Иим улс баһчудт үлгүр болна

25-03-2021, 17:11 | Таңһчин зәңгс » Күн болн җирһл

Эн җилин туула сарин 28-д мана газетд «Сиврт бәәсн цагтан ВДНХ-д одла» гисн нерәдлһтә мини зурц һарсмн. Терүнд би Целинн района Аршан Булг поселкд бәәсн Ностан Цернә тускар бичләв. Церн Очирович Сиврт Новосибирск мүҗин 1 Мая колхозд үкрчәр көдлҗәһәд, эврә мүҗдән төл авлһар, малан хадһллһар, шаңд мах хулдлһар хамгин өөдән күцәмҗ бәрсн болдг. Мүҗин нүүрлгч үкрч болад, күч-көлснә халхар диилвр бәрсн төләдән эн 1954-ч җилд ВДНХ-д йовулгдла.


«Хальмг үннд» барлгдсн эн зурц газетин умшачнриг зөвәр үүмүлсмн, юңгад гихлә мини хайгар теднәс кесг бичгүд ирв. Үлгүрнь, Москвад бәәдг Худольчан Лариса бичҗәнә: «Мана Хальмг Таңһчин нертә улсин тускар бичҗәсндтн ик гидг ханлтан өргҗәнәв. Газетд һарсн зургт Ностан Цернә барун бийднь зогсҗаснь мини авһ Худольчан Семен мөн. Цааранднь чигн соньн статьясар мадниг байрлултн».
«Йир соньн зурц болв, – гиҗ Шевнә Николай Худольчан Ларисаг дөңнҗәнә. – Би бас Ностан Цернлә Новосибирск мүҗд биләв. Зуг Церн Очирович нанас ах, яһад гихлә би тенд һарсн болхла, Церн Очирович Хальмг Таңһчас 1943-ч җилд Сиврүр туугдла».
«Хальмг үннд» барлгдсн статья намаг икәр соньмсулв. Церн Очировичлә әдл би бас Баһ Чонсасв, – гиҗ Каҗин Любовь зәңглҗәнә. – Зуг, харм төрхд, Ностан Цернә ВДНХ-д йовлһна тускар меддго биләв. Көдлмшт дурта, йир һольшг күн билә, Церн Очировичәр бахмҗ кеҗәнәв! Сәәни орндан бәәһәд арднь үлдсн җичнр-зеенчнртән кишгән үлдәтхә».
Баранкан Марина бас нег цөөкн бүлән үгән барлгдсн статьян тускар бичв: «Хальмг газетд хальмг келәр Ностан Цернә тускар һарсн зурц намаг йир икәр байрлулв! Иим улсас бидн, дорас өсчәх баһчуд, үлгүр авад, бахмҗ кежәнәвидн!».
Ункен Валентина иигҗ бичҗәнә: «Церн Очирович мини авһ билә. Зурцан газетд барлсндтн ик гидг ханлтан өргҗәнәв. Эн цаһан седклтә, тевчңгү, өр-өвч күн бәәсмн. Эврә урн һарарн сәәхн кедү мебель кеснь тоолхд күчр!».
Аш сүүлднь эн бичг: «Мендвт, Василий Бембеевич! Мини нерн Кавкза Галина. Тана газетд Ностан Цернә туск зурц умшлав. Нертә күүнә тускар йир сәәхн тууҗ болҗ һарв. Келхд, Сиврин тууврин цагт ВДНХ-д одсн дәкәд нег кү меддг биләв. Тернь кен гихлә, Баһ Дөрвдә Зурһан Худг хотна Буван Бальҗр гидг күүкд күн мөн. Эн Алтайск крайин Истокск районд туһлчар көдлҗәһәд эврә регионд күч-көлсәрн хамгин өөдән күцәмҗ бәрсн төләдән, кирцхд 1957-1958-ч җилмүдт, бас ВДНХ-д Москва балһснур йовулгдла. Мана өрк-бүл Буван Бальҗрин өрк-бүллә хамдан Сиврт нег селәнд бәәдг билә. ВДНХ-д Бальҗр Тогараевнад белглсн шар һадрта юм уһадг ик савиг мартад угав, яһад гихлә би тиигхд 7-та күүкн биләв. Келхд, тер сав Буван Бальҗрин күүкн Галинад ода күртл бәәһә. Терүнә авһнь Буван Манҗ Сиврт бас малчар көдлҗәлә, Манҗ Намзаевичин хойр ахнь дәәнд әмнәсн хаһцсмн. Тегәд удлго тедн тал одад, зургинь цокад, нертә туһлчин күүкнлә күүндәд, тодлвринь бичҗ авад танд илгәнәв. Сән бәәтн!».

ШААКУН Василий

Видео