«Ґргн теегин дууч»

Шидр,сентябрин 25-д Ўстин района Барун хотнд Сін-Белгин Хасрин 105-ч ґґнд нерідсн байр болв. Элстіс болн Цаєан-Амнас олн гиичнр ирцхів. Школын багшнр болн сурєульчнр біісін єарєљ ґґнин байрт орлцв. Мана школын директор Лариса Гаряевна Бембеева бичічин ґґнд нерідсн хургиг эклв. Хаср Бикиновичин зе кўўкн Марина эврін ирљ чадлго, йґрілин бичг илгісн бііљ, терўгинь хурсн імтнд школын директор умшад соњсхв.

Дарунь Хальмг олн-імтні шўлгч Григорий Кукарекад ўг ґггдв. Григорий Григорьевич тањєчин газетмўдт Хаср Бикиновичин ўўділтд нерідсн статьясин тускар келљ ґгв,тер статьясан школын музейд ґгхір авч ирлів,гив. Сін-Белгин Хасрин бичсн тоотиг ґґдін ўнлід,Хасрла ідлір бичљ чаддгнь уга гиљ бўлін ўгмўд келв.

“Ода Ірісін школмудт Ленині тускар келдгін уурсн, бичкдўд, харм тґрхд, школд “Ленин-хальмг” гидг шўлг дасдган уурв.Ґмннь болхла, эн шўлг ґґдін ўнлгдід,Советск Союзд Ленині туск хамгин сін гисн шўлгўдин тоод ордг билі”,-гиљ єундрхљ Г. Кукарека келв.

Дікід Хальмг Тањєчин болн Моњєл орн-нутгин сойлын ачта кґдліч, хальмг бичічнрин нииціні толєач Николай Джамбулович Санджиев ўг авв. “Би Хальмг университетд сурчахдан Хаср Бикиновичта таньлдлав. Хаср Бикинович намаг герідін дуудад,нанла кўўнддг билі. Мария Алексеевна- Хаср Бикиновичин авальнь- бийнь орс болвчн,хальмг келнь усн- дањгин ўсті ці чанад,общежитьд бііх студент кґвўні геснь ґлсч йовх,ундынь ґгід,учринь сур,- гиљ келдг билі. Хаср Бикинович мини шўлгўдиг умшад,шалєад,хаљєринь зааљ ґгдг билі,”- гиљ ода Николай Джамбулович тодлврарн хувалцв. Хальмг бичічнрин нерн дееріс мана школын библиотекд зґвір олн кергті дегтрмўд белглв.

Эврі тодлврарн бичіч Евгений Федорович Пахомов бас хувалцад,эврі шўлгўдін умшч ґгв. Цаєан-Амнас ирсн гиичнрин нерн деріс йґрілин ўг Ўстин района сурєуль-эрдмин іњгин ахлач И.А. Гаряева келв.

Барунд Хаср Бикиновичин зень- Мањхан Ањєргин Санл гиєід бііні. Санл Ангрикович болн Хараев Юрий Васильевич хойр эн ґґнд нерідсн байрт спонсормуд болљ орлцла. Манхаев Санл бас эвріннь тодлврарн хувалцв.

“Баєдан, далдгч љилмўдт би киномеханикин сурєуль Хаср Бикиновичин герт біієід сурлав. Намаг асхн ора ирхлі,унтлго,намаг ирхиг кўлієід суудг билі. “Иим ора кўртл бичі йов,іісм кўрні,”-гиєід намаг керлддг билі. Хаср Бикинович Мария Алексеевна хойриг івр кўндлдг билів”,-гиљ Санл Ангрикович келв.

Цааранднь мана школын багшнр болн сурєульчнр ирсн гиичнрт эрдмін ўзўлв. Сурєульчнр “Заєсчин болн заєсна туск тууль” ўзўлв. Эн туулиг Сін- Белгин Хаср хальмг келнд ірі хґр кўрсн насндан орчулад,хальмг умшачнриг Пушкині ўўдіврлі таньлдулсн болдг. Ґвгні дўриг Кокуев Данил болн Тавхаев Коля ўзўлцхів. Эмгні дўриг тўрўлід угатя, хамхрха идиштієиннь Чолудаева Айтана наадв,эмгн байљад,ає болсн цагин біідлинь Ностаева Вика ўзўлв, хаана хатн болснь баєдад, дегід давад, алтн заєсн мини зарц болтха гиљ адрљах цагин біідлинь Чудаева Марина медўлв. Эдн цуєарн 5-7-гч классмудын сурєульчнр. Цуєарн ўгін сіінір дасад,йосн артист кевір туулян наадцхав. Сурєульчнрин икчўднь болхла литературно-музыкальн композиц гиєід ўзўлв. Эдн дунд Шоњхра Пўрвін, Піркісі Мињгъяна, Бамбин Чингисин, Нимгрі Алашин нердиг онц йилєід келљ болх. Эдн Хаср Бикиновичин шўлгўдиг хальмг болн орс келір келљ ґгцхів.

Эклц классмудын сурєульчнр эн ніірт івр шунмєаєар орлцв. Бичкдўд ке сііхн хальмг хувц ґмссн,бииллдід,дууллдад, шўлгўд келід,ирсн улсиг байрлулв. “Тана бичкдўд нанд іврті гидгір таасгдв,2- гч класст сурчах Даваева Валерия йоста бичкн артистк”,- гиљ Николай Джамбулович темдглв.

Дґрвдгч класст сурчах Артан Байр,Артан Эрднь, Батан Айта,Матвеева Саша болн єурвдгч класст сурчах Сањєљин Санан, Баатра Эрднь, Церні Вова, Дарман Айса, Мањхан Адъян, Мґњктин Нўўдлі іврті гидгір биилцхів. Би дасхдг багшнь Ирина Лагаевна Паняева сурєульчнран бууляд, магтад, ханлтан ґргв.

Сін-Белгин Хасрин “Шулмс”гидг нерті келврмўдин хурањєу біідг. Эн хурањєуд орсн зірм келврмўд Харан Худгт (Баруна хуучн нернь) бичгдсинь меднівидн. “Мини иньгин ичр” гидг келврин тасрхаг багшнр ирсн улст ўзўлв.

Мана школд Сін-Белгин Хасрин музій бііні. Музейин экспозициг ирсн гиичнр хілієід, экскурсоводмудыг соњсад,соньмсч сурврмуд ґгід, ханлтын ўгін келід єарцхав. Тавн љил давад, 2019-гч љилд мана школ хойр ґґн темдглх. Негнь – школын 100 љилі ґґн, хойрдгчнь - Сін-Белгин Хасрин 110-гч ґґн. Эн љилі май сард мана школд Сін-Белгин Хасрин нерн зўўлєгдлі. Школын 100 љилі ґґнд нерідід, бичічин бюст школын хотн дотр тівх санан бііні. Степан Ботиев гидг нерті скульптор тер бюстиг кех болла. Зуг бюст кені гидг ўнті тґр болљана. Тегід,мадн,барунахн, мана школ чилісн улсиг чигн, урднь Барунд біідг,ода талдан єазр орад нўўљ одсн улсиг чигн нґкд болтн, дґњгін кўргтн гиљ сурљанавидн. “Далад дусал немр “гидг ўлгўр біідг. Мадн цуєарн кўн болєн 100-ад арслњ ґгвчн, дусалмудас дала тогтсн кевір бичк-бичкір зґвір мґњгн цуглрх.

Надежда ЦАГАН -МАНДЖИЕВА,
«Ірісін олн дундын сурєуль- эрдмин Кўндті кґдліч», хальмг келні багш.