Эдн түргн дөң күргхәр адһна

27-04-2024, 12:42 | Общество

Мөрн сарин 28-д мана орн-нутгт түргн дөң күрглһнә көдләчин сән өдр темдглнә. 2020 җилд әәмшгтә гем учрад, пандемий болсн цагт түргн дөң күрглһнә цергллтин көдләчнрин даавр икдсмн, эдн хальдврта гемәр гемтсн улст бачм бәәдлд дөң-тусан күргҗ көдлсн билә. Әрәсән залврин тогтаврас иштә мөрн сарин 28-д түргн дөң күрглһнә көдләчин Өдр зарлгдсмн. Мана таңһчд эн цергллт 1958 җилд үүлдврән эклв. Җирн һар җилин эргцд түргн дөң күрглһнә цергллтин көдләчнр әмтнә әм аврҗ, зеткрлә харһсн, олн зүсн гемәр гемтсн улст туслҗ йовна.

Хальмг улс шинкән Сиврәс хәрҗ ирәд, таңһчан босхчасн цагла ирлцңгү бүрдәциг Леонид Курнеев толһалв. Энүнә һардврт бүрдәц түрүн ишкдлән кеҗ, күнд цагла үүлдврән эклсн болдг. Түргн дөң күрглһнә цергллтин делгрлтд эмч Клавдия Навгинова ик тәвцән орулсмн, эн хөрн һар җилдән ах эмчәр көдләд, шин бәәр тосхлһна төр хаһлсмн. Келхд, эндр өдр күртл бүрдәц эн бәәрнд бәәршлҗәнә. Җил ирвәс түргн дөң күрглһнә цергллтин үүлдвр делгрәд, улнь батрад бәәв. 1983 җилд зуг эмчнрин дөрвн баг үүлддг бәәсмн, ода йисн баг дарунь дөңгән күргҗ һархдан белн бәәнә. 1988 җиләс авн бичкдүдт дөң күрглһнә төлә шишлң әңг бүрдәгдв. Дөрвн җил хооран түргн дөң күрглһнә цергллт болн аюл учрсн кемд үүлддг эмнлһнә төв негдәд, нег бүрдәц тогтав. Тер цагас авн төвиг Хулхачин Киштә һардҗана. Эндр эн бүрдәцд әмтнәс эрлһ орулҗ авдг 3 әңг үүлднә, эдн өдр-сө уга көдлнә, тер мет Троицкое селәнд нег баг көдлнә. Тер мет эмчнр түргн дөң күрглһнә төлә вертолетмуд чигн олзлна.
Эндр түргн дөң күрглһнә таңһчин төвд 181 күн көдлнә, эннь 21 эмч, дунд медицинск 67 көдләч, 59 җолач болна. Цергллтд олн җилдән көдлҗәдг улс баһ биш бәәхнь темдгтә. Эдн байн дамшлт хоршаҗ, өөдән мергҗлттә болад, баһ наста көдләчнрт үлгүр-үзмҗ болҗана. Олн җилин эргцд энд көдлҗәдг Татьяна Манунова, Анна Хокшанова, Тамара Усунцынова, Евгения Адудова, Вера Шарашкина, Анна Опарина, Галина Путеева, Наталья Васильченко, Кермн Захарова ахта һучн-дөчн җилдән таңһчин эрүл-менд харлһна халхд үнн-чик седклтәһәр көдлҗ, үүрмүд дунд ик күндллһ олсмн. Эднлә зерглҗ җолачнр Олег Минаев, Василий Гермашев, Владимир Надбитов, Александр Опарин, Сергей Надбитов ахта көдлмшән ик даавртаһар күцәһәд, эмчнриг цаглань гемтә улс тал күргҗ, эднә әм аврлһнд бас тәвцән орулсмн.
Әрәсән болн Хальмг Таңһчин ачта эмч Татьяна Манунова эн бүрдәцд дөчн һар җилдән көдлҗәнә. Сарпуль балһснд ик сурһуль төгсәснә хөөн баахн Татьяна Городовиковск района Виноградное селәнә эмнлһнд күч-көлснә хаалһан эклсмн. 1978 җилд Татьяна Ильинична түргн дөң күрглһнә цергллтд ирәд, эндр өдр күртл көдлҗ, баһ наста көдләчнрлә байн дамшлтарн хувалцҗ, эднд сүв-селвгән өгч, ямр нег төр учрхла дөң болна. Нааран ирхднь цергллтин ах эмч Клавдия Эрдниновна Навгинова нүдн-амн болснд, Татьяна Ильинична ханлттаһар тодлна.
- Мана көдлмш амр биш болчкад, ик дааврта. Күн болһнд килмҗән тусхаһад, нәәһинь олад, дөңгән күргх кергтә. Зәрмдән әәмшгтә чигн йовдлмуд учрна, согту, азд улс чигн харһна. Пандемий учрсн цагт мана көдлмш бачм бәәдлд давулгдв. Урднь үзгдәд уга гем хальдврта болҗахас иштә саглуллһна керг-үүлдврмүд күцәҗ көдлх кергтә болв. Багин ханьд эмч, фельдшер болн җолач орна, тегәд бидн хамдан ниитәһәр үүлдҗ, нег-негән дөңнҗ, хамцу көдлх зөвтә болҗанавидн, – гиҗ Татьяна Ильинична келнә.
Хамдан көдлҗәдг үүрмүднь Татьяна Ильинична цаһан седклтә, үр-иньгсг, кезә чигн дөңгән күргхдән белн бәәдг күн гиҗ күндлҗ тевчнә. Нег үлү баһчудт эн килмҗән тусхаҗ, бүлән үгәрн урмд өгч, ямр нег төрәр селвгәрн хувалцҗ дөңннә.
ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: Әрәсән болн Хальмг Таңһчин ачта эмч Татьяна Манунова

Видео