Хальмг улсин сәкүснә тускар

11-02-2021, 16:37 | Таңһчин зәңгс » Бурхн-шаҗна төрәр

Кезәнә цагас авн хальмг улсин Цаһан Сарин байр Окн Теңгр бурхнла, терүнә цуг әмтә тоотыг харсгч үүлдврлә залһлдата болдмн. Эн хәәртә залһлдана тускар цөн үг бичҗәнәвидн.

Цаһан Сар хальмг улсин дурта гисн байр болдмн. Үвләс менд һарад, хавр эклҗ, йиртмҗд цугнь әмдрҗәх цаг даңгин ик сергмҗ болн байр әмтнд үүдәдг бәәсмн. Нүүҗ йовдг әмтн, малдан сән идг хәәҗ теегәр хошмудан бәрдг әмтн үвлин киитн өдрмүд давҗахднь, ноһан һарч, малын идг элвг болх гиҗ нәәлҗ Цаһан Саран тосдг бәәсмн.
Хальмгудтан хәәртә эн байр хара зөңдән Цаһан гиҗ нерәдгдсмн биш. Хамгин цевр, хамгин әрүн тоот цаһан шинлә, өңг-зүснлә залһлдата бәәсмн. Тиигәд Цаһан Сар гиҗ нәәрлҗ йовдгнь тиим болҗана. Кезәнә цагас олн зун җилиг дамҗад ирсн байр эн өдр чигн хальмгудын хамгин хәәртә байрнь болҗана. Альд йоввчн хальмгуд эн байриг кенә.
Бурхн-шаҗна номин халхас авад хәләхлә, эн байр Бурхн Багшин күцәсн арвн тавн алдр үүлдврлә залһлдата байр болҗана. Кезәңк Энткгин Шравасти бәәрнд Бурхн Багш тер күмн әмтнд туста болсн алдр үүлдврән күцәсн болдг. Арвн тавн хонгин туршарт Бурхн Багш алдр үүлиг әмтнд үзүләд, шаҗна номин күчн ямаран ик болдгинь медүлҗ, худл багшнрин ховта болн хорта үүлдвриг илдкҗ, олнд ил кевтнь үзүлсн болдг.
Бурхн Багшин номар авад хәләхлә, Цаһан Сарин байр Окн Теңгр бурхна күмни әм авргч үүлдврлә залһлдата болна. Шаҗна дегтрмүдт болн мана өвкнрин кен-негндән келҗ йовсн домгудар Окн Теңгр бурхн хальмгудын тууҗд хәәртә бурхн болҗ батрв. Тиим нег домгар Окн Теңгр күмн әмтиг догшн маңһс хаанас төрсн күчр әәмшгтә көвүнәсн харсч авсна тускар келгдҗәнә. Өсәд-босхларн тер үрн үүсрт уга алач болҗ, күмн әмтиг хорах бәәсмн.
Цаһан Сарин байрла Окн Теңгр деедс олн бурхдын һазрас әмтн тал бууҗ ирәд, моһлцг һазриг һурв дәкҗ эргәд, ном умшҗ, цуг әмтә тоотд амулң-менд җирһл заяна, гиҗ тоолад, байрин өдр әмтн хурлдан эн бурхнд шишлң мөргүл нерәднә. Чик цаһан седкләр бәәх, өөрк улстан дөң болдг, шагшавдын заң-авцин үлгүр үзүлҗ, әмдрлиг ясрулхд туслҗах әмтнд бурхна хәәрн эрк биш күртнә гиҗ тоолгдна.
Окн Теңгр бурхн шаҗна номар кесг нертә. Хальмгаһар, Окн Теңгр (Теңгрин бурхн), төвд келәр Палден Лхамо (Алдршсн бурхн) гиҗ нерәдгднә, санскрит келәр Шри Деви (Әрүн бурхн) гиҗ күндлгднә. Сарасвати бурхна догшн хүвлһн гиҗ тоолгдна. Дала ламин гегәнә онц чинртә әминь харсач бурхн болҗана. Зууһин Алтн дееврт, шар шаҗна хурлмудт Окн Теңгриг әрүн кевәр күндлнә. Хальмг әмтнд болхла, эн бурхн йоста сәкүснь, әмтнә әминь харсч авсн хәәртә бурхн болҗ, кесг зун җилин туршарт күндлгдҗ амлгдҗ йовна. Гелңгүдин ниицәнә (дхармин) күчинь бәрҗәх нәәмн бурхна негнь Окн Теңгр болҗана. Дхармапала, сәкүсн, эс гиҗ талданар келхлә, зовлңгин сансрин эрглтәс һарад, әмтнд туслҗ йовх бурхн болҗ тоолгдна. Окн Теңгр – әмтнд әмдрл заядг, ямаран чигн зовлңгас гетлдг, цагин йовуд меддг, әмдрлин болн үклин нуувч хадһлдг бурхн болҗана.
Хальмг улсин сәкүсн тиим күчтә болҗана. Тегәд Цаһан Сарин байрла таңһчин әмтн, талдан олн һазрар бәәх хальмгуд Окн Теңгртән зальврҗ, хавр тосхмн.

Видео