäàåøü, ãäå áóäåò øóòêà. À îíà ìîæåò ïîÿâèòüñÿ â ñàìîì íåîæèäàííîì ìåñòå. È ïîòîìó ìû èíòåðåñíû".
Àíàòîëèé Ïåëåõàòûé, îäèí èç ó÷àñòíèêîâ "Ýëèñòèíñêèõ ñàéãàêîâ", îòìåòèë, ÷òî "Ãîðîä ñíîâ", ïðîðâàâøèñü â âûñøóþ ëèãó, äàë òîë÷îê äëÿ ðàçâèòèÿ äâèæåíèÿ ÊÂÍ â ðåñïóáëèêå, ïðèâëå÷åíèÿ åùå áîëüøå ìîëîäåæè äëÿ ó÷àñòèÿ â èãðå. Êðîìå òîãî, îí çàìåòèë, ÷òî â ýòó èãðó íå èãðàþò ëåíèâûå ëþäè è òå, êòî íå õî÷åò ïðîáîâàòü ñåáÿ â íîâûõ ðåàëèÿõ. Ó÷àñòíèêè áðèôèíãà òàêæå óâåðåíû, ÷òî â Êàëìûêèè ÊÂÍ áóäåò åùå ïîïóëÿðíåå, è èãðàòü ñòàíóò êàê ìîæíî áîëüøå ëþäåé.
Òàòüÿíà ÖÓÐÞÌÎÂÀ

 Ýëèñòå íà áóäóùåé íåäåëå íà÷íåò ðàáîòó "ãîðÿ÷àÿ ëèíèÿ" ÏÔÐ ïî òåìå "Èçìåíåíèÿ â ïåíñèîííîì çàêîíîäàòåëüñòâå". Íà âîïðîñû æèòåëåé íàøåãî ðåãèîíà îòâåòÿò ñïåöèàëèñòû Óïðàâëåíèÿ Ïåíñèîííîãî ôîíäà ÐÔ â ã.Ýëèñòå.
Ïðåçèäåíòîì Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè Âëàäèìèðîì Ïóòèíûì 3 îêòÿáðÿ òåêóùåãî ãîäà ïîäïèñàí ôåäåðàëüíûé çàêîí "Î âíåñåíèè èçìåíåíèé â îòäåëüíûå çàêîíîäàòåëüíûå àêòû Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè ïî âîïðîñàì íàçíà÷åíèÿ è âûïëàòû ïåíñèé", êîòîðûé ïðåäóñìàòðèâàåò ïîýòàïíîå ïîâûøåíèå âîçðàñòà, ïî äîñòèæåíèè êîòîðîãî áóäåò íàçíà÷àòüñÿ ñòðàõîâàÿ ïåíñèÿ ïî ñòàðîñòè.
Êàê áóäåò ïðîèñõîäèòü ïîâûøåíèå âîçðàñòà âûõîäà íà ïåíñèþ? Êàêèõ èçìåíåíèé æäàòü ýëèñòèíñêèì ïåíñèîíåðàì? Ó êàêèõ êàòåãîðèé ëüãîòíèêîâ âîçðàñò âûõîäà íà ïåíñèþ îñòàíåòñÿ áåç èçìåíåíèé? Ñîõðàíÿåòñÿ ëè ñïåöèàëüíûé ñòàæ, äàþùèé ïðàâî íà äîñðî÷íóþ ïåíñèþ? Äëÿ êàêèõ êàòåãîðèé ðàáîòíèêîâ, âûõîäÿùèõ íà ïåíñèþ äîñðî÷íî, âîçðàñò âûõîäà íà ïåíñèþ áóäåò óâåëè÷åí? Êàêèå ìîãóò áûòü íîâûå îñíîâàíèÿ äëÿ äîñðî÷íîãî íàçíà÷åíèÿ ïåíñèè? Áóäåò ëè ïîâûøàòüñÿ ïåíñèîííûé âîçðàñò äëÿ ãîñóäàðñòâåííûõ ñëóæàùèõ? Êàê áóäåò ìåíÿòüñÿ âîçðàñò íàçíà÷åíèÿ ñîöèàëüíîé ïåíñèè?
Íà ýòè è ìíîãèå äðóãèå âîïðîñû îòâåòû ìîæíî ïîëó÷èòü ïî òåëåôîíàì "ãîðÿ÷åé ëèíèè" ÓÏÔÐ.
Âðåìÿ ðàáîòû: âòîðíèê, ÷åòâåðã (13 è 15 íîÿáðÿ), ñ 15.00 äî 17.00.
Òåëåôîíû "ãîðÿ÷åé ëèíèè": (84722) 4-03-59; 4-04-38.
Íàø êîðð

 Ýëèñòå íà áóäóùåé íåäåëå íà÷íåò ðàáîòó "ãîðÿ÷àÿ ëèíèÿ" ÏÔÐ ïî òåìå "Èçìåíåíèÿ â ïåíñèîííîì çàêîíîäàòåëüñòâå". Íà âîïðîñû æèòåëåé íàøåãî ðåãèîíà îòâåòÿò ñïåöèàëèñòû Óïðàâëåíèÿ Ïåíñèîííîãî ôîíäà ÐÔ â ã.Ýëèñòå.
Ïðåçèäåíòîì Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè Âëàäèìèðîì Ïóòèíûì 3 îêòÿáðÿ òåêóùåãî ãîäà ïîäïèñàí ôåäåðàëüíûé çàêîí "Î âíåñåíèè èçìåíåíèé â îòäåëüíûå çàêîíîäàòåëüíûå àêòû Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè ïî âîïðîñàì íàçíà÷åíèÿ è âûïëàòû ïåíñèé", êîòîðûé ïðåäóñìàòðèâàåò ïîýòàïíîå ïîâûøåíèå âîçðàñòà, ïî äîñòèæåíèè êîòîðîãî áóäåò íàçíà÷àòüñÿ ñòðàõîâàÿ ïåíñèÿ ïî ñòàðîñòè.
Êàê áóäåò ïðîèñõîäèòü ïîâûøåíèå âîçðàñòà âûõîäà íà ïåíñèþ? Êàêèõ èçìåíåíèé æäàòü ýëèñòèíñêèì ïåíñèîíåðàì? Ó êàêèõ êàòåãîðèé ëüãîòíèêîâ âîçðàñò âûõîäà íà ïåíñèþ îñòàíåòñÿ áåç èçìåíåíèé? Ñîõðàíÿåòñÿ ëè ñïåöèàëüíûé ñòàæ, äàþùèé ïðàâî íà äîñðî÷íóþ ïåíñèþ? Äëÿ êàêèõ êàòåãîðèé ðàáîòíèêîâ, âûõîäÿùèõ íà ïåíñèþ äîñðî÷íî, âîçðàñò âûõîäà íà ïåíñèþ áóäåò óâåëè÷åí? Êàêèå ìîãóò áûòü íîâûå îñíîâàíèÿ äëÿ äîñðî÷íîãî íàçíà÷åíèÿ ïåíñèè? Áóäåò ëè ïîâûøàòüñÿ ïåíñèîííûé âîçðàñò äëÿ ãîñóäàðñòâåííûõ ñëóæàùèõ? Êàê áóäåò ìåíÿòüñÿ âîçðàñò íàçíà÷åíèÿ ñîöèàëüíîé ïåíñèè?
Íà ýòè è ìíîãèå äðóãèå âîïðîñû îòâåòû ìîæíî ïîëó÷èòü ïî òåëåôîíàì "ãîðÿ÷åé ëèíèè" ÓÏÔÐ.
Âðåìÿ ðàáîòû: âòîðíèê, ÷åòâåðã (13 è 15 íîÿáðÿ), ñ 15.00 äî 17.00.
Òåëåôîíû "ãîðÿ÷åé ëèíèè": (84722) 4-03-59; 4-04-38.
Íàø êîðð

 ã. Ýëèñòå íà áàçå ÁÓ ÄÎ ÐÊ "Ýêîëîãî-áèîëîãè÷åñêèé öåíòð ó÷àùèõñÿ"" ("ÝÁÖÓ") ñîñòîÿëñÿ ñåìèíàð "Ôîðìèðîâàíèå ñèñòåìíî-äåÿòåëüíîñòíîãî ïîäõîäà âî âíåóðî÷íîé äåÿòåëüíîñòè", â êîòîðîì ïðèíÿëè ó÷àñòèå ó÷èòåëÿ áèîëîãèè è õèìèè, ïåäàãîãè äîïîëíèòåëüíîãî îáðàçîâàíèÿ ýêîëîãè÷åñêîé íàïðàâëåííîñòè.
Î çíà÷åíèè è íàïðàâëåíèÿõ ñèñòåìíî - äåÿòåëüíîñòíîãî ïîäõîäà âî âíåóðî÷íîå âðåìÿ, èòîãàõ ðàáîòû çà ïîñëåäíèå 2 ãîäà â ýêîëîãè÷åñêîì âîñïèòàíèè øêîëüíèêîâ Êàëìûêèè, óñïåõàõ íà Âñåðîññèéñêèõ êîíêóðñàõ â ñâîåì âûñòóïëåíèè ðàññêàçàëà äèðåêòîð ÝÁÖÓ, êàíäèäàò áèîëîãè÷åñêèõ íàóê È.À. Ìàíäæèåâà. Äîêëàä÷èê òàêæå ïîäðîáíî îñòàíîâèëàñü íà âîïðîñàõ, ñâÿçàííûõ ñ äàëüíåéøåé ðàáîòîé, áëèæàéøèìè ïëàíàìè è çàäà÷àìè ïî ýêîëîãè÷åñêîìó âîñïèòàíèþ äåòåé.
Çàòåì ó÷àñòíèêàì ñåìèíàðà áûë ïðîäåìîíñòðèðîâàí âèäåîôèëüì, ðàññêàçûâàþùèé î âûñòóïëåíèè âîñïèòàííèêîâ Âñåðîññèéñêîãî êëóáà "Æèâîå íàñëåäèå" ÌÊÎÓ "ßøêóëüñêàÿ ìíîãîïðîôèëüíàÿ ãèìíàçèÿ èì. Õàãëûøåâîé Å.Ê." â Ìåæðåãèîíàëüíîì ýêîëîãè÷åñêîì ñëåòå "Ìû - ìîëîäûå çàùèòíèêè ïðèðîäû" â ã.Ñàêè (Êðûì). Åãî ïîäãîòîâèëè ÿøêóëüñêèå þííàòû ñ ó÷èòåëåì áèîëîãèè, çàñëóæåííûì ó÷èòåëåì ÐÔ Å.À. Ñàìòàíîâîé. Êîìàíäà èç Êàëìûêèè íà ýòîì ïðåäñòàâèòåëüíîì ôîðóìå çàíÿëà ïî÷åòíîå 2-å ìåñòî.
Ìåòîäèñò ÝÁÖÓ, ïî÷åòíûé ðàáîòíèê îáùåãî îáðàçîâàíèÿ ÐÔ. Â.È. Áîðëàåâà â ñâîåì äîêëàäå "Äåÿòåëüíîñòíûé ïîäõîä â îðãàíèçàöèè ïðàêòè÷åñêîé ðàáîòû îáó÷àþùèõñÿ âî âíåóðî÷íîå âðåìÿ íà áèîñòàíöèè "Ýêîñèñòåìà" ïîäåëèëàñü âïå÷àòëåíèÿìè î ïîåçäêå âî Âñåðîññèéñêèé ó÷åáíî- ïîëåâîé öåíòð (ã.Ìîñêâà), îçíàêîìèëà ñëóøàòåëåé ñ ïðîãðàììàìè îáó÷åíèÿ ó÷àùèõñÿ, ïåäàãîãîâ. Îïûòíûé íàñòàâíèê ïîäðîáíî ðàññêàçàëà îá îáó÷åíèè ìåòîäèêàì èññëåäîâàíèÿ â ïðèðîäå è çàùèòå ïðîåêòîâ.
Íà ñåìèíàðå áûë ïðåäñòàâëåí åù¸ ðÿä èíòåðåñíûõ äîêëàäîâ ó÷èòåëåé, ïåäàãîãîâ äîïîëíèòåëüíîãî îáðàçîâàíèÿ ðåñïóáëèêè, ñîñòîÿëñÿ îáìåí îïûòîì è ìíåíèÿìè. Ìåðîïðèÿòèå çàâåðøèë ìàñòåð- êëàññ "Ñîçäàíèå è çàùèòà ïðîåêòîâ" îò ìåòîäèñòà Ýêîëîãè÷åñêîãî öåíòðà Ã.Ì. Áóâàåâîé.
Êàê îòìåòèëè ó÷àñòíèêè ñåìèíàðà, ìåðîïðèÿòèå áûëî ïðîâåäåíî íà âûñîêîì ìåòîäè÷åñêîì óðîâíå.
Õî÷åòñÿ ïîæåëàòü âñåì ó÷èòåëÿì è ïåäàãîãàì óñïåõîâ â ýêîëîãè÷åñêîì âîñïèòàíèè ïîäðàñòàþùåãî ïîêîëåíèÿ. Âåäü òàê âàæíî ñ ñàìîãî ðàííåãî äåòñòâà ïðèâèâàòü â äåòÿõ èíòåðåñ, ëþáîâü è ìûñëè î áåðåæíîì îòíîøåíèè ê æèâîé ïðèðîäå, õðóïêîìó îêðóæàþùåìó ìèðó.

Áàòà ÁÎÂÀÅÂ