Моњєлд бумб босхгдв

15-09-2020, 14:58 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Моњєлын деед ўзгт Ховд іімгин Булган сомнд бумб тівгдв. Чингс хаана харулчнр біісн торєудмудт нерідљ тернь тівгдсмн. Ода тер бумб тал імтн оларн ирљ, кўндллєін медўлљіні. Эн йовдл ґґрд-хальмгудын тууљла залєлдата болад, эн зіњгиг тана оньгт тусхаљанавидн.
Итклті болн зґргті діічнр біісн ґвкнрин санлыг тиигљ эндрк ўйин імтн сергіљіні.
Чингс хан эврі харулчнриг йир даавртаєар шўўљ авдг бііснь темдгті. Эрк шилті хааныг хархин тґлі торєудмуд шўўљ авгдљасмн. Моњєл келтнрин нег отгнь болдг эн тохмин улс дііні кергт йир єавшун болсн деерін цань уга итклті кевір даалєвран кўцідгірн Чингс хаана тааслт олсн улс біісмн.
Тер торєудмудын ґдгі ўйнрнь ґґрд-хальмгуд ода Ірісід (Хальмг Тањєч), Моњєлд (Ховд іімг), Китдт (Шинљін-Уйєрин автономн район) бііні.
Шишлњ харулднь церглљісн діічнрин цергі белдвринь болн шагшавдын зањ-авцинь алдр Чингс хан ямаран ґґдінір ўнлдг бііснь терўні ўгмўд медўлљіні. Бумбин хад чолунд тер ўгмўд хуучн моњєл бичлтір, ґґрнь ґдгі цага моњєл ўзгўдір бичгдсн тер ўгмўд харулчнр-торєудмудын чинринь ўзўлљіні. «Халун амийг минь халгалан манулљ хаан сууринд хургэсэн хайр ивээлт торгуд минь» гисн ўгмўдиг иигљ орчулљ болхмн. «Мини халун імсхл, мини імн – љирєл хаалєдм харсад, хаана ширі кўртл кўргдг мини дурта болн итклті торєудмуд».
Ашлад келхлі, хальмгуд (ґґрднр) – моњєлмудын деед ўзгин нег отгнь болљана. Тохмарн ґґрхн баг імтніс тедн тогтсмн. Торєуд, дґрвд, хошут, цорос, чонос, кереит, меркит, нань чигн імтніс эн отг негдљ ўўдсн болдг. Тууљнь тиим болдг.

ХҐҐчин Галина

Видео