Õàëüìã ꢢêí Áàÿóñòà

13-04-2017, 10:52 | Таңһчин зәңгс » Сойл

Íåð òóóðñí îðñ çóðà÷ Îðåñò Êèïðåíñêèéí íåðèã, òåð¢í³ ¢¢ä³âðì¢äèã ìåääãî ê¢í óãà áîëõ. Õàìäàí íåã öàãëà á³³ñí îëí óëñèí, òåð ìåò îëí ꢢêä óëñèí ä¢ðì¢äèã ýâð³ííü
¢¢ä³âðì¢äò³í áèëãò³ çóðà÷ òîäëñìí.
Çóðãóäíü øèðèí ñ³³õí áîëí í³ðí íèèëâð³ðí, òîäëãäñí ä¢ð áîëºíà çàœ-àâö äèãò³ ìåäãäì ´â³ðö³ð ¢ç¢ëãäñí áèëã³ðí ³ìòíä òààñãääã áèë³. Åâðîïä áèëã³ðí íåð ºàðñí ò¢ð¢í îðñ çóðà÷íðèí òîîä Îðåñò Êèïðåíñêèé éîâíà. Äååä ¢çãèí èñêóññòâèí çóðëºíà ÿíçèã áîëí ç´ð¢ëëòèã ¢¢ëäâðò³í ñ³³í³ð øèœã𳚠äàññí äååð³í Îðåñò ýâð³, îðñ æèâîïèñèí îí÷ëòûã
¢¢ä³âðì¢äò³í ¢ç¢ëš ÷àäñàðí òóóšä îðâ. Èñêóññòâèí õàëõàð èê äåëãðëò àâñí Ðèìä ÷èãí çóðà÷íð Îðåñò Êèïðåíñêèéèí áèëã ´´ä³í ¢íëãäñí áèë³. Ýííü òèèãõä ÷èãí õàðà éîâäë áèø á³³ñìí.
Ìàäíä áîëõëà Îðåñò Êèïðåíñêèé Ïóøêèíà çóðãèã çóðñàðí éèð ´´ðõí áîëíà. Óõàòà ãåðëò³ ÷èð³íü, õîëàãøàí ãåðäš õ³ë³š³õ õóðö õ³ë³öíü, ´œã-á³³äëèíü ¢ç¢ëã÷ íàíü ÷èãí òîîò, òåð òîîä êåñã ø¢ëã¢ä, ïîýìñ áè÷š, îëí ìàäíä íåð³äñí ø¢ëã÷èí ºàðèí õóðºä ê¢ðòë³í ìàäíèã ³ìä Ïóøêèíëà òàíüëäóëíà. Çóðà÷èí áèëã òèèì àâëã÷ ê¢÷ò³. Òåð¢í³ èèì àâëã÷, ê¢¢í³ õ³ë³ö òóñõàã÷ èëâèí ê¢÷íä áàõòš, ýí çóðãèã ìàäí äàœãèí õ³ë³í³âèäí.
Îðåñò Êèïðåíñêèéèí á¢ðä³ñí ä¢ðì¢ä äóíä ꢢêä óëñèí ä¢ðì¢ä îëí á³³õíü òåìäãò³. Ê¢¢êä ê¢í áîëºíà óõàòà òîãòóí á³³äë, àëüâëñí òåðê³ á³³äë, ´ð š´´ëí èíüãèí á³³äë òåð çóðãóäò îðìàí îëš. Çóðã áîëºí ýâð³ îí÷òà, ê¢í áîëºí ´â³ðö áîëšàõèíü ìåä¢ëí³. ¡ç¢ëš³õ ä¢ð áîëºíà óõàºèíü ñ³í ìåäñíü òåð çóðãóäòíü èëä³ä á³³äãèíü, ç³ðì çóðãóäòàí òåð óëñèí šèðºë õ´´ííü ÿìàðàí áîëõèíü ¢ç¢ëš çóðñèíü ³ìòí òîäëâðòàí áè÷ñíü éèð ñîíüí.
Öàºàí ÿñòà óëñèí ä¢ðì¢äë³ çåðãäíü çóðà÷ ýãë óëñèí ä¢ðì¢äèã ÷èãí çóðãóäòàí ì´œêð¢ëñí áèë³. Èèã³ä òåð çóðãóä äóíä "Õàëüìã ꢢêí Áàÿóñòà" ãèäã çóðãèã òîäëóëõ ñåäêëò³º³ð áèäí áè÷š³í³âèäí. 1813 šèëä ýí çóðã çóðãäñìí. Õàð í¢äíü õàšóãøàí øèëòš õ³ë³š³õ ꢢêí³ ä¢ð ´´ð ýðãíäê á³³äë ÿìàðàí áîëíà, ãèš óõàëšàõ á³³äëèíü ìåä¢ëí³. Éèðèíè á³³äë³ñ òàëäàí,
ç´â³ð ìåäãääãî, îœäàí çàœ-àâöòà óëñèí ºàçðò òóññí ê¢¢í³ ñàã á³³äëèã çóðà÷ ìåä¢ëš ÷àäñèíü ¢çš áîëõìí.
Àøëàä êåëõë³, Îðåñò Êèïðåíñêèé áè÷êí³ñí àâí çóðëºíà áèëãò³º³í ¢ç¢ëñìí. Çóðºàòàäàí Ïåòåðáóðãñê çóðëºíà àêàäåìèí ó÷èëèùä èðš ñóðñìí. Åâðîïä áèëã³ðí íåð ºàðñí îðñ çóðà÷ òèèã³ä îëí óëñèí ä¢ðèã, òåð òîîä õàëüìã ꢢêí³ ä¢ðèã çóðãòàí òîäëóëš òóóšä ¢ëä³ñìí.

ŠÈЪËÈÍ Êåðìí