Селәнә улсин эрүл-менд харна

Сүл җилмүдт «Эрүл-менд харлһн» гидг келн-улсин төсвин медлд таңһчин селәдт шин эмнлһс тосхгдҗ, кергсләр теткгдҗ, әмтнә төлә сән таал тогтагдҗана. «Земск эмч/фельдшер» гидг шаңһа көтлвр батлгдсна ашт эрүл-менд харлһна көдләчнр селән һазрт көдлхәр ирҗәнә. Дәкәд селәнә эмнлһст көдлҗәдг эрүл-менд харлһна көдләчнриг урмдулҗ дөңнхин төлә немр демин мөңг өгдг болв. Цуг эн эв-арһс селәнә улс сән чинртә эмнлһ авч, төрскн һазртан торад бәәхд туслҗана.
Үстин района Үст селәнд 2013 җилд шин фельдшерск-акушерск пункт тосхгдснь бәәрн улст ик байрта болн ончта йовдл болв. Урднь селәнә эмнлһн хуучн герт бәәршлҗәсн билә, ода болхла энд балһснла әдл цуг таал бәәнә. Намрин-үвлин кемд энд дулан, зунднь серүн, бәәрнд усн орулгдв. Энд эмнлһ, тәрлһ келһнә, фельдшерин болн акушерин хорас бәәнә, тегәд әмтнд сән таалд туслмҗ күрггднә. Ода селәнд һурвн зун һар күн бәәнә, теднә тоод зун шаху бичкдүд орна. Одахн нааран Хальмг Таңһчин эрүл-менд харлһна министерствин болн олна дөңнлтин штабин седвәрәр «Эрүл-менд бәәтн!» гидг төсвин медлд Элстәс таңһчин эмнлһсин мергҗлтнр ирәд, бәәрн улсин эрүл-мендин бәәдл шинҗлҗ, эмнлһ авлһна туст сүв-селвг өгв. Фельдшер Александра Муханалиева эмчд бийән үзүлх улсин то-диг белдҗ, эднә цаасд белдв. Нааран офтальмолог, эндокринолог, гинеколог, кардиолог, невролог эмчнр ирв, әмтн маммографин болн флюорографин шинҗллт кев.
Александра Муханалиева һурвн җил хооран «Земск фельдшер» гидг шаңһа көтлврт орлцад, тавн җилдән энд көдлх бооца батлв. Урднь эн Яшкулин района эмнлһнд көдлҗ йовла. Т.Хахлынован нертә медицинск колледж төгсәснә дару эн района эмнлһнә терапевтическ әңгд күч-көлснә хаалһан эклсмн. Хөөннь цаг зуур Яшкуль селәнә 2-ч тойгта сурһульд көдлв. Жигер Асыльбекович авальнь Үст селәнәс, тегәд эдн нааран нүүҗ ирв. Александра Евгеньевна дарунь энд иҗлдәд, селәнә бәәрн улс дунд күндллһ олв. Энүнлә хамдан Белозерный болн Октябрьский селәдт фельдшермуд Манҗин Гилән болн Ивана Галина көдлнә. Гльм Нугманова цевр-цер бәәдл теткҗ, эмнлһнд сән таал тогтана. Селәнә ФАП-д олн җилдән көдлҗ йовсн Раиса Дивсенова ачта амрлһнд һарв. Селәнә фельдшерск пунктд эврә шишлң көлгн бәәнә, җолач Нәдвдә Сергей түргн дөң күргхин төлә һарч йовхдан даңгин белн бәәнә. Селән хаалһин хаҗуд бәәнә, тегәд ямр нег зеткртә йовдл учрхла, эдн шав авсн улсиг дарунь района эмнлһнд күргнә.
- Би бичкнәсн авн эрүл-менд харлһна көдләч болад, әмтнд тусан күргдг эрдм шүүҗ авхар шиидләв. Сурһулян төгсәснә дару Элстд колледжд сурад, тааста эрдмәрн көдлҗ йовнав. Шаңһа көтлврин халхар нааран ирсндән байрта бәәнәв. Эмнлһнә туст шин эв-арһс орулгдна, некврмүд сольгдна, тегәд дару-дарунь мергҗлтән өөдлүллһнә сурһульд орнав. Мана ФАП-д ЭКГ-шинҗллт кеҗ, кергтә болхла района эмнлһнә эмчин селвг авч дарунь дөң күргнәв. «Самсон» гидг көтлврәр района болн таңһчин эмнлһсин мергҗлтнрлә селвлцҗ дарунь эмнлһ эклх арһ бәәнә. Дәкәд селәнә улсин эрүл-менд харҗ ямр нег гемиг эртәснь илдкҗ авхин төлә диспансеризацин керг-үүлдврмүд давулнавидн. Терүнә медлд кенд ямаран шинҗллт кехинь диглҗ, ямаран эмчд бийән үзүлх кергтәһинь медүлнәвидн. Намрин кемд гриппәс саглуллһна тәрлһ кенәвидн. Селәнә дунд сурһульд күүкд-көвүд дунд олн зүсн гемәс саглуллһна болн хөрлһнә төрмүдәр харһлтс давулнавидн. Ода селәнд най һарсн йисн медәтболн җил күрәд уга һурвн нилх бәәнә, теднд дару-дарунь одҗ эрүл-мендин бәәдләрнь соньмснавидн. Сүл цагт селән һазрт көдлдг улсиг дөңнҗ, немр демин мөңг өгдг болснь урмд өгнә. Шин эмнлһс тосхгдҗ эдлврт орулгдҗахнь бас байрта. Ода дунд көдләчнр җалвдан немр 30 миңһн арслң авна, тегәд селәнд көдлҗ болҗана, – гиҗ Александра Евгеньевна келнә.
Авалиннь төрскн һазрт бәәдг баһчуд энд торад, күүкдән асрҗ эндәс нүүлго бәәхлә селән делгрәд батрх гиҗ сангдна. Муханалиевихнә өнр-өсклң өрк-бүл дөрвн үртә. Һурвн көвүн сурһульчнр, отхн көвүнь бичкдүдин садт орна.

ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: Үст селәнә ФАП-ин фельдшер Александра Муханалиева бичкн күүкнә эрүл-менд шинҗлҗәнә