Шириновихнә тохм тасрсн уга!

17-11-2020, 15:09 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Городовиковск района Амр-Санан селәнд бәәдг Шириновихнә өрк-бүлин тууҗин тускар бичхәр бәәнәв. Эднә уңг-тохмин төрскн һазр - Бүдрмс әәмгин Кердәтә хотн (ода Амр-Санан селән). Эднә өвкнр бәәхтә улс бәәсмн. Октябрьск хүвсхлин хөөн эднә өлг-эдиг шин Советин йосн булаҗ авсмн. Яков болн Баин Шириновихн дөрвн көвүтә билә. Көвүд төрхлә, сән йор гиҗ хальмг улс тоолна. Өрк-бүлд көвүн бәәхлә тохм тасрдмн биш.
Дәәнә өмн эднә эцкнь сәәһән хәәв. Өршәңгү уга дәәнә көлд ууһн хойр көвүнь хорсмн. Эднә экнь хойр бичкн көвүтәһән Сиврүр туугдла. Күүнә һазрт эдн ик гидг зовлң эдләд, йир түрү бәәлә. Өмсх дулан хувц-хунр уга, элкн нурһн хойр харһн алдтл иддг хот уга билә. Экин санан үрнд гисәр Баин экнь хәләҗәсн хойр көвүнь әмд үлдхин төлә эврән бүтн хот-хол уга йовсмн. Бәәсн юман көвүдтән өгдг билә. Тегәд кесг сардан өлсәд харһнад йовсн Баин экнь удан боллго өңгрҗ одв. Петр болн Аркадий көвүднь өнчн бичкдүдин Герт тусв. Удл уга Петр Ширинов көдлмштән һарв. Эн һолар модд усчадг билә. Дүүһән мартлго, амрлһна өдрт дүүдән хот авч ирдг билә. Нег дәкҗ ахнь ирсн уга. Бичкн Аркадий өнчн бичкдүдин Гертәс зулад, ахиннь көдлмшт гүүҗ ирхләрн, тенд көдлҗәсн әмтн келв: «Чи нааран дәкҗ бичә ир, ахчнь уснд унад чивҗ одв». Аркадий тиим һашута зәңг соңсад кесгтән уульв. Юңгад гихлә эн орчлң деер һанцарн үлдв. Тегәд арһан барад, бичкн көвүн нег элгн-садн күүкд күн тал күрч ирнә. Тер гергн әәһәд көвүг көөһәд һарһчкна. Көвүн зовад, уульн бәәҗ ухаһан алдад һазрт унна. Хаҗуһар йовсн улс энүг үзәд энүнә әм аврна. Болв әмд үлдсн көвүн юм тодлҗ чадсн уга. Тиигәд эн көвүг хәрү өнчн бичкдүдин Герт орулна. Тенд көдлдг әмтн энүг таняд, энүнә нер-усинь тодлулад бичүлҗ өгнә. Теднә нилчәр Аркадий нер-усан алдсн уга. Хальмгуд төрскн һазрур нүүсн цагт эн теднлә хамдан хәрҗ ирсн уга. Яһад гихлә бийән хальмг күн гиҗ тоолдго билә. Цаг давад эн көвүн өсәд-босад цергт мордҗ. Тенд хальмг көвүн Хэтэн Гунаевич Чимидовла болн чечен көвүнлә үүрлсмн.
Чи кенәхнә, ямаран келн-улсин күн? – гиҗ үүрмүднь сурхла, – «би кенәхнә, ямаран келн-улса күн болҗахан медҗәхшв, – гиҗ Аркадий хәрү өглә. Зуг «Бүдрмс, Бүдрмс» гидг һанцхн үг санандм тодлгдсн бәәҗ, – гиҗ келв.
- «Тиигхлә, чи чечен көвүн бәәҗич, юңгад гихлә манад Гудермес гидг балһсн бәәнә», – гиҗ чечен нәәҗ келҗәнә. Цергәс буухларн эдн һурвулн Хальмг меҗәһәс хол биш Ставропольск крайин Арзгир селәнд ирҗ зогсв. Сиврин хөөн Арзгир селәнд дала хальмгуд билә. Тер селәнд Хэтэн Гунаевичин эк-эцк бәәсмн. Көгшд көвүнлә күүндхәр седхлә, тернь хальмгар медхш. Тиигәд Хэтэн Гунаевич теднд орчулач болв. «Маднла үлд чи чечен бишч, хальмг көвүнч. Хальмгт кезәнә Бүдермис-Көвүдә әәмг бәәсмн», – гиҗ нег өвгн келҗ өгв. Эн үг соңсм цацу көвүнә зүркнь бульглад оч. Тегәд Аркадий Ширинов хальмгудла үлдәд ус бурһудад көдлдг болв. Тенд Поля күүкнлә таньлдад ханьцв. Теднә өрк-бүлд хойр көвүн төрҗ. Эн һазрт тиим өнчн көвүн бәәнә гисн зәңг олн дунд тарҗ. Тер зәңг соңссн өөрхн элгн-саднь күрч ирәд, Аркадий көвүг өрк-бүлтәһинь төрскн һазрурн авч ирсмн. Тиигәд эдн амр-таварн олн җилдән бәәһәд эднә өрк-бүлд дәкәд зурһан үрнь һарад, өнр-өсклң өрк-бүл болсмн. Аркадий Яковлевич болн Полина авальнь ода мана дунд уга, болв эднә элгн-садн төрскн һазрт сәәнәр көдләд, Шириновихнә уңг-тохминнь, эк-эцкиннь, аав-ээҗиннь нер туурулҗ йовна.

БУДЖАЛА Савр

Видео