Җигтә сәәхн өөн

07-10-2020, 14:56 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Эн өдрмүдт Эмгеевихнә өнр-өсклң өрк-бүл маш ончта байран темдглҗәнә. 60 җил хооран алтн намрин өдрмүдт Владимир Боджаевич болн Лидия Бембеевна ханьцад, хүрмән кеһәд, өрк-бүлән өндәлһсмн. “Баһдан түрү-зүдү үзсн күн, өтлх насндан җирһл үзнә”гиҗ хальмг хуучн үлгүршң эн хойрин медәтин әмдрлин тускар келхлә үнн болх.
Владимир Боджаевич Манцын кец нутга Көвүдә һазрт Эмгән Бодҗан өрк-бүлд 1935-ч җилд төрлә. Ахнр-дүүнрәрн эдн зурһан билә. Тер үүмәтә цагт төрсн цуг хальмгудын әмдрлин хаалһ әдл болхгов. Сән юм үзсн уга. Бичкндк цагтан эн цуг хальмгудла әдл дәәнә болн тууврин күчр-күнд зовлңган дааҗ һарсмн. Төрскән харсгч Алдр дәәнә өмн эднә өрк-бүл Приютна улсин Көвүд селәнд бәәсмн, тендәсн эдн цааҗла харһад Омск мүҗин Исиль-Кульск района Орловка бичкн селәнд туссмн. Тенд Эмгән Боджан өрк-бүләс нань Барнан Очрин, Орһадыка Шовһрин, Бадман Муутан, Нюдльчин Булһна дөрвн бүл бәәсмн. Анҗа ахнь цергт мордад, дәәнә көлд күнд шав авад, 1944-ч җилд Сиврин һазрт сәәһән хәәсмн. Тер цаг тодлхла, нульсмн заядар асхрна гиҗ хойр медәт келнә. Эднә тодлсар түрүн авгтан кү иддг улс ирҗ гиһәд бәәрн әмтн эднәс әәһәд, өөрддго бәәсмн. Болв хальмг улс көдлмшч, дааврта, һартан өөтә улс болҗахиг медәд, эдн дарунь үүрләд, нег-негән дөңндг болв. Бичкнәсн авн Володя ямаран чигн хар көдлмш кеһәд, кергән үнн-чик седклтәһәр күцәдг билә.
Авальнь Лидия Бембеевна болхла Манцин Кец нутга ик-чонса тохма күүкд күн. Лидия ээҗин эцкнь Кекнохан Бембә дәәнд мордад, 1942-ч җилд Тең һол харслһнд әмнәсн хаһцсмн. Экнь Ноһан Баһ Чонса һазра нертә лам Адучин Лооран һарлцсн дү күүкн мөн. Бичкндк цагтан Лоора багш Чөөрә хурлд сурһуль сурад, лам болҗ эмчин цол зүүсмн. 1930-ч җилмүдт цааҗла харһад 18 җил түүрмд суусмн. Бәрәнәс сулдхсна хөөн Лоора багш дөрвн үртә дү күүкән, Ноһаниг, Новосибирскин мүҗд олҗ авад теднлә хамдан бәәсмн. Тегәд Лидия ээҗ наһцхин таалд өсч босла. Хальмг улсин нериг цеврләд төрскн һазрурн хәрх зөв өгхлә эднә өрк-бүл 1957-ч жилд хәрү нутгтан Баһ Чонст хәрҗ ирсмн. Ээҗин тодлсар Баһ Чонст бәәхдән Лоора багш тал гемтсн, эрмдгтә, түрү улс зогслго ирдг бәәсмн. Тегәд эмч цуг әмтнд дөң күргдг билә.
1960-ч җилин намрар Владимир Боджаевич Лидия Бембеевнаг буулһҗ авад Приютна района “Ленинский комсомол” совхоздан авч ирсмн. Тер цагас авн эдн селәнә эдл-ахуд көдләд, төрскн һазр-уснаннь босхмҗин болн делгрлтин төлә ик тәвцән орулв. Владимир Боджаевич малчар, трактористәр, тосхлһна әңгин ахлачар көдлҗ йовла. Лидия Бембеевна болхла хөөнә кирһлһнд, селәнә эмнлһнд көдлсмн. Насни туршарт эдн урднь “Ленинский комсомол”, өдгә цагт “Первомайский” нертә селәндән көдлҗ, олн әмтн дунд тоомсрта, күндтә медәтнр болҗ тоолгдна. Җирн җилдән ни-негн бәәҗ, нег-негнәннь үгд орҗ, һурвн үрндән чик сурһмҗ өгч босхсмн. Олег, Валентина, Валерий эдн эк-эцкдән өлзәтә сән үрд болҗ өсв. Эндр Владимир Боджаевич Лидия Бембеевна хойр дөрвн ач-зеетә болн зурһан җич-зеенчртә аав-ээҗ болад, эднәннь кишгт багтҗ йовна. Кесг җил хооран эдн Элстүр, көвүн-күүкн талан нүүҗ һарсн болв чигн, ямр нег сән өдрин байр болхла эн хойриг йөрәһәд мендинь медхәр кесг гиичнр ирнә, цуһар ачта медәтин ач-тус хәрүлхәр шунна. Дәәнә күчр цаг, Сиврин өршәңгү зовлңган дааһад, нутгтан хәрҗ ирәд, цуг күчн-чидлән эңкр Хальмг Таңһчдан нерәдәд, 1990-ч җилмүдт дәкн зовлңган дааҗ һарсн болв чигн эдн бийән хөвтәд тоолна. Эдн хоюрн 60 жилин туршарт хамдан йовна, төрскн һазртан бәәнә, отг-әәмгтән күндтә болн тоомсрта болна, үрнь болн ачнр-зеенрнь аав-ээҗиннь нер дуудулҗ олна хормад багтҗ йовна. Энүнәс даву кишг бәәдвий! Цуг эн тоот хамгин ик бахмҗ болн байр үүдәҗ чидл өгнә.

МАНҖИН Намру

ЗУРГТ: Владимир Боджаевич Лидия Бембеевна хойр җич-зеенчр дундан
Түүрвәчин цоксн зург

Видео