Нутг дундан тоомсрта

11-02-2021, 16:19 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Мана селәнә әмтн дунд Һәрән Николай күндтә, тоомсрта, цаһан седклтә күн болҗ тоолгдна. Эн 1954-ч җилд лу сарин 14-д Новосибирск мүҗин Андреевск района Ясная поляна селәнд һарсмн. Тенд эднә өрк-бүл тууврт бәәсмн, эк-эцкнь өрк-бүлән теҗәхин төлә гүҗрҗ көдлҗ йовсмн. 1956-ч җилд эднә өрк-бүл төрскн һазрурн нүүҗ ирв.


Коля зурһата бәәсн цагт эцкнь сәәһән хәәв, тегәд экнь һанцарн күүкдән асрдг болв. Көвүн бичкнәсн авн олн зүсн көдлмш кедг дассмн, хара суудмн биш, цаган тустаһар олзлхар шундг билә. Долатадан эн Чкаловск селәнә сурһульд орад, тенд сурһулян сәәнәр сурдг деерән спортын халхар күцәмҗ бәрҗ, олна бәәдл-җирһлд шунмһаһар орлцдмн. Сурһулян төгсәснә хөөн Коля җолачин эрдм дасад, терүнә хөөн цергт мордв. Спортар соньмсдг төләдән эн чаңһ-чиирг бәәсмн, тегәд Германьд советск цергә багин ханьд хойр җилдән церглв.
Цергәс бууҗ ирәд, Николай төрскн селәндән, Чкаловин нертә совхозд, җолачар көдлв. Тер цагт эдл-аху олзта-орутаһар үүлдҗ, нер һарч йовсмн. Тегәд эн таңһчин селәдәр бәәтхә, орн-нутгин кесг регионд көдлмшин халхар одсмн. Селәнә эдл-ахуд тәрә тәрлһнә, урһц хуралһна, малд хот белдлһнә болн нань чигн дааврта кемд Һәрән Николай орлцҗ йовла. Сергей ахнь инженерин эрдм дасад, тосхлтын халхар көдлдг болв. Николай болхла экдән дөң болад, төрскн селәнә делгрлтд тәвцән орулҗ йовв. Олн җилин эргцд үнн-чик седклтәһәр, даавртаһар болн күцәмҗтәһәр көдлсн төләдән Һәрән Николай күч-көлснә туурмҗин III девсңгин орденәр ачлгдв. Көдлмштән һавшун Николай Лиджиевич селәнә әмтн дунд күндллһ олсмн, тегәд чигн энүг эдл-ахун күч-көлснә комитетин ахлачд, партийн бүрдәцин сегләтрт суңһсмн.
2000-ч җиләс авн арвн долан җилин эргцд Һәрән Николай селәнә эмнлһнә түргн дөң күрглһнә көлгнә җолачар көдлв. Ачта амрлһнд һарсн бийнь эн селәнә әмтнд ач-тусан күргҗ йовв.
1974-ч җилд Николай Сарпан района Уманцево селәнәс Евдокия күүкнлә таньлдад, өрк-бүлән өндәлһв. Эдн һурвн күүк болн нег көвү һарһҗ, өнр-өсклң өрк-бүл болад, эндр күртл ни-негн, сән-сәәхн бәәнә. Герин эзн күүкд күн селәнә лавкд көдлдг бәәсмн, тегәд экиннь үлгүрәр ууһн Байрта күүкнь бас лавкч болв. Эндр дөрвн үрнь болн арвн негн ач-зень Һәрән Николай Евдокия хойрт байр үүдәҗ, чидл-омг өгнә. Ачнр-зеенриннь кишгт багтҗ, эднә күцәмҗәр бахмҗ кеҗ, аав-ээҗ хойр дурна залян хадһлҗ бәәнә.
Николай Лиджиевич лу сарин 14-д һарсмн. Сүл цагт эн өдриг дурна Өдр гиҗ темдглнә. Иим сән өдрлә һарснь хара биш гиҗ сангдна. Насн-җирһлиннь туршарт эн эврә дуран болн цаһан седклән эңкр авальдан, күүкдтән болн ачнр-зеенртән тусхаҗ, кен-негинь өкәрлҗ эңкрлнә. Николай Лиджиевич цааранднь чигн олн җилдән эрүл-менд бәәтхә, өөрән бәәх улст түшг болҗ йовтха.

ЕНДОНА Светлана,
Көтчнрә района Чкаловск селән

Видео